Облыстағы  ең  үздік  тоғыз  кәсіпорын «Қазақстанның  үздік  тауары»   республикалық  байқауына  жолдама  алды.

Х. Бөкеева атындағы қазақ драма театрында өткен  «Қазақстанның үздік тауары»  өңірлік көрме-байқауына облыстағы отыздан астам отандық тауар өндіруші қатысқан болатын. Тамақ, киім, тұрмысқа қажетті заттар мен тағы да басқа салаларды қамтыған түрлі өнімдер көрмеге көрік берді. «Надежда» ЖШС тіккен мектеп формасының үлгілері көрсетілді. Ең үздік кәсіпорындар «Өндірістік мақсаттағы үздік тауарлар», «Халық тұтынатын үздік тауарлар» және «Үздік азық-түлік тауарлар» үш негізгі аталымдар бойынша анықталды.

Шараға арнайы  қатысқан облыс әкімінің орынбасары Миржан Сатқанов кәсіпкерлердің табысты болуын тілеп, жеңімпаздарды марапаттады. Арнайы комиссияның шешімі бойынша «Өндірістік мақсаттағы үздік тауарлар» аталымымен «Орал сауда-өнеркәсіп компаниясы» ЖШС, «БатысМұнайЖабдықтары» ЖШС және «Батыс Қазақстан машина жасау компаниясы» ЖШС марапатталды. «Халық тұтынатын үздік тауарлар» аталымына «Надежда» ЖШС, «Конденсат» ЖШС және  «Мария ханым» сән үйі ие болды. Ал «Үздік азық-түлік тауарлары» аталымы бойынша  «Балзия» ЖШС, «Каверина» ЖК және «Фирма «Родник» ЖШС үздік деп танылды. ҚР «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілі Мадина Мұқатова мен БҚО кәсіпкерлер палатасының директоры Сәкен Карин де тауар өндірушілерге лебіздерін білдіріп, байқауға қатысқан барлық кәсіпорын иелеріне алғысхаттар табыстады. Айта кету керек, республикалық байқауға 144 кәсіпорын қатысып, оның 27-сі ғана финалға шығатын болады. Солардың тек  тоғызы  ғана жеңімпаз атанбақ.

Байқау соңында Батыс Қазақстан облысы бойынша кәсіпкерлер палатасы жанындағы іскер әйелдер кеңесінің төрайымы Жұлдыз Құспанова бірнеше нәзік жанды кәсіпкерді марапаттады. Бұл өңірлік көрме-байқауды облыстық кәсіпкерлер палатасы мен облыс  әкімдігі  ұйымдастырды.

Миржан САТҚАНОВ, облыс  әкімінің  орынбасары:

– Жыл сайын бұл байқауға қатысушылардың саны артып келеді. Бұл біздің аймақта бизнеске жақсы жағдай жасалып отырғанын көрсетсе керек. Бүгінгідей кең көлемдегі байқауға көптеген жас кәсіпкер алғаш рет қатысуда. Мұндай байқаулар кәсіпті одан әрі дамыту үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.

Облысымыздағы «Кублей» ЖШС және «Агропродукт LTD» ЖШС Елбасының сыйлығын алған болатын. Сондықтан биылғы қатысушылар да облысымыздың атағын асқақтатады  деп  сенемін.

Сергей  КАВЕРИН, «Мактамак»  сауда  белгісі  бар  май-ірімшік зауытының  бас  директоры:

– «Мактамак» компаниясы елімізде чечил ірімшігін өндіруден үздіктер қатарында деп айта аламын. Біз чечилдің  12-ден астам түрін өндірудеміз. Барлығын табиғи шикізаттан жасағандықтан, сапасы да өте жоғары деңгейде. Қажетті сүтті Зеленов және Теректі аудандарынан жинаймыз. Өнімдерімізді еліміздің  бірнеше  қалаларымен қатар, Ресей  еліне  де  экспорттаудамыз.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал  өңірі»

Алыс-жақын  жерлерге  қыдырып, арқаны  кеңге  салып  демалатын  жаз  мезгілі  де  ортан  белге  келіп жетті.  Негізінен,  пойызбен және  алыс  жолға  арналған  жайлы  аутобустармен  де  сапарлау  саны  арта  түседі. Ал  сол  діттеген  жерге  жеткізетін  қоғамдық  көліктердің  жай-күйі  қандай?

Ажал  айтып  келмейді

Иә, ажал атаулысы судан,  әлде оттан боларын да ешкім білмейді… Дәм-тұз табан астында таусыла қалары да ғажап емес. Жыл басында Ақтөбе аумағында отқа оранған аутобуста 52 адамның тірідей жанып кетуі көпшіліктің жағасын ұстатты. Әр адамның санасында «Кім кінәлі?» деген сұрақ көлбеңдеп тұрып алғаны тағы бар. Түрлі болжамдар айтылып, сан-сапалақ ой-пікірлер шартарапты шарлады. Кейін ғана бұл жантүршігерлік оқиғаға өрт қауіпсіздігінің сақталмауы себеп болғаны анықталған еді. Өзбекстандық азаматтардың өмірлерін жалмаған бұл жағдай еліміздің құзырлы мекемелер қызметкерлерін де дүр сілкінткені жасырын емес.

Шындығында, күнделікті мініп жүрген қоғамдық көліктердің қаншалықты қауіпсіз екендігін ойлай бермейміз. Бұл көліктердің жүріс-тұрысын тиісті сала мамандары бақылап, қызметтік міндеттерін тиісінше атқарып жүр деп ойлаймыз. Сол сенім осы оқиғадан кейін көмескі тартты. «Біздің облыстағы  жолаушылар тасымалымен жүрген көліктердің хал-ахуалы қандай екен?» деген  сауал  туындағаны  рас.

Алты  ай  сайын тексерілуі  керек

Облыстық жолаушылар көлігі және аутомобиль жолдары басқармасының берген мәліметіне қарағанда,  қазір өңірде Самара, Орынбор, Тольятти, Саратов және Бузулук халықаралық бағыттарына, Ақтөбе және Атырау облысаралық тұрақты аутобус маршруттары жұмыс істейді. Сонымен қатар 35 қалалық, 32 облысішілік және 23 ауданішілік маршрут бар. Бұл тұрақты аутобус маршруттарына 14 тасымалдаушы-кәсіпорын қызмет көрсетіп жүр. Олардың ішінде  өз міндет-миссияларын  адал атқарып, жолаушылар қауіпсіздігіне жіті назар  аударып  отырғандары  да  жоқ  емес.

Орал қаласындағы «Тұлпар», «Московский» базарлары қасынан алыс-жақындағы көрші елдерге саяхатқа апаратын үлкен аутобустар жүреді. Анапаға жүретін еңселі қоғамдық көліктің (м/н 105 ЕЕА) жүргізушісімен сөйлесіп, аутобустың шалғайға жүруге дайындығы жөнінде білмек болғанбыз. Аты-жөнін айтуды жөн көрмеген көлік иесі 1978 жылдан бері қоғамдық көлік тізгінін ұстап келе жатыр екен. Оның сөзіне қарағанда,  аутобусы  жолға шығуға қашанда сақадай сай. Алайда қауіпсіздік үшін қандай шаралар қолға алатыны туралы жақ ашпады.

Жолаушылар тасымалымен айналысатын аутокөліктер, яғни аутобус, микроаутобус және такси көлік құралдары алты ай сайын техникалық байқаудан өтіп тұруы керек. Қазір техникалық байқау жүргізетін сала бәсекелестік ортаға берілгендіктен, бұл қызметтерді осы кәсіппен айналысатын жеке кәсіпкерлер көрсетуде. БҚО ІІД жергілікті полиция қызметінің мәліметінше, өңірімізде 19 кәсіпкерлік нысан көліктерді техникалық тексерістен өткізеді. Ал БҚО бойынша көліктік бақылау инспекциясы өз құзыреті шегінде «Аутокөлік туралы» заң талаптарының орындалуын қадағалайды.

Инспекция ағымдағы жылдың бірінші тоқсанында екі мекемеге тексеріс жүргізген болса, қазір тұрғындардың шағымы бойынша бес мекеменің тыныс-тіршілігі зерттелуде. Алғашқы үш айда көлік заңнамасын бұзғаны үшін 22 тасымалдаушы әкімшілік жауапкершілікке тартылған. Инспекцияға көбінесе аутобустардың ескілігі, маршруттардың рейстен ерте шығып кететіндігі жөнінде  шағым  түседі  екен.

Көлік  саласына бақылауды  күшейту қажет

Таяуда елорда төрінде «Атамекен» ҰКП-да өткен жиында жолаушы тасымалдау мәселесі талқыланған болатын. Онда бұл салада көптеген олқылық бары айтылды. Құзырлы мекемелер басшылары көлік саласына бақылауды күшейтумен қатар, бұл саланы дамыту бойынша түбегейлі шаралар қажет екенін алға тартты.  Онда тасымалдауға берілетін лицензияны алуға  талапты қатайту керектігі де тілге тиек болды. Ал сәуір айында еліміздің  Бас прокуратурасы жолаушылар тасымалы саласындағы  тексеріс нәтижесін жариялаған еді. Үш апта бойы қалааралық жолаушылар тасымалын жүзеге асырудағы  аутокөлік туралы заңнаманың сақталуы тексерілген. Бүгінде еліміздегі елді мекендердегі тұрақты аутобус қатынасымен қамту 80 пайызды құрап отыр. Сондай-ақ 800-ден астам тасымалдаушы тіркелген. Жолаушылар үшін  34 сапаржай, 138 аутобекет және  109 қызмет көрсету орны жұмыс істейді.

Мамандар айтып өткендей, қалааралық бағыттар бойынша жолаушыларды тасымалдайтын аутобустардың қатысуымен жыл  сайын елімізде орташа алғанда 120 жол-көлік оқиғасы тіркеледі екен. Соның салдарынан 70 адам мерт болып, 370 жолаушы түрлі дене жарақатын алатыны да белгілі болып отыр. Бас прокуратураның ресми өкілінің мәлімдеуінше, тексеру нәтижесіне сәйкес, жол-көлік оқиғаларының негізгі дені аутобустардың техникалық ақауынан, аутопарктің тозуынан, жол-қозғалысы ережелерін бұзу кесірінен және өрт қауіпсіздігі қағидаларын сақтамаудан, сонымен қатар уәкілетті құрылымдардың немқұрайлы қарауының салдарынан болады. Тексеру нәтижесінде еліміздің әр түкпірінен 2,5  мыңнан астам заңбұзушылық анықталып, 139 заңсыз тасымалдаушының қызметі тоқтатылған. Талдау барысында 20 мың немесе республикадағы әрбір үш аутобус техникалық қараудан өтпегені белгілі болып отыр.

Серік Рашидұлы әлеуметтік желілерге немесе басылым беттеріне жолаушылар тасымалымен айналысатындарын жариялап, жолаушы жинайтындар да назарда екенін тілге тиек етті. Алайда олардың бәрі заңсыз жолмен жүргендер болмауы мүмкін. Сондықтан да қазір бірнеше құзырлы мекеме бірігіп, облыстағы жолаушы және жүк тасымалдаумен айналысатын көліктердің жұмысына талдау жасау жұмыстарын бастаған. Нәтижесі  кейін  белгілі  болмақ.

Ясипа   РАБАЕВА,

«Орал   өңірі»

– Біздің мекемеде тек 50 адам жөндеумен айналысатын бригаданың құрамына кіреді. Он шақты кісі аутобустарды жуып тазалайды. Одан бөлек түрлі механик, инженер, медициналық қызметкерлер бар. Бұрын КСРО заманындағы аутобус паркінде қандай қажетті инфрақұрылымдар болса, бізде бұл жүйе әлі жойылған жоқ. Бір сөзбен айтқанда, қолданыстағы заңнама талаптарын сақтап отырмыз, – дейді «ОралТехСервис» ЖШС директоры  Александр  Баклан.

– Жылына төрт рет өтетін «Аутобус» жедел алдын алу шараларына мемлекеттік аутоинспекторлармен бірге біздің қызметкерлер де шығады. Шара барысында қызметкерлеріміз «Аутокөлік туралы» заңдағы жолаушыларды тасымалдауға қойылған талаптарды бұзғанын анықтаса, әкімшілік жауапкершілікке тартады. Ал бұл шарадан тыс уақыттарда линияда жүрген көліктерді жол полициясы қызметкерлері тексерсе, біздің инспекция шаруашылық субъектілеріне, аутопарктерге барады. Тексеріс барысында байқағанымыздай, жаппай немесе жүйелі заңбұзушылықтар болмағанмен, ішінара кездесіп қалады. Мәселен, рейс алдындағы медициналық-техникалық тексерістен өтпеу, көлікті жүргізуге құқық беретін куәліктің болмауы секілді заңбұзушылықтар аз да болса кездесетіні жасырын емес. Әр мекемеде әр түрлі заңбұзушылық болуы мүмкін. Заң талаптарының бұзылғаны анықталған субъектіге ұйғарым шығарылып, оны жоюға мерзім беріледі, – дейді аталмыш инспекцияның аутомобиль көлігіндегі бақылау  бөлімінің  басшысы  Серік  Үбішев.

Достық  үйінде  2018-2019  жылдарға  арналған «Еңбек шартын  жасаңыз!»  республикалық  акциясы  шеңберінде форум  өтті.

БҚО кәсіподақтар орталығы ұйымдастырған  форумына ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, Мәжілістегі заңнама және сот құқықтық реформа комитетінің мүшесі Снежанна Имашева, мемлекеттік құрылымдар мен жұмыс берушілер қатысты.

Басқосуды облыстық кәсіподақтар орталығының  төрағасы Ербол  Салықов  жүргізді.

– Кәсіподақтардың негізгі міндеті – жұмысшы мен жұмыс берушілер арасында туындайтын мәселелерді дер кезінде шешу. Ол үшін кәсіпорындардағы кәсіподақ ұйымдары барлық тараппен ынтымақтастықта болуға тиіс. Дегенмен көп жағдайда жұмыс беруші мен жұмысшының арасында көптеген кикілжің мен келіспеушілік туындап отырады. Олардың  алдын алудың бірден- бір жолы – еңбек шарты, – деген Ербол Ғұмарұлы жұмысшыларды еңбек шартынсыз жұмысқа алу әлі күнге өзектілігін жоймаған мәселе екенін атап өтті. Оның сөзіне қарағанда, еңбек шартынсыз жұмыс жасайтындардың дені құрылыс, сауда, қоғамдық тамақтану орындары мен ауыл шаруашылығы саласында еңбектенетіндер болып отыр.

Өз кезегінде сөз алған Снежанна Имашеваның айтуынша, елімізде 9 миллионға жуық жұмысқа жарамды адам бар болса, оның шамамен 500 мыңы – жұмыссыздар. Алты миллионнан  астамы заңды түрде еңбек шартына отырып, жұмыс жасауда.

Өзін-өзі жұмыспен қамтыған екі миллион адам еңбек еткенімен, ресми түрде тіркелмеген. Негізінен ірі кәсіпорындар жұмысшымен еңбек шартын жасасады. Ал дүкендер, шаруа қожалықтары, құрылыс секілді шағын бизнес секторларында жалақыны қолма-қол бергенді ыңғайлы деп есептейтіндер бар. Сондай-ақ жұмысшылар арасында ешқандай жарна аудармай-ақ, жалақыларын қолына толық алғысы келетіндер де көп.

– Еңбек заңнамасының сақталуына жұмыс беруші мен жұмысшының жауапкершілігі бірдей. Елімізде «Еңбек шартын жасаңыз!» деген акция өткізудеміз. Алайда нәтиже жоқ. Еңбек шартынсыз жұмыс жасайтындар әлі бар. Бұл – акция, жазалайтын шара емес. Дегенмен еңбек инспекциясының  жауапсыз жұмыс берушілерді жазалап, шаралар қолданатын құқығы бар. Бірақ елімізде шағын бизнеске  жанжақты қолдау білдірілуде. Сондықтан да осындай ақпараттық-түсіндіру шаралары жүріп жатыр. Егер жұмысшы тарапынан жұмыс берушінің еңбек шартын жасамайтыны жөнінде шағым түсетін болса, ол жұмыс берушінің қызметі тексерілетін болады. Ал қазір екі тараптан да шағым жоқ, – деді Снежанна  Имашева.

Шара барысында сондай-ақ БҚО еңбек инспекциясы бойынша басқарма басшысы Азамат Айтуев, «Атамекен» БҚО кәсіпкерлер палатасының директоры Сәкен Карин, БҚО бойынша мемлекеттік кірістер департаменті басшысының орынбасары Нұрболат Абдулов, «Әлеуметтік сақтандыру қоры»  КЕАҚ БҚО филиалының бөлім басшысы Қуаныш Сансызбаев, облыстық салалық кәсіподақ ұйымының төрағасы Марат Даупаевтар әр салада атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталып, аталмыш мәселені шешу жөніндегі ойларымен бөлісті.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал  өңірі»

Кеше  Достық  үйінде  БҚО  Қазақстан  халқы  ассамблеясы  жанындағы  журналистер клубының  «Астана –  тәуелсіздік   жеңісі»  атты  салтанатты  шарасы  өтті.

БҚО әкімдігі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ басшысы Медхат Қамбетов жүргізген шараға облыстағы этномәдени бірлестіктердің өкілдері, БҚО ҚХА жанындағы журналистер клубының мүшелері, журналистер қатысты. Елордасы Астананың 20 жылдығы арқау болған шара барысында бас қаланың қалыптасу тарихы жан-жақты сөз болды. Астананың гүлденуіне барлық облыстың атсалысып жатқанын айтқан Медхат Мұсаұлы батысқазақстандықтар  астаналықтарға  Кеңес Одағының Батыры Мәншүк Мәметованың ескерткішін тарту еткенін атап өтті. Облыстық тарих және археология орталығы директорының міндетін атқарушы, тарих ғылымдарының докторы, профессор  Мұрат Сыдықов Астананың құрылу жолына ғылыми тұрғыда шолу жасап, өз ойын ортаға салды. Жаңа елорда Қазақстанды өзіндік дербес даңғыл жолға бастады деген ол Ақмоланың  географиялық орналасуы  бас қала болып қанат жаюына бірден-бір себеп болғанын баса айтты.

Сондай-ақ шара барысында «Еділ-Жайық қазақтары қауымдастығы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Аманжол Зинуллин, Орал қалалық шағын аудандар қоғамдық келісім кеңесінің төрағасы Қанат Оразғалиев, Вайнах шешен-ингуш бірлестігінің төрағасы Данильбек Саратов, облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Мырзағали Мұхамбетов және «Қазақстан» РТРК АҚ БҚО филиалы «Аqjaiyq» телеарнасының директоры Асыланбек Ғұбашев  сөз алып, еліміздің бас қаласы жөніндегі тұшымды ойларын ортаға салды. Олар қазақ елінің тәуелсіздігі мен  Елбасының  сарабдал саясаты жиырма жылдық тарихы бар Астананың Сарыарқа төрінен орын алып, атағының әлемге танылуына  зор рөл атқарды деді.

Астананың мәртебесін асқақтатқан бұл шарада  БҚО ҚХА жанындағы журналистер клубы өңірдегі қаламы қарымды бірнеше журналиске облыс әкімінің міндетін атқарушы Бағдат Азбаевтың алғысхатын және ақшалай сыйлық табыс етті. Олардың қатарында «Орал өңірі» газетінің бөлім редакторы Нұртас Сафулин де  бар. Салтанатты  шарада  өнерпаздар  әннен  шашу  шашты.

Ясипа   РАБАЕВА,

«Орал   өңірі»

Бүгінде  облыста  өндірілген  өнімдерді  Қытайға  экспорттау мақсатында   жұмыстар  жүргізілуде.  Аспан  асты  елінің  нарығында  батысқазақстандық  бизнесмендер  үшін  жаңа  мүмкіндіктер  ашылмақшы.

Бұл туралы облыс әкімі  Алтай Көлгінов  инвестициялар тарту жөніндегі кеңес отырысында мәлімдеді. Жиынға «Kazakh Invest» ҰК» АҚ  басқарма төрағасының орынбасары Біржан Қанешев арнайы қатысты.

Басқарма төрағасының орынбасары Біржан Қанешев айтып өткендей, былтыр құрылған ұлттық компания бүгінде еліміздегі жобалардың жүзеге асуына инвестиция тартумен дендеп айналысып жатыр. Олар ел үшін маңызды жобаларды жинақтап, үкімет қарауына  ұсынады.

«Kazakh Invest»  ҰК» АҚ-ның облысымыздағы өкілдігінің директоры Әнуар Ниетқалиевтың айтуынша, аймақтық өкілдік жергілікті атқарушы құрылымдармен, қаржы институттарымен бірлесіп, белсенді жұмыс жасауда. Өз сөзінде ол облыстағы инвестиция қажет ететін  құны 739 млн. АҚШ доллары болатын жаңа 9 жобамен және жалпы сомасы 2,6 млрд. АҚШ долларына тең  қолданыстағы 11 жобамен таныстырды. Олардың ішінде құс фабрикасын кеңейту мақсатында бройлерді жемдейтін 24 қосымша орын салуға арналған инвестициялық жоба бар. Егер ол жүзеге асса, «Жайық ет» ЖШС жылына 7 мың тонна бройлер етін дайындайды. Ал «Eurasian Logistics» ЖШС көлік-логистикалық орталығын салуды жоспарлап отыр. Сонымен қатар жобада отель, жанармай құю бекеті мен ауыр жүк көліктерін жуатын орын да қарастырылған. Ауыл шаруашылығы кешеніне қатысты «Батыс Марка Ламб» ЖШС ұсақ мал бордақылайтын алаң құрылысын салу жобасын  жүзеге  асырғысы  келеді.

Осы жерде Алтай Сейдірұлы «Crown Батыс» ЖШС-ның бордақылау алаңын модернизациялау жөніндегі жобасы бойынша ұлыбританиялық компаниямен меморандумға қол қойылғанын атап өтті. Бұл жұмыстар жақын күндері  басталмақшы.

Басқосуда сондай-ақ асфальт-бетон зауытының жобасы таныстырылды. Инвестор «Адал Арна Алматы» ЖШС өкілі Борис Горловтың айтуынша, Бөрлі ауданының Пепель разъезінде салынатын зауыт жобасының құны шамамен 2,5-4,0 млн. АҚШ долларын  құрайды.

– Облыста жолдарды жөндеу басты басымдыққа ие. Сондықтан да инвестицияны осы салаға тарту қажет. Өкінішке орай, біздегі асфальт-бетон зауыттары заманауи стандарттарға сәйкес емес.

Ал бұл зауыт жаңа технологияларды қолданатын болса, келешегі бар жоба болғалы тұр. Облыстағы жол салумен айналысатын кәсіпорындардың деңгейі де төмен. Сол үшін жол кәсіпорындары инвестиция тартып, өздерінің материалдық-техникалық базаларын модернизациялауы керек. Жол салуға қажетті шикізаттың болмауы да бұл сала  жұмысының қарқынын төмендетіп, сапасына кері әсер етеді. Инвесторлар битум шығаруды ойластыру керек деп ойлаймын. Өйткені битум сапалы болса, асфальт та сапалы болады, – деді Алтай Сейдірұлы.

Тасқала ауданында тез пісетін алма бағын қалыптастыру жобасымен «ТексасЭдвансдРисечСенте» ЖШС директоры Газиз Исаев таныстырды. Бұл жобаны жүзеге асыруға өңірдің экологиялық және климаттық жағдайы сәйкес келеді. Оған қолдау білдірген облыс басшысы өңірге тап осындай интенсивті бақша қажет екенін атап өтті. Аталмыш компанияның елімізде жұмыс тәжірибесі бар. Ауыл шаруашылығы министрлігінің мәліметіне сәйкес, елімізде алманың 40 пайызы импортталады екен. Соның ішінде біздің де облыс бар. Егер түрік компаниясының жұмысы жақсы жүрсе, облыстағы бағбандардың да олардан бағбандықтың жаңа қыр-сырын үйренуге мүмкіндіктері болмақ. Ал мұндай тез пісетін бақтар Алматы және Түркістан облыстарында  жақсы  дамыған.

Инвесторлардан соң мінберге шыққан ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі БҚО бойынша департаментінің басшысы Болат Исақов «Инвестиция мен бизнесті сыбайлас  жемқорлықтан қорғау» жобасымен таныстырды. Оның хабарлауынша, «DOING BUSINESS 2018» рейтингісі бойынша Қазақстан 190 елдің арасында 36-орын иеленеді. Бүкіләлемдік экономикалық форум шеңберінде айтылған 2016-2017 жылдардағы жаһандық бәсекеге қабілеттіліктің индексінде әлемнің 138 елі арасында Қазақстан 53-орын алған. Ал инвесторларды қорғау бойынша еліміз 2011 жылдан бері 36-орыннан 3-орынға көтерілген.

Өз кезегінде сөз алған Бөрлі ауданының әкімі Санжар Әлиев ауданның инвестициялық әлеуеті туралы жан-жақты баян етті. Елбасы тапсырмасының бірі – көлік-логистикалық инфрақұрылымның тиімділігін арттыру. Соған орай ауданда транзиттен түсетін кірісті көбейту шаралары алынбақ. Бұл мемлекеттің инфрақұрылымға жұмсаған қаражатын аз уақыт ішінде қайтарып алуға мүмкіндік береді.

– Аудан аумағында республикалық маңызы бар 100 шақырымнан асатын «Подстепный – Елек – РФ» аутокөлік жолы бар. Біз жүк ағынына талдау жүргізіп, ағымдағы жылдың бес айында тек Ресей Федерациясының шекарасынан 17 мың дана аутокөлік өткенін анықтадық. Аудан аумағындағы аутокөлік жолы учаскелеріндегі жол жиегіндегі жолаушыларға қызмет көрсететін орындар  жоқ. Тек Бөрлі ауылында екі жол бойындағы кафе және 2016 жылдан бері тоқтап тұрған жанармай құю стансасы бар. Жол жиегінде қызмет көрсететін нысандар ұлттық стандарттарға сәйкес келмейді, – деген Санжар Жұматайұлы осы олқылықтарды жою үшін арнайы шаралар қолға алынғанын айтты.

Ауыл шаруашылығы саласына тоқталған аудан әкімінің айтуынша, ауданда картоптан басқа көкөністер, сүт және ет өнімдері өзге өңірлерден әкелінеді. Сүт және ет өнімдерін өндіру және қайта өңдеумен «Нұр» шаруа қожалығы мен «Шайдецкий» жеке кәсіпкерлігі айналысып келеді. Шағын жылыжайлар салу жобасын жүзеге асыру бойынша жұмыстар басталған. Аудан аумағында қуаттылығы 1МВт болатын 50 жел генераторын қондыру жоспарлануда. Бұл үшін Ақсай қаласының солтүстік бөлігінде 100 га жер телімі 49 жылға пайдалануға берілген.

Әлеуеті зор инвестициялық жобаларға қолдау көрсететін кеңес барысында өңірдегі инвестициялық климатты жақсарту бағытындағы жобалар жан-жақты талқыланып, облыс басшылығы тарапынан  тиісті  тапсырмалар  берілді.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал  өңірі»

Суреттерді  түсірген  Темірболат  ТОҚМАМБЕТОВ

Ел ішіндегі қоғамдық тұрақтылық пен тыныштыққа жауапты Қазақстан полициясының кәсіби мерекесі сенбі күні Абай алаңында салтанатты түрде аталып өтті. Жиынға облыс әкімі Алтай Көлгінов бастаған ат үстіндегі азаматтар мен сала ардагерлері,  полиция қызметкерлері  қатысты.

– Бүгін – ел тыныштығы мен қоғамдық тәртіпті сақтау және әрбір азаматтың құқығы мен бостандығын қорғау жолында абыройлы қызмет атқарып жүрген полиция қызметкерлерінің кәсіби мейрамы. Сіздер Елбасы – Жоғарғы бас қолбасшы Нұрсұлтан Әбішұлының қазақстандықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қоғамдық тәртіпті сақтау жөніндегі тапсырмаларын абыройлы атқарып келесіздер. Елбасы да құқық қорғау құрылымдарының материалдық-техникалық әлеуетінің нығая түсуін үнемі қадағалап отырады. Қоғамдық тәртіпті қадағалау үшін былтыр облысымызға 125 аутокөлік берілсе, соның басым бөлігі аудан-ауылдарға жолданды. Цифрландыру бойынша республикалық «Web-АП» жүйесінің онлайн режимінде әкімшілік құқықбұзушылықтың есебі шығарылып, жергілікті полиция қызметкерлеріне планшеттер мен техникалар берілді. «Қауіпсіз қала» жобасы бойынша Орал қаласына алты мыңнан астам  бақылау камералары орнатылса, биыл  ондай құрылғы-қондырғылардың саны 7500-ден аспақ. Бақылау камералары жол бойындағы, аулалардағы, қоғамдық орындардағы, мектептер мен балабақшалардағы орын алған заңға қайшы әрекеттерді әшкерелеу үшін таптырмас көмекші. Алдағы уақытта да тәртіп сақшыларының күн сайынғы қажырлы еңбегі мен қажет кездегі жанкешті ерлігінің арқасында қоғамдық тәртіп сақталып, азаматтардың қауіпсіздігі қамтамасыз етіледі деп сенемін, –  деді облыс әкімі Алтай Көлгінов құттықтау сөзінде.

Салтанатты шарада ҚР Ішкі істер министрі, полицияның генерал-полковнигі Қалмұхамбет Қасымовтың құттықтау хаты мен бұйрығы оқылып, бірқатар сала үздіктеріне марапаттар мен жаңа шендері  табысталды. БҚО ішкі істер департаментінің бастығы, полиция генерал-майоры Мақсұтхан Әбләзімовтың бұйрығы бойынша 744  қызметкер  марапатталды.

Еліміз Тәуелсіздік алғаннан бергі мерзімде облыста 32 полиция қызметкері қызмет барысында қаза тапқан екен. Жиын барысында міндетін мінсіз атқарып көз жұмған сарбаздар  бір минут үнсіздікпен еске алынды.

Мерекелік шара сала қызметкерлері мен өңір өнерпаздарының дайындаған концерттік бағдарламасына ұласты.

Гүлсезім  БИЯШЕВА,

«Орал өңірі»

* * *

Сенбі күні Орал теміржол вокзалы алдындағы  Чапаев алаңында 23 маусым – Қазақстан Республикасының полициясы күніне орай мерекелік шара өтті.

Жауапты қызметтің жүгін арқалап, қоғамдағы қауіпсіздік пен тәртіпті қадағалайтын құқық қорғаушылардың қатарында  ҚР ІІМ Көліктегі ішкі істер департаменті Орал станциясындағы ішкі істер желілік бөлімінің де қызметкерлері бар. Салтанатты шарада алдымен  Мемлекеттік Әнұран шырқалды. Осы салада еліміздің әр түкпірінде қызмет бабында жүріп, қаза тапқан полиция қызметкерлерін еске алу үшін бір минуттық үнсіздік жарияланды. Жүргізуші айтып өткендей, елімізде соңғы үш жылда қызметтік борышын өтеу барысында 76 полиция қызметкері көз жұмып, 352 полиция жарақат алған екен.

Төл мерекелерінде сап түзеген әріптестеріне арнап  «Қазақстан теміржолы» АҚ «Жүк тасымалдау» Орал бөлімшесінің бастығы Мұрат Махамбетов, Орал жол дистанциясының бастығы Дүйсенбай Қожагелді лебіздерін білдірсе, «Вокзал-сервис» АҚ бастығы Қайырболат Ғайнеден Орал станциясындағы ішкі істер желі-лік бөлімінің бастығы, полиция подполковнигі Қайрат Жақияновқа «Қазақстан теміржолы» ҰК» АҚ желілік байланыс дирекциясының атынан алғысхат табыс етті.

– Сіздердің отбасыларыңызға ынтымақ пен құт-береке, өздеріңіз бен жанұяларыңызға амандық-саулық тілеймін. Тәуелсіз мемлекетіміздің дамуы мен көркеюі жолындағы ерен еңбектеріңіздің абыройы мен даңқына бөлене беріңіздер! – деді Орал станциясындағы ішкі істер желілік бөлімінің бастығы, полиция подполковнигі Қайрат Жақиянов. Одан әрі Қайрат Тойшыбекұлы теміржол нысандарында құқықбұзушылық пен қылмыстың алдын алу және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге үлесін қосқан теміржол мекемелерінің бірнеше қызметкерін алғысхатпен марапаттады. Олардың қатарында С. Бисенов, Д. Қуанғалиев, И. Олжатаев,  Қ. Құбашева, Д. Қожагелді секілді сақшылар бар. Сонымен қатар Орал станциясындағы ішкі істер желілік бөлімінің бірқатар ардагері көліктегі ішкі істер департаменті бастығының бұйрығымен «Қазақстан полициясына 25 жыл» төсбелгісі мен грамоталарға ие болды. Ал Р. Кисамеденов, Р. Колтубаев, Д. Нұрышевалар облыс әкімінің  алғысхатымен  марапатталды.

Орал станциясындағы желілік бөлімінің қызметкері, полицияның аға сержанты Ақтөре Закария «Полиция әнұраны» әнін шырқап, әріптестерінің мерейін бір үстем етті. Ал осы мекеменің қызметкері Асхат Нұрмұхамбетовтың ұлы Айдар Шаяхметтің өнеріне көрермен зор ықылас білдірді. Полицейлердің төл мерекесіне облыстағы өнерпаздар да әннен шашу шашып, мерекенің көрігін қыздырды.

Алаңның бір шетінде арқан тарту, 24  келілік гір тасын көтеру, қол күресі және дартстан спорттық ойындар өтті. Білек күшін сынаған полицейлер өзара кім мықтыны анықтап, тартысты сайыс өрнегін көрсетті. Сонымен қатар полицейлер денсаулық айлығы шеңберінде келген қонақтарға салауатты өмір салтын ұстануға үндеген буклеттер табыстады.

Ернар БЕКЕНОВ,

Орал станциясының ішкі істер желілік бөлімі бастығының орынбасары, полиция подполковнигі:

– Мен осы салада 25 жыл қызмет атқардым. Жақында зейнеткерлікке шығамын. Полиция қызметі – қиындығы көп, жұмысы белгілі бір уақытпен шектеле  қоймайтын жауапты да ауыр жұмыс. Полицейлер күн-түн демей, халыққа қызмет атқарады. Әр жұмыстың өзіне тән ерекшеліктері болатыны секілді, бұл қызметтің де қиындығы мен  жетістіктері де жетерлік. Әріптестерімді төл мерекемен құттықтаймын! Қоғамымыздағы тыныштықты сақтауда қызметтерін адал атқарып, халықтың алғысына бөлене  берулеріне  тілектеспін.

Айнұр ҮМБЕТОВА,

Орал станциясының ішкі істер желілік бөлімінің  жедел  уәкілі, полиция  лейтенанты:

– Біздің қызмет көрсету аумағымызда теміржол аймағы және Орал қаласының әуежайы бар. Жұмысымыз ер немесе әйел адамның қызметі деп бөлінбейді. Сондықтан да біздегі нәзік жандылар ер-азаматтармен қатар бар күш-жігерін аямай қызмет етіп келеді. Құқық қорғау саласында қызмет істеуді бала кезден армандаған едім. Әрине, полиция қызметкері атану оңай бола қойған жоқ. Сонда да арма-ным алға жетелеп, өзім қалаған қызметке орналастым.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал өңірі»

23 маусым  –  Қазақстан  полициясы  күні

Сейсенбі  күні  БҚО  ІІД  жол-патрульдік  полициясы  батальоны Орал – Атырау  тасжолына  шығып,  жүргізушілерге  қауіпсіздік  шаралары  туралы  айтып,  үнпарақтар  таратты.

Үнпарақта жүргізушілердің жылдамдықты арттырмауы, жолдың қарсы бағытына шықпауы және маневр жасау ережелерін сақтаулары қажеттігі жазылған. Сонымен қатар өткен жылғы және биылғы бес айдағы  көлік апаттарына талдау жасалған ақпараттар да бар. Шара барысында әр көлікті тоқтатқан жол полициясы қызметкерлері үнпарақтағы мәліметтерді алға тартып, қауіпсіздік шараларын ұмытпау қажеттігі жөнінде ескертті.

– Бұл шара өтетіні жөнінде алдын ала хабарланған жоқ. Тосыннан, жоспардан тыс шығып отырмыз.  Биыл  Орал  – Атырау тасжолы бойында жол-көлік оқиғасы жиілеп тұр.  Осы жолда өткен апта ішінде екі жол-көлік оқиғасы орын алып, екі адам қаза тапты, біреуі жарақат алды. Ал бес ай ішінде бұл жолдың бойында он адамның өмірі қиылды. Сондықтан да жүргізушілерге үнпарақ дайындап, түсіндіру және ақпарат беру шарасын осы жолдан бастадық. Жалпы алғанда, өткен жылмен салыстырғанда облыс бойынша жол ережесін бұзушылықтың саны артып отыр. Мәселен, жылдамдықты асыру  20 пайызға, мас күйде көлік айдау 18 пайызға артса, ауыр зардаптарға соқтыратын қауіпсіздік белдігін тақпау деректері де көбейген. Статистикаға жүгінсек, жыл басынан бері облыста 31 жол-көлік оқиғасы орын алып, соның салдарынан 15 адам көз жұмып, 41 адам түрлі дәрежедегі  жарақат  алды. Ал өткен жылы 14  жол-көлік оқиғасынан 3 адам қаза тауып, 31 адам жарақаттанған. Әрбір жол-көлік оқиғасы болған орынға біздер, жол полициясы қызметкерлері, бірінші болып жетеміз. Жол бойындағы жантүршігерлік апаттарды көрген сайын жүрегіміз ауырады. Кінәліні іздеп, шара қолдансақ та, адамдардың қаза тапқанын көріп, қынжыласың. Қарап отырсақ, бес айда 15 адам жолда көз жұмды. Бұл осынша  отбасы қара жамылып қалды деген сөз.  Осы орайда жол-көлік оқиғалары негізінен жүргізушілердің кесірінен болатынын айтқым келеді. Олар не қалғып кетеді немесе қарсы бетке шығып, апатқа жол береді. Тіпті кейде біз себебін түсінбейтін, түсіндіре алмайтын да жол-көлік апаттары орын алады. Мәселен, жыл басында үш адамның өмірін жалмаған көлік оқиғасы болды. Онда бір жеңіл көлік қарсы бағытқа шығып кетіп, үлкен жүк көлігін басып озбақ болады. Осы фураның жүргізушісімен сөйлескенімізде, ол: «Жеңіл көлік жүргізушісінің не үшін басып озғанын білмеймін. Нәтижесінде қарсы келген көлікке түйісті», – деген еді.

Көлік жүргізушісі көз жұмғандықтан,  не үшін бұлай жасағанын біле алмадық. Сондықтан да жүргізушілер қандай көлік айдаса да, жылдамдықты шегінен асырмай, барлық жол жүру ережесін сақтаса екен дейміз. Олар сонда өз өмірін ғана емес, қасындағы жолаушылардың да өмірін сақтайтын болады, – дейді БҚО ІІД жол-патрульдік  полициясы  батальонының командирі, полиция майоры  Болат  Жаңабаев (суретте).

Іс-шара барысында тоқтаған көліктер арасынан жүргізушінің де, жолаушылардың да қауіпсіздік белдігін тақпағандарына куә болдық. Болат Қуанышқалиұлы жүргізушілердің көліктегі жолаушыларына қауіпсіздік белдігін тағуға міндетті екендерін айтпайтынын атап өтті. «Егер де жүргізуші көлігін тоқтатып, жолаушыларына «Қауіпсіздік белдігін тағыңыз. Әйтпесе, мен жолға шықпаймын» десе, барлық адам айтқанын орындаған болар еді», – дейді батальон командирі. Сондай-ақ кейде тұрғындардан көлік айдап келе жатқан жүргізушілердің телефонмен жиі сөйлесетіні жөнінде шағым түсіп жатады екен.

Болат Қуанышқалиұлының айтуынша, жүргізушілер тарапынан болатын ереже бұзушылықтың, жол апаттарының алдын алу үшін жол полициясы қызметкерлері жолаушылар тасымалдайтын кез келген көліктерге жай жолаушы ретінде отырып, жолға шығып жүр. Олар қауіпсіздік белдігін тақпаған немесе рульде отырып, ұялы телефонмен сөйлесетін жүргізушілерді бейнекамераға түсіріп немесе жазып алады. Осындай әдіспен де жауапсыз жүргізушілерді «жүгендеуге» кіріскен. Жолаушылар да жол ережесін бұзған көлік жүргізушісін көрсе, оның әрекетін жазып не түсіріп алып, полицияға жолдауына немесе  102  нөміріне хабарласуларына болады. Ал ереже бұзған жүргізушіні алдыңғы учаскеден полиция қызметкерлері тоқтатып,  шара қолданады.

– Жолда келе жатқан таксистер соңында келе жатқан  көлік жүргізушісіне «Мен мына жерден өттім. Ол жерде патрульдік машина тұр» деп хабарлап, ескертіп отырады. Сосын да оның соңындағы жүргізуші бұл учаскеден  жайлап өтеді де, одан әрі қайтадан жылдамдықты арттырады немесе белдікті тағып өтіп, ұзағасын шешіп тастайды. Осындай деректер бойынша жұмыс жасап жатырмыз. Атырау, Бөрлі және Сырым аудандары бағыттарына жүретін жолаушы тасымалдаушыларды тексердік. Бір таңғаларлығы, ережені бірнеше рет бұзып, жазаларын алған көлік жүргізушілері тағы да сондай әрекеттерге барып жататыны ұшырасады. Оларға көп мөлшерде айыппұл салынса да, қайталап ереже бұзады. Шыны керек, олардың бұл іс-әрекеті түсініксіз. Жүргізушілердің мұндай жауапсыздығын түсіндіре алмаймыз.

Мүмкін кей жерлерде біздің тарапымыздан да жеткіліксіз жұмыс болған шығар. Бірақ тұрғындардың жолдағы қауіпсіздігі үшін  барынша қатал шаралар қолға алынуда, – дейді  полиция майоры  Болат  Жаңабаев.

Жол бойында көлік тізгіндеген азаматтарға үнпарақтар тарату барысында біреулер полиция қызметкерін мұқият тыңдаса, бірі қабағын түйіп, өздерінше асығыстық танытып жатты. Ал өзін фотоға түсіруге де, аты-жөнін айтуға да қарсы болған чапаевтық азаматтың көлігіндегі жолаушылар қауіпсіздік белдігін тақпаған болып шықты. «Қауіпсіздік белдігін тақ дедім, тақпады. Мен не қылайын енді?! Белдікті әркім өзі үшін тағу керек қой. Кейбіреулер айтқанды ұқпайды. Полиция қызметкерлері мұндай рейдке жұма сайын, ай сайын шығып тұрса, жолдағы жағдай басқаша болар еді», – деп ашуын да, өкінішін де білдіргендей болды ол. Ал келесі бір жеңіл көлік тізгіндеген жас жігіт көлігінің терезесін күңгірттеген қалпы (тонировка) әрі ұялы телефонмен сөйлесіп келе жатып «ұсталды».

Шара барысында бір жеңіл көлік иесіне бірден екі әкімшілік хаттама толтырылса, тағы екі көліктің жүргізушісіне  айыппұл  салынды.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал  өңірі»

Сенбі  күні облыс  әкімі  Алтай  Көлгінов  жұмыс  сапарымен  Теректі  ауданында  болды.  Ондағы  құрылыс  жұмыстарының  жай-жапсарымен  танысып,  тұрғындармен  де  жүздесті.

Облыс басшысы алдымен аудан орталығы – Федоровтағы үш қабатты 36 пәтерлік тұрғын үй құрылысының басында болды. Тұрғын үй кезегінде тұрған теректіліктерге жалға берілетін бұл үйді  «Альтаир» ЖШС-ы салып жатыр. Бүгінде іргетасын  құю жұмыстары басталған үйдің үш бөлмелі пәтердің аумағы 70 шаршы метр, екі бөлмелі пәтер 50 шаршы метр болмақ. Бұл нысанға жергілікті және республикалық бюджеттен 436 688,14 мың теңге бөлініп отыр.

– Үйдің алды, айналасы әдемі болу керек. Сондай-ақ ауыл тұрғындарын осы жерде жұмыспен қамту қажет. Ең бастысы, жұмыс сапалы болсын. Ал қаражат жағынан мемлекет қолдау көрсететін болады, – деген Алтай Сейдірұлы үй ауласының абаттандырылуына ерекше мән беру керектігін атап айтты. Маусым айында құрылысы басталған бұл үйді мердігер қараша айында  табыстауды көздеп отыр. Алты техника мен 15 адам жұмылдырылған құрылыста жұмыс көлемі ұлғайған жағдайда жұмысшы саны елу  адамға  дейін  көбеймекші.

Бұдан соң Алтай Сейдірұлы осы ауылдағы бір қабатты 16 арендалық тұрғын үймен де танысты. Мердігер «Өтеш» ЖШС-ның учаске бастығы Ақболат Ізболатовтың айтуынша,  бұл  үй  Астана күні қарсаңында тұрғын үй кезегінде тұрған жандарға берілмек. Әр үйдің жалпы көлемі 80,7 шаршы метрді  құрайды.

Ауыл тұрғындары мен облыс басшысы осы су жаңа үйлердің қасында  кездесті.

– Теректі, біз апта ішінде аралап шыққан оныншы аудан болып отыр. Сапар барысында Президент ұсынған бағдарламалар бойынша атқарылып жатқан жұмыстармен танысып,  тұрғындармен кездесіп, ақылдасып жүрміз. «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша кезекте тұрған теректіліктер үшін екі үй салынып жатқанын көрдік. Осының өзі – аудан дамуының бір көрсеткіші. Ауылдық жерлерде де баспаналар бой көтеруде. Алайда құрылыс жұмыстарын жүргізгенде әркім өз қалауынша емес, заман талабына және  егжей-тегжей жоспарға сай салулары керек. Құрылыс сапалы, ыңғайлы болғаны жөн. Қарап отырсақ, үйлерді саламыз, ал аулада бір тал жоқ, алды тып-тықыр болып тұрады. Тал-теректі міндетті түрде әкім келіп егіп беруі керек емес шығар. Күзде, көктемде ауыл тұрғындары жұмылып, ағаш екендері жөн. Әсіресе, жастар атсалысуы қажет. Ал  Шалқар көліне келетін болсақ, ол – біздің байлығымыз. Біріншіден, көлді таза ұстауымыз, екіншіден, туристерді тартуымыз керек. Сапалы сервис болса, туризм де жанданады, – деді халықпен кездескен Алтай Сейдірұлы.

Ауыл тұрғындары алдында аудан әкімі Кәрім Жақыпов  Теректінің әлеуметтік-экономикалық дамуы жөнінде баяндады. Аудан  басшысы айтып өткендей, Жайық-Шалқар каналына су жіберетін шалқымалы-насосты бөгет құрылысы жүріп жатыр.  Мердігер «Real Story Invest» ЖШС салып жатқан құны 133,444 млн. теңге болатын бөгет іске қосылған жағдайда  19 мың гектар жер суландырылып,  40 шақырымнан астам жерге Жайықтың суы жеткізілетін болады. Ал ол жерлерде осы суды пайдаланатын  30-дан  астам шаруа қожалығы бар. Яғни бөгеттің  мал өсірген ағайынға пайдасы  шаш етектен болғалы тұр. Сарыөмір ауылында «АлатауАльданАгро» ЖШС аумағы 867, 36 м2 болатын 46 орындық сауықтыру лагерін салуда. Ол үшін жергілікті бюджеттен 101, 333 млн. теңге қаражат бөлінген.  Ақжайық елді мекенінде де үш қабатты көп пәтерлі тұрғын үй салынуда. Үй мен оның инженерлік инфрақұрылымына облыстық қазынадан 85,9 млн. теңге бөлінген. Аудан басшысы  мал және егін шаруашылықтарының  да  жай-күйіне  тоқталды.

Одан әрі Алтай Сейдірұлы «Подстепный-Федоров-РФ шекарасы» тасжолының күрделі жөндеу жұмыстарымен танысты. «ТүркістанЖолСервис» ЖШС салып жатқан жолға республикалық және жергілікті бюджеттен 2,597  млрд. теңге бөлінген. Жалпы  ұзындығы 19,363 шақырым болатын бұл тас жол 4-санатты жолға жатады. Аудандық маңызы бар бұл жол төсемінің кеңдігі 10,0 метр болмақ.

«Махорин» ЖШС-да болған әкім ондағы шаруашылық жайымен танысты. Негізінен мал және өсімдік шаруашылықтарымен айналысатын серіктестікте бүгінде жетпіс адам еңбек етуде. Өткен жылы 4,700 млн. теңге демеуқаржыға қол жеткізген. Шаруалардың айтуынша, 1200  га егілетін еркекшөп ауа райының қолайсыздығына байланысты жөнді өспеген. Сондай-ақ 600 га алқапқа судан шөбін  еккен. Жалпы, биыл мал азығын жеткілікті етіп даярлауға мүмкіндік бар. Қазір серіктестікте 1300 ірі қара бар болса, жыл соңына дейін олардың санын 1600-1700 жеткізу жоспарланып отыр.

– Жуырда өңірге келіп кеткен Президент Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев облыстағы жолдарға бөлінетін қосымша қаражатқа қодау білдірген болатын. Оралдан  Орынборға баратын 144 шақырым жол шекараға дейін жөнделмекші. Ол үшін Елбасы тапсырмасымен үкімет тарапынан қаражат бөлінеді. Биыл жолдың жобалау-сметалық құжаттары дайындалады. Келер жылы екінші санатты төрт жолақты жол құрылысы басталмақ. Ал бұл жолдың теректіліктер үшін маңызы зор болмақ. Жолдың сапасы адам өміріне де, экономикаға да әсер етеді. Сондықтан да қауіпсіздікке баса мән беріледі. Жол салу тұрғындарды  жұмыспен қамтуға  да оң ықпал етпек. Күні бүгін ауданда  450 шақырымнан астам жолды жөндеу басталды. Оларға  қажетті қаржының басым көпшілігі республикалық бюджеттен бөлінуде. Жасалып жатқан жұмыстардың барлығы бақылауды қажет етеді, сондықтан да жергілікті жерлерге арнайы барып танысудамыз. Тұрғындарды мазалайтын тағы бір мәселе – таза ауыз сумен қамту. Өткен жылы облыстағы 55 елді мекенге су берілсе, биыл 50 елді мекен қамтылмақ. Бұл жұмыстар сол ауылдардың тұрғындарының ертеңгі күнге деген сенімін нығайтады, су сапасын жақсарту арқылы тұрғындар денсаулығын да жақсартамыз. Жасыратыны жоқ, сумен қамтуда біздің облыс республика бойынша соңынан санағанда үшінші орында тұр. 2020 жылы сумен қамтуды 55 пайызға жеткізгіміз келеді. Жалпы, екі жыл ішінде өңірімізде 2000 шақырым  су құбыры жүргізілді. Ал Теректі ауданында  5 млрд. теңге қаражатқа үлкен жұмыстар атқарылуда. Олардың ішінде жеті  елді  мекенге газ жүргізу, 52 шақырым жол салу, екі ауылға ауыз су өткізу бар.

Ауданды аралаудағы мақсат – жергілікті жерлерде «Нұрлы жер», «Нұрлы жол» бағдарламаларының және «Президенттің бес әлеуметтік бастамасының» жүзеге асу барысын қарау. Бұл іс-шаралардың Теректі  ауданында  да жақсы жүріп  жатқанының куәсі болдық, – деді  Алтай Сейдірұлы сапар соңында  журналистерге  берген  сұхбатында.

Ясипа   РАБАЕВА,

«Орал   өңірі»

Cуреттерді  түсірген  Темірболат  ТОҚМАМБЕТОВ

ҚР Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен Нұрлан Сабыров БҚО білім саласындағы бақылау департаментінің басшысы болып тағайындалды.

Департаменттің жаңа басшысын ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті басшысының міндетін атқарушы Ғалымжан Жұмашев таныстырып, жұмысына сәттілік тіледі.

– Бүгінде Ақ Жайық өңіріндегі білім жүйесі жақсы жолға қойылған. Білім және ғылым министрлігі қабылдаған барлық нормативтік актіні орындау, соның ішінде жаңа білім бағдарламаларын жүзеге асыру бойынша нәтижелер жаман емес. Алдағы Ұлттық бірыңғай тестілеуден де жоғары баға аламыз деген үміттеміз. Бұлардың барлығы қарапайым мұғалімнен бастап, сала басшылығында жасап отырған жандарға дейінгі әріптестеріміздің атқарып жүрген еңбектерінің арқасы деп есептейміз. Нұрлан Меңешұлы – аудан басқарған, облыстық білім басқармасында жауапты жұмыс жасаған,  яғни бұл жүйені жақсы меңгерген маман. Оның білімі мен тәжірибесі осы саланы әрі қарай дамытуға септігін тигізеді деген үміттеміз, – деді шара барысында облыс әкімінің орынбасары Ғабидолла Оспанқұлов.

Өз кезегінде Нұрлан Сабыров жаңа қызметті адал атқаруға  тырысатынын жеткізіп, сенім білдірген жандарға ризашылығын айтты.

Ясипа  РАБАЕВА,

«Орал  өңірі»

Теректі ауданының Долин ауылдық округіне қарасты жерде «Алтын ханшайым» кесенесінің құрылысы басталды. Ауданға жасаған сапары барысында облыс басшысы Алтай Көлгінов кесененің құрылысымен танысты.

Кесене «Подстепный – Федоров – РФ» тасжолынан оң жаққа қарай 250 метр жерде орналасатын болады. Ат басын арнайы бұрған Алтай Сейдірұлы кесененің цемент ерітіндісін (құймасын) құйып, жәдігердің елдің игілігіне жарайтын құтты орын болуын тіледі. Сондай-ақ кесене өткен-кеткен көз тігіп қарайтын, туристер үшін тың дүние болатынын айтты. Өйткені жол бойында биіктеу төбенің үстіне салынып жатқан кесененің іргетасының өзі алыстан «мен мұндалап» тұр. Биіктігі жеті, ені төрт метр болатын кесене 20 сотық жерді алмақ.

–  Облыстық тарих және археология орталығы 2012 жылы Теректі ауданы аумағындағы Долин ауылының Тақсай қорған кешеніне жүргізген археологиялық қазба жұмыстары кезінде «Алтын ханшайым» табылған еді. Ағаш бөренемен жабылған жерлеу орнынан аса қымбат әшекей бұйымдарына көмкерілген әйел адамның мүрдесі шықты. Басында шошақ төбелі алтын бас киім болған. Жерленген орнынан сексеннен аса алтын бұйым табылды. Бұл  ескерткіштің түпнұсқасы қазір Ұлттық музейде сақтаулы тұр. Бұл біздің ел үшін құнды, маңызды жаңалық екені даусыз. Бұл жәдігерді қалпына келтіру ісімен  қазақстандық ғалым-реставратор Қырым Алтынбек бастаған мамандар айналысқан болатын. Мамандардың айтуынша, ол біздің дәуірімізге дейінгі 6-5 ғасырлардағы археологиялық ескерткіштерге жатады. Бүгінде Тақсай қорған кешеніне шамамен 2,5 мың жыл болған.

Кесененің құрылыс жұмыстары «Рухани жаңғыру» бағдарламасының «Рухани қазына» кіші бағдарламасы аясында меценаттар есебінен жүргізілуде. «Заңғар» жеке кәсіпкерлігі қолға алған бұл жобаның жалпы құны 8 млн. теңге. Кесене құрылысын бір ай ішінде аяқтауды жоспарлап отырмыз, – дейді аудан әкімінің орынбасары Алтай  Тоқжанов.

Тақсай қорған кешені  Қазақстан Республикасы Ұлттық музейі жанынан құрылған «Қасиетті Қазақстан» ғылыми зерттеу орталығы жариялаған киелі орындар тізіміне кіретін 100 нысанның қатарына кіргені белгілі.

Ясипа  РАБАЕВА,

Теректі  ауданы