Кеше  БҚО  үкіметтік  емес ұйымдарының  VIII форумы өтті. Бұл  алқалы жиында азаматтық  қоғам институттарының  өкілдері  өзара  пікір  алмасып, қазіргі  өзекті  мәселелерді  ортаға  салды.  Басқосу барысында айтылған  маңызды  ой-пікірлер мен  ұтымды  ұсыныстар қараша  айының  27-28-і  күндері  Астана  қаласында Елбасының  қатысуымен  өтетін  республикалық  форумда  талқыланбақ.

Азаматтық қоғам және мемлекет: Диалог. Ынтымақтастық. Жауапкершілік» тақырыбында өткен форумға өңірімізге жұмыс сапарымен келген ҚР Қоғамдық даму министрі Дархан Кәлетаев, «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» ЗТБ президенті Асылбек Қожахметов  және облыс әкімі Алтай  Көлгінов  қатысты. Сондай-ақ форум жұмысына мемлекеттік құрылымдардың өкілдері, әртүрлі деңгейдегі мәслихаттардың депутаттары, облыстық және аудандық үкіметтік емес ұйымдардың басшылары, кәсіподақ ұйымдарының төрағалары, қоғамдық кеңестердің мүшелері, этномәдени бірлестіктердің жетекшілері  мен  БАҚ  өкілдері қатысты.

Облыстағы мемлекеттік құрылымдар және азаматтық қоғам институттары арасындағы іскерлік әріптестікті нығайту бағытындағы жұмыстарды жүргізуді мақсат еткен форумда «Рухани жаңғыру» бағдарламасының орындалуы, «Азаматтық қоғам институттарын дамыту болашағы», «Жастар және қоғам» тақырыптары талқыланды.

– Кез келген мемлекеттің негізгі тірегі – азаматтық қоғам. Саясаттану ғылымында үкіметтік емес институттардың қоғам мүддесі  үшін жұмыс істеу жүйесін азаматтық қоғам деп айтады. Елбасы үкіметтік емес ұйымдардың мүмкіндіктерін терең түсініп, жоғары бағалайды. Және оларға ерекше көңіл аударып, үнемі қолдау көрсетеді. Мемлекет басшысының «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Жолдауында мемлекет, үкіметтік емес сектор және бизнес арасындағы өзара іс-қимылдың жаңартылған тәсілдері керек деп атап өтті. VIІ Азаматтық форумдағы ұсыныстарды іске асыруда қажетті шешімдер қабылданып, облыстағы мемлекеттік құрылымдар және азаматтық қоғам институттары арасында іскерлік әріптестік қатынасты нығайту бағытындағы жұмыстар жүргізілуде. Батыс Қазақстан облысында жергілікті атқарушы билік пен қоғамдық ұйымдар арасында өзара тығыз қарым-қатынас орнатылып, азаматтық бастамаларды жүзеге асыруға атсалысып жүрген қоғамдық ұйымдардың қатары жыл сайын артып келеді. 2016 жылдан бері облыстық қоғамдық кеңес белсенділігін көрсетіп, мемлекеттік құрылымдармен қоян-қолтық жұмыс істеп келеді. Олар 30-ға жуық отырыс өткізіп, облыс әкімінің төрт рет есебін тыңдады. Елбасымыздың биылғы Жолдауында берген тапсырмаларын орындауға қоғамның әрбір саласында еңбек етіп келе жатқан үкіметтік емес ұйымдар да үлестерін қосуы шарт. Азаматтық қоғамы қалыптасқан деп жиі айтылатын америкалықтар да «Азаматтық қоғамның ұраны «барлығын үкімет істесін» емес, «Біз өзіміз жасайық!» болуы керек» деген қанатты сөз бар. Бұл – барлығын үкіметтік емес ұйымдар жасасын деген сөз емес. Мемлекет тарапынан азаматтық қоғамды дамытуға бағытталған кешенді жұмыстар да, қаржыландыру да тұрақты түрде жүргізілуде. Мысал үшін айтар болсақ, облысымызда мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс көлемі соңғы алты жылда 6 есеге өскен. Егер 2012 жылы 138 млн. теңге бөлініп, 120 жоба жүзеге асырылса, биыл 834 млн. теңге қаржыға 200-дей жоба жүзеге асырылуда. 2016 жылы төрт басқарма ғана қоғамдық ұйымдармен мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс арқылы жұмыстанса, қазіргі таңда ол жалпы саны 32 мемлекеттік құрылымға жетті, соның ішінде алты басқармаға көбейді. Өңіріміздегі үкіметтік емес ұйымдардың саны артып келеді. Осыдан он жыл бұрын олардың саны 150 ғана болса, қазір 655. Бұл дегеніміз – азаматтық қоғам дамуының нақты көрсеткіші. Азаматтық секторды дамытудағы барлық қол жеткізілген табыс – бұл біздің бірлескен еңбегіміздің нәтижесі. Облысымызда азаматтық қоғамды дамытуға бағытталған іс-шаралар алдағы уақытта да жалғасын таппақ. Осындай жемісті де пайдалы бірлескен еңбегіміз алда кездесер өзекті мәселелерді шешуде тың серпін береріне сенім білдіремін, – деді Алтай Көлгінов  өз  баяндамасында.

Өңір басшысының мәлімдеуінше, облыста сондай-ақ саяси партиялардың 6 филиалы, 50 этномәдени орталық, 15 кәсіподақ ұйымы бар. Облыстық, қалалық және аудандық деңгейде 14 қоғамдық кеңес жұмыс істейді. Аталған қоғамдық кеңестерде 369 мүше болса, оның 77 пайызы – азаматтық сектор өкілдері.

ҮЕҰ-ның азаматтық бастамаларын қолдауға арналған құралдардың бірі мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс болып табылады. Соңғы бес жылда бұл тапсырысты қаржыландыру көлемі 6 еседен астамға артып (2013 жылы 158 млн. теңге болған болса, биылғы жылы 834 млн. теңгеге жеткен), тиісінше, жобалардың саны өскен. Осыдан бес жыл бұрын 114 жоба болған болса, қазіргі уақытта оның саны 198-ді  құрайды.

Соңғы үш жылда мемлекеттікәлеуметтік тапсырыстарды жүзеге асыратын облыстық мемлекеттік құрылымдардың саны үштен алтыға дейін өскен. Мемлекеттік-әлеуметтік тапсырысты іске асыру барысында облыстық деңгейде жастар саясаты, ішкі саясат, тілдерді дамыту, жұмыспен қамтуды үйлестіру, діни істер және денсаулық сақтау басқармасы секілді алты құрылым жұмыс істейді.

Әлеуметтік маңызы бар жобаларды жүзеге асыруға қатысатын ҮЕҰ-ның саны жылдан-жылға артып келеді. Биылғы жылы мемлекеттік-әлеуметтік тапсырысты іске асыруға 147 ҮЕҰ қатысуда, оның 57-сі ауылдық жерден. Жергілікті атқарушы құрылымдар бөлген 613 миллион теңге қаражаттың басым бөлігі мүгедектігі бар адамдарға, оның ішінде жеке көмекшілерге, оңалту қызметтеріне, инватакси қызметтеріне, бейімдеу курстарына және т.б. әлеуметтік қолдау шараларын жүзеге асыруға бағытталған. Биылғы жылы ҮЕҰ-лар 630-дан астам маңызды мәдени, әлеуметтік және саяси іс-шара өткізіп, 67 мың  адамды  қамтыған.

Еліміздің Қоғамдық даму министрі Дархан Кәлетаев барлық өңірде өтіп жатқан форумның өзара тәжірибе алмасу, ынтымақтастықты дамыту, жаңа білім игеруде маңызы зор екеніне тоқталды. Сондай-ақ ол қоғамдық ұйымдардың статистикасын айта келіп, дамудың негізгі  проблемасын  атап  өтті.

– Жалпы, республика бойынша 22 мыңнан астам ҮЕҰ тіркелген. Әділет министрлігі ұсынған мәліметтерге сүйенсек, БҚО-да 717-ден астам ұйым бар. Олардың басым көпшілігі белсенді жұмыс істеп келеді. Дегенмен базаға тіркелген заңды тұлғалардың біразы жұмыс істемейді. Яғни, республика бойынша қоғамдық ұйымдардың үштен бірінің аты бар да, заты жоқ. Осы және өзге де мәселелерді шешетін уақыт жетті. ҮЕҰ-ның саны жылдан-жылға көбейіп келеді, демек, еліміздегі азаматтық секторды жаңартуға тура келеді. Осы саладағы заңнаманы қайта қарау қажеттілігі туралы ұсыныстар бар. Аймақтың әлеуметтік маңызды мәселелерін шешуде үкіметтік емес сектордың үлесін арттыру қажет.

Батыс Қазақстан облысы еліміздегі қарқынды дамып келе жатқан бес қабілетті өңірдің қатарына кіреді. Ақ Жайық өңірінде, әсіресе, өндірістік және аграрлық кешен жақсы дамуда. Менің ойымша, Батыс Қазақстан облысы еліміздің Еуропасы іспеттес. Бұл жердің халқын өз ой-пікірлерін ашық айта алатын, жарқын болашаққа сеніммен қарайтын халық деп білемін. Орал қаласы – тың ойлар мен жобалардың алдыңғы легінен табылатын шаһар.  Бұл өңірдегі азаматтық ұғым да өндіріс немесе бизнес саласы секілді жақсы жетілген.  Бұлардың барлығы Елбасымыздың саясаты мен осы жердегі билік пен халықтың жұмыла атқарған еңбегі деп білемін. Алдағы уақытта да бұл өңір өз даму қарқынын баяулатпай, ел экономикасына сүбелі үлес  қосады деген ойдамын, – деді  министр.

Сондай-ақ форумда «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» ЗТБ президенті Асылбек Қожахметов, өңірлік филиал атынан Меруерт Санкаева, «Ғылыми зерттеулерді қолдау қоры» қоғамдық қорының жетекшісі Айболат Құрымбаев,  «Нұр» қоғамдық бірлестігінің төрайымы Вера Шохина сөз алып, өз ой-пікірлерін  ортаға  салды.

Айта кетейік, Батыс Қазақстан облысы азаматтық қоғамды дамытудың қанатқақты жобасын жүзеге асырушы өңір ретінде таңдалып алынған болатын. Осы мақсатта форум шеңберінде ҚР Қоғамдық даму министрлігі, Батыс Қазақстан облысының әкімдігі

және «Қазақстанның Азаматтық Альянсы» ЗТБ арасында азаматтық қоғам институттарын дамытуға жәрдемдесу туралы келісімге қол қойылды. Сонымен қатар шара барысында «Облыс аумағындағы азаматтық бастамалар мен үшінші секторды дамытуға қосқан үлесі үшін» бірқатар үкіметтік емес ұйымдар мен қоғамдық бірлестік мүшелері министрліктің және облыс әкімінің Алғысхаттарымен марапатталды. Олардың қатарында «Нұр» балалар үйі мен мектеп-интернаттары түлектерінің Батыс Қазақстан одағы» қоғамдық бірлестігінен Геннадий Франк, «Демеу» мүгедектерді қолдау қоғамы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Біржан Қожақов, БҚО «Болашақ» корпоративтік қорының директоры Салтанат Тұманбаева бар.

Түстен кейін форум жұмысы «Әлеуметтік жобаларды қаржыландыру көздері», «Азаматтық қоғам және мемлекет: әлеуметтік бастамаларды тиімді іске асыру жолдары», «Қоғамның әлеуметтік мәселесін шешудегі ҮЕҰ рөлі» тақырыбындағы секция отырыстарына жалғасты.

Нұрбек    ОРАЗАЕВ,

«Орал   өңірі»

Қасиетті жұма күні Орал қаласына жұмыс сапарымен келген ҚР Қоғамдық даму министрі Дархан Кәлетаев облыстық орталық мешітке арнайы ат басын бұрды. Министрмен бірге облыс  әкімі  Алтай  Көлгінов  келді.

Дархан Аманұлын ҚМДБ-ның БҚО бойынша өкіл имамы Еркебұлан Қарақұлов қарсы алып, облыстағы діни ахуал жайлы әңгімеледі. Министр ҚМДБ-мен бірге тығыз жұмыстанып жатқанын айта келіп, алда тұрған келелі міндеттер жайын тілге тиек етті.

Өз кезегінде өкіл имам қалада үш мешіт барын, олар, соның ішінде мына 1,8 мың орындық орталық мешіт оралдық жамағатқа бүгінде тарлық етуде  екендігін алға тартты.

 – Жалпы, Орал қаласында жаңа мешіт салу жоспарда бар. Оған қажетті жер телімі бөлінді. Алайда демеушілердің табылмауына байланысты ол мәселе әлі шешілмей тұр, – деді Еркебұлан Қарақұлов.

Министр бұл мәселенің шешілуіне, яғни демеуші табуға жәрдемдесетінін мәлімдеді.

Кездесуден кейін облыс имамы ата-баба рухына бағыштап Құран оқыды.

Нұрлан   САМАТҰЛЫ,

ҚМДБ-ның   БҚО   бойынша   баспасөз   хатшысы

БҚО   ІІД   басшысының   назарына!

БҚО   жеке   сот   орындаушылар   өңірлік   палатасының   назарына!

Сырым ауданында іссапарда жүргенбіз. «Орал өңірінің» оқырмандарымен кең отырып, келелі әңгіме қыздырған кездесу осы жаңа ғана аяқталса да, жұрт тарқай қоймады. Сан алуан пікірлерін ортаға салып, түрлі сұрақтарын қойған оқырмандарымыз жанағы ресми әңгімелерден кейін журналистерге бұрынғысынан да еркінірек «тиісіп» жатқан. Сондай мезеттердің бірінде бізге егде жастағы бір азамат келіп жолықты. Үстінде жұмыс киімі, ауылдың кәдуілгі, «қойын құрттап, көжесін ұрттап» момын жүрген қарапайым шаруа  адамдарының бірі. Тек қабағындағы кірбіңі мен пұшайман болған жүзі байқалмай қалған жоқ. Оңашалау жерге бастап, «Арызым бар айтатын, тыңдайтын уақытыңыз бар ма?», – деді. Зейін аударып, құлағымызды тігіп, тұра қалдық.

Зинедден Бисекенов ағамыз осы Сырым ауданының тумасы екен. Жасы жер ортасынан баяғыда-а-а асып, 74-ке қарай кеткен. Отанасы Бәтима апамыз екеуі 4 қыз, 3 ұлдан  алты немере, он екі жиен, төрт жиеншар сүйген ата. Сексенге маңдай түзеген жасында қолайсыз жағдайға қалып, турасын айтқанда, біреудің ала жібін аттамаған, өзі де, балалары да, басқаларды да солай деп ойлайтын Бисекеновтер бүгінде полиция мен соттың табалдырығын тоздырып жүрген жайлары бар. Қандай жағдайға тап болғандарын оқушыға түсінікті болуы үшін басынан бастап тарқатайық.

2015 жылдың 1 желтоқсанында Зинедден Бисекенов балалары Батырбек пен Тимурды қалаға малының етін  тапсырып келуге жұмсайды. Ақ-адал малы ғой, баға берсе, өсе берер ме еді? Мал болғанда қандай еді десейші… Бірақ сол жылы студент атанған сүйікті немересінің жолынан аянып қалмады. Сөйтіп, төрт жастағы торы бие мен соған қарайлас қызыл қасқа сиыр пышаққа ілінді. Оны аз десеңіз, тағы екі қой қоса сойылып, осы ұзын саны төрт бас малдың төшкесі Оралға суыт жөнелтілді. «Қате болайын десе, быламыққа да тіс сынады» деген, бәрі өзімнен болды-ау деп әлі күнге бармағын тістейді. Қызыл қасқа сиырды мөңіретіп, торы биені тулатып, қос қойды маңыратып пышаққа жыққанда, еттерін қайда, кімге тапсыратындарын да күні бұрын кесіп-пішіп қойған еді. Балаларына «Қалада қайда тапсырамыз?» деп тентіреп жүресіңдер ме, өзіміздің Моншақ (Ғұмарова Моншақ Қойшыбайқызы 1964 жылы Шыңғырлау ауданында туған) апаларыңыз бар ғой, соған тапсырсаңдар болды, ақшасын санап берер», – деген Зинекең. Бетіне шаң болып тиюді білмейтін балалары «Мақұл, әке!» деп Оралға аттанып кете барған. Балаларында кінә жоқ, әке айтты, бітті, заң, мұның бұйрығын тап-тұйнақтай етіп орындапты. Тек екеуі де Оралдан құр келіп тұр. «Не болды?», «Моншақ апай қазір ақша болмай тұр, бір аптадан кейін келерсіңдер деді», – дейді  қос ұл. «Е, жарайды, Моншақ апаларыңыз күйеуі Мәди екеуі өзіміздің құдаша-құда бала  ғой», – дейді  Зинекең  кең қолтық, адамдарға сенгіш қалпынан айнымай.

Бір аптадан соң балалары Оралдағы Моншақ  апаларына Сырымнан тағы сапарлап, тағы да ауыздарын құр шөппен сүртіп келіп тұр… То есть, қу шөппен сүрткен бұлар емес, апалары Моншақ. «Ақшасы түскірі түспей жатыр, ағама сәлем айтыңыз, тағы бір апта мұрсат берсін», – депті. Одан кейін балалары тағы барды. Жауап баяғы: күтіңіз! Сол күтіңізбен бір жыл өте шықты. Оның бедерінде балалары, Зейнекеңнің өзі Сырымнан таксилетіп, Оралға талай барды. Барғандары не керек, Моншақты да, күйеуі Ғұмаров Мәди Құбайдоллаұлының да орнын сипап, таба алмай қайтатын болды. Ақыры болмағасын, Сырым аудандық полициясына барды. Ондағылар «Ет алғандардың қолхаты бар ма, қолхат болмаса, арызыңызды қабылдамаймыз», – деп мұны тентіретіп қойды. Күндердің күнінде облыс әкімі Алтай Көлгінов облыс тұрғындары алдында есеп беріп жүрген кездерінде Сырым ауданына да келді. Қасында облыстық мекемелердің басшықосшыларының бәрі бар. Полицияның үлкен басшыларының біріне арнайы барған Зинекең: «Айналайын, аудандағы полицейлерге менің малымның етін алып, ақшасын қайтармай жүрген адамның атыжөнін, әдірісін кәнкіретіні көрсетіп берсем де, «қолхаты жоқ» деп арызымды алмайды. Бұларың қалай, оның қасында ұрыларды да іздейсіңдер ғой…

Әлде, олар да «мен ұрладым» деп аты-жөндерін, мекенжайын  көрсетіп, қолхат қалдырып кете ме?..», – деді қызынып. Оралдан келген полиция бастығы сол жерде сырымдық полицейлерге мұның көзінше «Табыңдар, ақшасын қайтартыңдар!», – деп тапсырма береді. Содан көп ұзамай Моншақ табылды. «Малдардың етін алғаным рас», – деп тергеу кезінде мойындады. Тергеген – Орал қалалық ІІБ Абай бөлімінің анықтаушысы, полиция аға лейтенанты М. Тиянақов. Ғұмарова кінәсін мойындаған тергеу кезінде оған медиатор Анар Жолымова қатысады. З. Бисекеновтің пайымдауынша, оны анықтаушы Тиянақов алдын ала шақырып қойған сияқты.

Сол жерде анықтаушы бар, медиатор бар, Моншақ Ғұмарова Бисекеновтерге сегіз ай бойына 50 мың теңгеден төлеп тұруға келісіп, келісімхат толтырып, әрі қолхат береді. «Бірақ одан қайтқан ақша болмады. Медиаторға қайта барсам, оның қолынан келмейді екен.

Сонда олардан біз құсаған шаруаларға қандай пайда?..», – дейді Зинедден ақсақал. Сырым мен Оралдың арасын шаң қылып жүріп, Бисекеновтер бұл істі ақыры сотқа жеткізді. Сот Бисекеновтердің ақшасын Ғұмаровадан өндіріп беруге шешім шығарады. Онымен сот орындаушысы Самат Тынышқалиев айналысқан. Бірақ одан да қайыр болмады. Ғұмаровтар ізім-қайым ұстатпай, жоғалды.

*  *  *

Зинекең балаларымен кезек-кезек Ғұмаровтардың Оралдағы Куренная көшесі,  8-үйдегі баспанасына талай барады.  Олардың маңайында тұратын көршілері бұларды әбден танып алған: «Е, е, Ғұмаровтарды сіздер ғана емес,  басқалар да іздеп жүр», – дейтін болды.  Соған қарағанда, малын тапсырып, бұлар сияқты ақшасын ала алмай жүргендер көп болып тұрғаны  ғой… «Ғұмаровтар Ақсайдан да үй алған екен, Овражная көшесі, 1-үйге де іздеп бардық. Орындарын сипап қалдық, жалға беріп кетіпті», – дейді Зинедден Бисекенов. – Біз сияқтылардың малын алып, ақшасын қайтармай, үй ала берген-ау деймін. Енді Астанадан да үй сатып алыпты. Оның да адресін анықтадық. Астана қаласы, Алматы ауданы, Карағанды 31-де тұратын көрінеді. Енді оған жете алмай отырмыз.

Әкелі-балалы Бисекеновтер осылайша ақ-адал малдарының ақшасын өздерінің құдаша-құда баласынан қайтара алмай, үш жылдан бері Сырым мен Оралдың арасын ақшаңдақ қылып, алаөкпе болып жүр. Содан бері әкелі-балалы Бисекеновтер талай етік пен бәтеңкенің өкшесін қисайтты, табанын тоздырды… Бірақ, әйтеуір, төзімдері  тозған  жоқ!..

Ақша десе, оның мөрін жалайтын  Ғұмаровтар сияқты алаяқтардан қарапайым азаматтың алажағын қайтаруда құқық қорғау органдары мен сот орындаушылары әзірге қауқар таныта алмай тұр… Бисекеновтердің айтуынша, бірде Ғұмарованы қиқаңдатпаудың кереметтей реті келіп қалған. Бірақ сол мезетте оны пайдалануға арлары жібермеген. Ғұмарованы тергеу кезінде малдардың етін алып, ақшасын бермегені мойнына қойылып, ол мойындап, алаяқтық баппен қылмыстық іс көтерілген еді. Сол кезде ол «Ақшаны қайтарамын, соттата көрмеңдер…», – деп Бисекеновтердің аяғына жығылады. Ауыздары әбден  күйген Бисекеновтер «Сотталсын, ақшаны қайтарсын!», – деп табан-дап тұрып алады. Әбден жаны қысылған Ғұмарова «Астанадағы қызымыз полицияға қызметке тұрайын деп, стажировкадан өтіп жүр еді… «Папа-мама, сіздер не істеп жүрсіңдер?» деп ол жылап жатыр… Сотталсақ, оған полицияның маңайын көрсетпейді ғой, әкетай, ағатай, кешіре көріңізші…», – деп еңірегенде, етектері жасқа толады. «Қыздарын айтқасын, жас адамның болашақ тағдырына тас  атып қайтеміз?» деп райымыздан қайттық, қыздарын ортаға салып тұрғасын, енді алдамас деп сеніп қалдық», – дейді Бисекеновтер.

– Сөйтсек, алаяқта ар-ұят, иман, обал-сауап деген болмайды екен. Бұған тағы бір дәлелім, Мәди Ғұмаровтың әкесінің туған апасының (менің нағашы жеңгем) қайтыс болғанына жыл толған садақасында сол Мәдимен кездесіп қалдым. Садақаның үстінде ақшамды сұрауым орынсыз болса да, «Енді мұндай мүмкіндік бола ма?» деп оңаша жерге апарып, қарызын есіне салдым. Оның үстіне оларды қуалап ұстай алмай жүрміз ғой. Сонда ол «Ағатай, жақында  2 миллион теңге алажағымды аламыз, сонда сізбен есептесеміз», – деп асты-үстіме түсті. Осы арада Зинекең басын шайқап: – Әй, ұятсыз екен… Садақаның үстінде де өтірік айтып, алдап кетті… Оны айтасыз, Ақсайда тұратын  әкесі Құбайдоллаға  да бардым. Жасы 80-дердегі ақсақал «Әй, қарағым-ай, ол сен түгілі, мына біз тұрған үйді де кепілге қойып, несие алыпты. Соны төлемей, үйден айырылып қала жаздадық. Айналғанда, өзіміз несие алып, оның несиесін жауып, үйімізді сақтап қалдық», – деді. Енді әрі қарай қандай әрекет жасайтынымды әзірге білмей тұрмын. Өзіңіз ойлаңызшы, заң орындары үшін Ғұмаровтар аспанға ұшып немесе шетел асып кеткен жоқ қой. Осы Қазақстанның жерін басып, суын ішіп  жүр емес пе?..  Заң орындарынан үмітіміз әбден жіңішкерді. Бірақ өзім бар, балаларым бар, бұл алаяқтар жердің жарығына кіріп кетсе де, қыр соңынан қалмаймыз! Ақ-адал малдарымыздың ақшасын қайтарып алмай, тыным  таппаймыз.

*  *  *

Қалаға осы келісінде Зинедден ақсақал сот орындаушысы Самат Тынышқалиевке барған. Ол: – Аға, біз енді ештеңе істей алмаймыз, Ғұмаровтар ұстатпай қашып жүр. Сіз жалғыз емессіз, басқаларға да бережақ сияқты. Соларды іздеп тауып алыңыз. Бәріңіз жиналып, сотқа беріңіз, – деп шығарып  салыпты.

Соттан да, оның орындаушысынан да, полициядан да  мүлдем көңілдері қалған әкелі-балалы Бисекеновтер алаяқтардың ізіне енді өздерінше мықтап түспек, басқа амалдары қалмаған…

Есенжол  ҚЫСТАУБАЕВ,

«Орал   өңірі»,

Сырым    ауданы

Бірлік ауылдық округіндегі «Дулат» шаруа қожалығының басшысы, Қоғалы көлін бес жылға жалға алып, балық өсіріп жүрген Қажымұхан Борашев телефон шалды.

– Аға, көлге тағы біраз шабақ әкеліп, жіберіп жатырмын. Былтырғы тұқы шабақтары тәп-тәуір өсіп қалды. Уақытыңыз болса келіп, көріп  кетпейсіз  бе? – дегені.

«Жақсыны көрмек үшін» деген, жұмыстан қолымыз қалт еткенде, фотоаппаратты арқалап, Қоғалы көліне  тартып  кеттік.

Қажымұхан кім? Сәл тоқталып кетелік.

Қажымұхан осы ауданның Айдархан ауылында туып-өсті. Ауыл шаруашылығы техникумын бітірді, мамандығы – зоотехник.

Сонау жұмыссыздық бел алған жылдары еңбекқор жігіт кейбір қатарластарындай қол қусырып, Үкіметтің жәрдемақысына қарап бос отырған жоқ. Адал асын маңдай терімен табуды дағды еткен жан бірден кәсіпкерлікпен айналысып кетті.

2001 жылы жалға жер алып, үлкен ұлының есімімен «Дулат» шаруа қожалығын құрды. Шаруа жігіт бірді екі ете жүріп, төрт түлікті тел өсіріп келеді. Мыңға тарта уақ жандықты Шошай қыстағында ұстаса, қалған түлігі Қоғалы қыстауында.

Бір құптарлығы – Қажымұхан түйе өсіруге ықыласты екен. Осы ойдағы  бірден-бір  қожалық.

– Түйе – түлік төресі емес пе? Қазір 15 түйеміз бар.

Көбейте түсуді ойлаймын. Басы өссе, пайдасын көрудің жоспары жасалады ғой, – дейді шаруа.

Бұл қожалық күні бүгін алты адамды тұрақты жұмыспен қамтып отыр. Науқан кезінде жұмыспен қамтылатындар саны көбейе түсетіні  де  анық.

Әлқиса, енді балық жайына ойысайық.

Қажымұхан 2016 жылы Қоғалы көлін  бес  жылға  жалға  алды.

– Алуыма екі себеп болды, – дейді ол.

Біріншісі – әуелден балығы бар Қоғалы көлін басқа біреу жалға алып  кетуі  мүмкін  еді.

Алған адам «Қыстағыңды әрірек сал. Малыңды көлден суарма!» деуі әбден ықтимал. Онда малына су таппай, тығырыққа тірелмей ме?

Екіншісі – бір кезде балығының молдығымен ауызға іліккен Жаңақала ауданының өзен-көлдері көздіккендей балықсыз қалуға айналды. Құлаш-құлаш сары сазандар көзден бұл-бұл ұшты. Өзендерді жалға алушылар көбейді. Олар табиғатты емес, өз қамдарын көздегендер болды. Ақысын бергендерге балығын аулатты, ауланған балықты арзан бағамен өздері алып, басқаға қымбатқа сатты. Осыны көріп, қоршаған ортаның ертеңіне алаңдаған шаруа жалпы аумағы 680 гектар көлді жалға  алды.

Жалға алу шартында көлге жыл сайын су түсіру, аумағына орай үш жыл бойы жылына 680 мың шабақ жіберу көрсетілген. Бастысы – осы шартты адал орындау керек-ті.

Басқалар атүсті қарайтын, табиғатты қорғау мақсатындағы бұл талапты Қажымұхан жауапкершілікпен  орындап  келеді.

2016 жылы көлге алдымен су түсірді. Сол жылы Пятимар су қоймасынан бір миллион табан шабағын жіберді.

Өткен жылы тауарлы балық өсіру мақсатында өзінің 2 миллион теңгеге жуық қаржысына Ресейдің Саратов облысынан 100 мыңнан астам шабақ әкелді. Оның 80 мыңы тұқы (карп), 10 мыңы дөңмаңдай (толстолобик), 10 мыңы ақ  амур  тұқымды  балық  еді.

Бұл шабақтар әбден жерсініп, күні бүгін тұқылардың салмағы бір  келіден  асып  барады.

– Ғалымдар (балық өсіру мамандары) келіп, көлді зерттеді. Осы тұқымды балық өсіруге то-лық жағдай бар, көл түбіндегі өсімдіктер толық сай келеді екен. Оған бір жылғы тұқылар дәлел, – дейді  балық  өсіруші  жігіт.

Биыл 680 мың тұқы шабағын  облысымыздағы «Марченко» жеке кәсіпкерлігінен 680 мың теңгеге алып, өзінің «КамАЗ» көлігімен әкеліп, жіберіпті.

– Бәрі де жүзіп кетті. Өлгені  жоқ,  –  дейді  Қажымұхан.

Шарт бойынша үш жылдан кейін алғашқы жіберген шабақтар өсіп, өздері уылдырық шаша бастауы  керек  екен.

– Бұрын бұл іспен айналысып көрмегендікі ғой. Алғашқы жылы табан шабақтарын босқа жіберіппін. Олар тауарлы тұқым емес, өсуі ұзақ жылға кетеді. Оның үстіне балықтардың уылдырықтарын жеп қоректенеді  екен…

Былтырғы тұқыларды көрдіңіз. Бір жылда салмағы келіден асып кетті. Келер жылы екі келіге жетсе, өздері тұқым шашады, – дейді  ол.

Қажымұхан айналысқасын балық өсірудің кәнігі маманына айнала бастапты. Балық жайлы қызыға  әңгімелейді.

Қоғалы көлінен балық аулауға тыйым салынып, тақтайша қағылыпты. Кіші ұлы Думан көл басында қорықшы болып жүр.

– Қиындық – биыл әлі көлге су ала алмай отырмыз. Су мамандары уәдесінде тұрса, мұз қатқанға дейін беруі керек, – дейді балық баққан әкелі-балалы азаматтар.

Алаңдаулары орынды. Қоғалы терең көл емес, су түспесе,  қыста бауырлап қатуы, балық тұншығуы  әбден  мүмкін  жағдай.

– Қыс бойы ойық ойып, бір ойықтан екінші ойыққа мотормен су айдап отырдық. Бұл мұз астындағы тіршілік иелерінің тұншықпауы үшін өте пайдалы екен, – дейді  ұлы  Думан.

– Балық жайы біздің әулетке мүлдем бейтаныс іс емес. Атам Бораш соғыс жылдары балық аулап, ауылын аштықтан сақтаған екен, – дейді сұрағымызға орай әңгіме  өрбіткен  Қажымұхан.

Еңбектері еш болмай, тауарлы балығы өсіп кетсе, келешекте аудан орталығынан арнайы дүкен ашып, халықты балықпен қамтымақ. Ал осы іске құйған қаржысы қайтпаса да өкінбейді. Туған жерінің табиғи байлығына ашкөздік танытпай, оны қорғап, сақтауға үлгі болса, мұратына жеткені екен.

Біз балық баққан жігіттен біраз жайға қанығып, биылғы шабақтар мен былтыр әкелініп, өсіп жатқандарын көріп, суретке түсіріп, тосын тірлікке тосырқамай, шалғай аудан, ауылда балық өсіріп жатқан жандардың ынта, мақсаттарына риза болып аттандық.

Өмірзақ   АҚБАСОВ,

Жаңақала   ауданы

БҚО  бизнес-қауымдастығының  өкілдері  Елбасы  Жолдауында қойылған міндеттерді орындауға  белсенді үлес қосуда. Қызметкерлерге төленетін еңбекақының ең  төменгі  мөлшерін арттыру бойынша бастама кәсіпорын басшылары тарапынан кеңінен қолдау тапты. Өңдеуші өнеркәсіптің тағы 30 кәсіпорны, ауыл шаруашылығындағы 11 кәсіпорын, ТҮКШ және құрылыс саласындағы 10 мекеме басшылығы қызметкерлерінің еңбекақы мөлшерін арттыратындықтарын мәлімдеді.

Караванный путь» құрылыс компаниясының директоры Замир Ихсанов Елбасының ұсынысын алғашқылардың бірі болып қолдап, бүгінде кәсіпорын қызметкерлерінің жалақысын өсірген.

– Қызметкерлеріміздің әлеуметтік жағдайына баса назар аударуға тырысамыз. Жалпы ұжымның еңбекақысын 20%-ға, ал төмен жалақы алатын қызметкерлердікін 35%-ға арттырдық. Осылайша, біздің кәсіпорын бойынша ең төменгі жалақы мөлшері 67 мың теңгені құрайды, – деп атап өтті З. Ихсанов.

«Оралагрореммаш» АҚ да қызметкерлерінің нәпақасын арттырмақ. Зауыт арнайы техника шығару бойынша еліміздегі ірі кәсіпорындардың бірі саналады. Алпыс жыл бойына ол Қазақстан және жақын шет ел мемлекеттерінің нарығын қажетті арнайы техникамен, сыйымдылықты-құймалы техникамен, металл құрастырылымдармен және түрлі үлгідегі қоршаулармен қамтамасыз етіп келеді. Зауыт өнімдерінің тізілімінде аутоцистерналар, тіркемелі және коммуналдық техника, түрлі металл құрастырылымдар, тұрмыстық қатты қалдықтар салуға арналған еуроконтейнерлердің бірнеше түрі бар.

– Біз Елбасының еңбекақыны арттыру, қызметкерлердің күнкөріс деңгейін жақсарту туралы ұсынысын қолдаймыз және өңіріміздегі барлық кәсіпорынның игілікті іске белсене қатысып, жұмыскерлерін лайықты еңбекақымен қамтамасыз етуді ұсынамыз. Бұл халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлсіз санатына айтарлықтай қолдау болады. 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап біздің кәсіпорындағы ең төменгі жалақы 60 мың теңгені құрайды, – дейді компания директоры Армат Бисенов.

Өткен жылдың соңында «ПОШ Руно» ЖШС-да тері өңдеу бойынша зауыт қолданысқа енгізілген болатын. Аталған кәсіпорынның өңдеу қуаттылығы жылына жалпы құны 2,2 млрд. теңге болатын 182 мың данаға дейін ірі қара мал терісін және 624 мың дана ұсақ мал терісін құрайды. Кәсіпорынның өнімдері отандық нарықта сұранысқа ие болып қана қоймай, Түркия мен Еуропа елдеріне де экспортталады. Кәсіпорын директоры Ерлан Ильясовтың айтуынша, бұл жоба мемлекет басшысының қолдауы және экономикалық саясаттың арқасында жүзеге асырылған.

– Елбасының жуырдағы Жолдауы жүргізіліп отырған саясаттың әлеуметтік бағдарлылығын тағы бір мәрте дәлелдеді. Мемлекет басшысы бүкіл әлем бойынша әлеуметтік бағдарламалар тоқтап, әлеуметтік салаға жұмсалатын шығындар қысқартылған, ал көптеген елдің үкіметі әлеуметтік міндеттемелерінен бас тартып жатқан шақта осындай маңызды әлеуметтік-бағдарлы қадамды бастап отыр. Біз бүгінгі күні жалақысы тым төмен саналатын 50 қызметкеріміздің еңбекақысын арттыруды жоспарладық. Келесі жылдың қаңтарынан бастап олардың еңбекақылары 92 мың теңге көлемінде болады, – деп атап өтті «Пош Руно» ЖШС басшысы  Е. Ильясов.

Кәсіпорын басшыларымен кездесу барысында облыс әкімінің орынбасары Бағдат Азбаев мемлекет жергілікті кәсіпорын өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша жан-жақты қолдау көрсететіндігін атап өтті.

Облыс әкімінің баспасөз қызметі

Келесі жылы шекаралас өңірлердегі жастар Оралда бас қоспақ. Жастар жылына орай ұйымдастырылатын форумға жақын маңдағы облыстардың ғана емес, көршілес елдердің де жастары қатысады деп жоспарланып отыр. Бұл туралы өңір басшысы Алтай Көлгінов БҚО әкімдігі жанындағы жастар істері жөніндегі кеңестің кеңейтілген отырысында мәлімдеді.

Жергілікті атқарушы билік құрылымдарының басшылары, аудан әкімдері, ЖОО ректорлары, жастар ұйымдарының өкілдері, студенттер қатысқан жиында «БҚО жастарын дамытудың 2017-2020 жылдарға арналған жол картасының» жүзеге асу барысы, облыстағы жастардың барлық санатын қолдау бағытында атқарылып жатқан жұмыстар пысықталды.

– Күні кеше Елбасы жастарды кешенді түрде қолдау мақсатында келесі жылды Жастар жылы деп жариялау туралы Жарлыққа қол қойды. Кезекті Жолдауында жастардың әлеуметтік жағдайын жақсарту бағыттарын да белгіледі. 2019 жылдың Жастар жылы деп жариялануы жастар саясатына үлкен серпін береріне сенім мол. Біз қазіргі таңда облысымыздағы жастарға қатысты мәселенің барлығын зерттеп, зерделеп, бірқатарын іске асырудамыз. Сол себепті Жолдау бұл ісімізге үлкен қолдау болары сөзсіз. Ендігі кезекте еліміздің, соның ішінде өңіріміздің жас азаматтарын толғандыратын нақты мәселелерді шешумен айналысуымыз қажет, – деді жиынды ашқан Алтай Сейдірұлы.

Кеңесте негізгі баяндама жасаған облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Аян Сақошевтың сөзіне қарағанда, Ақ Жайық өңірінде 136 мыңнан астам жас бар. Олардың 3,1 пайызы еш жерде жұмыс істемейді, оқымайды, яғни NEET санатына жатады. Айта кету керек, бұл көрсеткіш соңғы үш жылда екі есеге дейін төмендеп, қазір республика бойынша ең жақсы көрсеткіштердің бірі болып табылады. Өңір жастарының дамуына және өзін-өзі дамытуға жағдай жасау мақсатында «БҚО жастарын дамытудың 2017-2020 жылдарға арналған жол картасы» қабылданып, жүзеге асырылуда. Жол картасы 4 негізгі бағыттан тұрады: жастарды жұмыспен, сапалы әрі қолжетімді біліммен қамту, жастардың бос уақыттарын тиімді ұйымдастыру, жеке және кәсіби тұрғыдан өсуге жағдай жасау.

– Биыл облысымыздағы жастардың әлеуметтік жағдайын анықтау мақсатында зерттеу жүргізілген еді. Оған өңірдегі барлық ауданнан 14-29 жас аралығындағы 800 жас қатысты. Орал қаласындағы, Бөкей ордасы, Жаңақала, Зеленов аудандарындағы респонденттердің 35 пайыздан астамы жергілікті атқарушы билік тарапынан жастардың бос уақытын тиімді ұйымдастыру мәселесіне қатысты айтарлықтай көңіл бөлінбей отырғанын жеткізген. Ал жастарды қолдау мен дамыту үшін мемлекет тарапынан қай салаға жете мән беру керек  деген сұраққа  қолжетімді әрі сапалы білім (63,2%), жұмыспен қамтуға жағдай жасау (46,8%), салауатты өмір салтын қалыптастыру мен медициналық қызметті (35,9%) жақсарту керек деп жауап берген, – деді Аян Қажимерұлы.

Аудандар ішінде жастарды жұмыспен қамту, бос уақытты пайдалы өткізу мәселелері Қазталовта жақсы шешілуде. Мәселен, жыл басынан бері бес мәрте ұйымдастырылған жастарға арналған жұмыс жәрмеңкесіне 300 жігіт пен қыз қатысып, олардың 250-і жұмысқа тұрды. «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы» аясында соңғы екі жыл ішінде жастар 91 млн. теңге несие алып, өз істерін бастады және 20 жұмыс орнын ашты. «Ауылға жас мамандарды тартуда «Дипломмен ауылға» бағдарламасының тигізіп жатқан пайдасы көп, – дейді Қазталов ауданының әкімі Абат Шыныбеков. – Тек соңғы екі жылдың ішінде ауданға 150 жас маман келді. Оның 90-ы педагог болса, 47-сі – медицина қызметкері. Бүгінде ауданның барлық 16 ауылдық округінде спорт алаңдары салынды. Спорт мектептерінің және орта мектептердің спорт залдары кешкі уақытта ауыл жастарына қолжетімді. Жаз мезгілдерінде орталық саябақтарда жастардың қатысуымен әр түрлі мәдени-көпшілік шаралар ұйымдастырылады».

Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Алтай Құлқаевтың айтуынша, биылғы тоғыз айда «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы» шеңберінде өңіріміздегі 8,5 мыңдай жас жұмыспен қамту шараларына тартылып, оның  6,3 мыңға жуығы «екі қолға бір күрек» тапты. «Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқуға 507 жас жолданып, 100 адам несие алса, 10-ына мемлекеттік грант бұйырды.

– Жастарды қазақстандық патриотизмге тәрбиелеуде тарих пен мәдениеттің алар орны зор. Соған байланысты өлкетану бағытындағы экскурсиялар, көрмелер, конференциялар, ғылыми-зерттеу экспедициялары жиі өткізілуде. Бұл шараларға, негізінен, студенттер қатысуда. Жас суретшілерді, қолөнершілерді, фотографтарды, коллекция жиюшыларды және өзге де дарын иелерін қолдау мақсатында мәдениет нысандарында көрмелер, өзге де шаралар ұйымдастырылып жүр. Отанға деген сүйіспеншілік пен еліміздің өркендеуіне қызмет ету қасиеттерін қалыптастырудың төте жолы театрға бару деп ойлаймыз. Қаламыздағы мәдениеттің ордасы болып табылатын Х. Бөкеева атындағы облыстық қазақ театры мен А. Островский атындағы театрдың репертуарларында жастар үшін тартымды, тәрбиелік маңызы бар қойылым көп. Көрермендердің едәуір бөлігін жастар құрайтыны да көңілге қуаныш ұялатады, – дейді облыстық мәдениет басқармасының басшысы Қадырболат  Мұсағалиев.

Жиын барысында сөз алған «Приуралье» газетіндегі әріптесіміз, аталмыш кеңестің мүшесі Галина Манцеваның пікірінше, бүгінгі жастар еліміздегі атқаралып жатқан игі істердің көш басында жүрулері керек.  Адамның бойындағы отансүйгіштік, елжандылық қасиеттерін дамытатын «Рухани жаңғыру» секілді бағдарламалардың жүзеге асуына аянбай үлестерін қосқандары жөн. «Жыл өткен сайын қоғамда әлеуметтік желінің маңызы артып келеді, – деді ол. – Жаңа облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы өз баяндамасында әлеуметтік желілерде  100 мың жазылушы барын айтып өтті. Бұл – айтарлықтай үлкен әлеует. Мемлекеттік бағыттағы әлеуметтік жобаларды жүзеге асырған кезде осы әлеуетті пайдалана білу керек. Сондай-ақ жергілікті атқарушы билік құрылымдарының басшылары әлеуметтік желіге көптеп қосылса, нұр үстіне нұр».

Жас инженер Ақжол Жандауовтың бұқаралық және олимпиадалық спорт түрлерін дамыту туралы ойын да өңір басшысы қолдады. Облыс әкімінің айтуынша, қазір спортқа дарынды балаларға арналған мектеп-колледжі ғимаратының құрылысы жүруде. Бұл олимпиадалық спорт түрлерін дамытуға мүмкіндік бермек. Барлық ауданда спорттық алаңдар салынуда. Енді жүгіруге арналған қауіпсіз жолақ салу жоспарда бар. Жалпы, жүгіру мен велоспортқа арналған жолақтар Оралдағы орталық паркте және сол маңдағы айналма жол бойындағы Шаған өзені жағалауынан, яғни «Смарт-Орал» ХҚО-ның (бұрынғы технопарк) алдынан салынатын болады.

Қазталов ауданынан келген жас кәсіпкер Индира Әлібекова өз замандастарын қорықпай, кәсіп бастауға шақырды. Соған орай жастар үшін берілетін шағын несиелердің түрін көбейту керек деп санайды. «Urban style» би студиясының жетекшісі Асан Саматов келер жылы Оралда заманауи мәдениет пен би бойынша фестиваль өткізу туралы ұсынысын айтты. БҚМУ-дың 3-курс студенті әрі жоғары және арнаулы оқу орындарындағы «Studunion» өзін-өзі басқару ұйымының төрайымы болып табылатын Әйгерім Лұқпанованың ойынша, келер жылдан бастап инновациялық-технологиялық бағытта студенттердің жазғы лагерін ұйымдастыру керек. Оған тек елімізден емес, шетелден де мықты ІТ мамандар келіп, дәріс бергені дұрыс. Бұл шара студенттердің, яғни болашақ жас мамандардың бәсекеге қабілеттілігін арттырмақшы. Әйгерім сондай-ақ Жайық жастарының атынан тағы бір ұсыныс айтты. Жастар жылына орай облыс орталығындағы бір аллея не көшені жастардың атымен атау қажет. Әкім бұл ұсыныстарды толығымен қолдайтындығын жеткізді. Ал «Зенит» зауытындағы жастар комитетінің төрағасы Серік Дәулетяров жастар арасындағы масылдық, «дайын асқа тік қасық болу» жайттарына тоқталды. «Қазір көп жерде жаңадан спорттық құрылғылар қойылып жатыр», – деді ол. – Артынша олардың кейбірінің сынып жатқанын байқайсың. Көбіне бұл ұқыпсыздықтан, жауапкершіліктің төмендігінен орын алады. Біз ондайға жол бермеуіміз керек. Мәселен, белтемірдің сына бастағанын көре қалсақ, тиісті орындарға хабарлап, оның тез арада жөнделуіне өз үлестерімізді  қосқанымыз  жөн».

– Бүгінгі жиында жастар орынды ұсыныстар айтты. Біз олардың бәрін өз жоспарымызға енгіземіз. Алдағы айда жастардың облыстық форумын ұйымдастырмақпыз. Бүгінгі кеңес ресми болса, ол форум бейресми жағдайда өтеді. Онда да жастар өз ой-пікірлерін ашық айтуларына болады. Жиын соңында барлық мемлекеттік мекеме мен мүдделі ұйымдарға «БҚО жастарын дамытудың 2017-2020 жылдарға арналған жол картасын» сапалы жүзеге асырылуын қамтамасыз етуді тапсырамын, – деді кеңес отырысын қорытындылаған Алтай Сейдірұлы.

Сәкен   ӘБІЛХАЛЫҚОВ,

«Орал   өңірі»

Сәрсенбі күні  Х. Бөкеева атындағы облыстық қазақ драма театрында танымал әнші, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Еркін Өтегеновтің «Ән-арман» атты шығармашылық кеші өтті.  Әуезді әндерімен көпшіліктің көңіл төрінен орын алып жүрген өнер иесінің кешіне әнсүйер қауым көп жиналды.

«Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек» демекші, бұл кештің ерекшелігі, негізінен жергілікті ақын-сазгерлердің әндері Еркін Өтегеновтің орындауында көрермен жүрегіне жол тартты. Жайықтың белгілі ақындары Ғайсағали Сейтақ, Дариға Мұштанова, Мұнайдар Балмолда, өзге де өнер иелерінің сөзіне жазылған  «Асқақтай бер, Астана», «Ән-арман», «Теңіздің ерке сұлуы», «Жан самалы», «Ағам менің» әндері көрермен көңіліне серпіліс сыйлады.

Бұл кештің тағы бір ерекшелігі – Еркін Өтегенов жұбайы Зоя Бекмұраткелінін сахнаға алғаш рет алып шығып, көрермен қауымға, театр толы халыққа сәлем салғызды. Отау құрғандарына алты жыл болған жас жұбайлар танымал қаламгер Бауыржан Ғұбайдулиннің «Жан самалы» әнін қосыла шырқады. Ғашықтар дуэті ретінде жұбайларға арналып жазылған әдемі әнді көрермен әсерлі қабылдады. Сондай-ақ, Еркін әнші флейтада ойнап, “Көңіл назы” композициясын көрермен назарына ұсынды.

Қаршадайынан әнші болуды армандаған бала Еркін тек армандап қана қоймай, ізденіс пен еңбектің нәтижесінде Жайық бойын әнмен тербейтін белгілі өнер иесіне айналды. «Еркіннің әнін тыңдасам» деп келген зал толы көрермен әр әнге шабыттана қол соғып, сүйікті әншілеріне дем беріп отырды.

Жергілікті сазгерлер Жаскелең Ғайсағалиев, Қуандық Мәдір, Еркін Нұрымбетов, Ербол Ақбасов, Қуаныш Қисыметовтың сазды әуендері кеш шырайын аша түсті.

Өнерге ғашық әншінің бүгінге дейін бағындырған биіктері аз емес. Ол Қызылорда қаласында өткен «Қыдыр қонған Қызылорда» атты республикалық әншілер байқауының бас жүлдегері. Сондайақ, Майра Ілиясованың «Майра» продюсерлік орталығының арнайы шақыруымен Алматы қаласында өткен «Жан анам» концертіне және бірнеше рет «Сағындырған әндер-ай» ретро фестиваліне қатысты. Әр жылдары Ресей Федерациясы мен Германияға қоса, Біріккен Араб Әмірліктерінің Әбу-Даби, Дубай шаһарларында, сондай-ақ Хорватияның Загреб қалаларында гастрольдік сапарларда болып, қазақ әндерін әуелетті. 2015 жылы ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Алғысхатымен марапатталса, 2017 жылы «Ерен еңбегі үшін» медалін өңіріне тақты.

Кеш соңында сахнаға көтерілген облыстық мәдениет басқармасының басшысы Қадырболат Мұсағалиев сахнаны еркін меңгерген Еркін әншінің әр әні көрерменге серпіліс сыйлап, бүгінгі шара жан сергітер, рухани кеш болғандығын атап өтті. Әнші туып-өскен Ақжайық ауданының әкімі Қалияр Айтмұхамбетов Жұбан елінен шығып, ел мерейін асырып  жүрген өнерлі ұлдарына аудан халқының атынан Жұбан Молдағалиевтің портреті бейнеленген кілемшені сыйға тартып, алғысхат табыс етті. Жайық бойын жайлаған ақын, сазгер, әнші, жалпы өнер иелерінің ынтымақ-бірлігінің жарасымын паш еткен «Ән-арман» ел-жұрттың жадында ұзақ сақталары сөзсіз.

Гүлжамал    ЖОЛДЫҒАЛИ,

«Орал  өңірі»

Астанада өткен «Нұр Отан» партиясы бастауыш ұйымдарының республикалық форумында Орал қаласының «Юнисерв» БПҰ жүлделі екінші орынды иеленді. Салтанатты марапаттау Елбасының жаңа Жолдауы мен бес әлеуметтік бастамасын, Мемлекет басшысының алға қойған міндеттерін іске асыруға арналған арнайы сессияда болды. Талқылауға Үкіметтің әлеуметтік сала басшылары, ҚР Парламентінің депутаттары қатысты.

Сессияда партияның бір жылғы жұмысы талқыланып, болашаққа жоспар белгіленді. Форум соңында “нұротандықтар” «Үздік бастауыш партия ұйымы» байқауының қорытындысын шығарды. Биылғы жылы 2000-нан астам БПҰ байқауға қатысуға өтінім беріп, олардың тек 50-і ғана республикалық кезеңге жолдама алды.

«Үздік бастауыш партия ұйымы» байқауы – партияның негізі болып саналатын бастауыш партия ұйымдарының жұмысына жігер беретін, партияластардың бірігуіне ықпал жасайтын, партияның жергілікті жерлерде жұмыс істеуіне мотивация беретін бірегей байқау.

– Бүгінде БПҰ – Елбасының, партия Төрағасы Н. Ә. Назарбаевтың сындарлы саясатын әр партия мүшесіне жеткізетін үлкен құрал. – Біздің компаниямыз да еліміздің дамуына сүбелі үлесін қосып келеді. Атап айтсақ, «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында БҚО ірі жол торабы Орал – Тасқала күре жолының Ресей шекарасына дейінгі аумағының құрылыс жұмыстарын жүзеге асырды. Бұл бағыттағы жұмыстар әлі де жалғасуда, – деді «Uniserv» БПҰ төрағасының орынбасары Әлия Масалимова.

«Uniserv» бастауыш партия ұйымы 2015 жылдың 19 маусым күні құрылды. Бүгінде бастауыш партия ұйымының 65 мүшесі бар. БПҰ төрағасы – Батыс Қазақстан облыстық мәслихатының депутаты, 2013 жылдан бастап партия мүшесі, облыстық мәслихаттағы «Нұр Отан» партиясының фракциясы жанындағы ТКШ инфрақұрылымын жаңғырту жөніндегі комиссиясының мүшесі Нұрғазы Сәтбаев.

Нұрғазы Сәтбаев бастаған «Uniserv» бастауыш партия ұйымы «Ардагерлерді ардақтайық!» жобасы аясында жыл сайын «Жеңіс үшін рақмет!» акциясын өткізеді. 2018 жылы бастауыш партия ұйымының мүшелері Орал қаласында тұратын Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің үйлеріне арнайы барып, алғыстарын білдіріп, мерекеге материалдық сыйлықтар табыс етті.

Нұрғазы Сәтбаев батысқазақстандықтарға түрлі мәселе бойынша көмек көрсетеді. «Нұр Отан» партиясының облыстық қоғамдық қабылдау бөлмесіне депутатқа Қайырғали Ғұбашев өзінің ұлының отбасына тұрғын үй алаңын кеңейтуге көмек көрсету туралы өтініш білдірген болатын. Халық қалаулысы көмек қолын бірден созды. Бұл көптеген игі істің бірі ғана.

Айта кетейік, бұл бәсі биік байқаудағы Батыс Қазақстан облысы бастауыш ұйымдарының бірінші жүлдесі емес. Екі жыл бұрын «Ақсайгазсервис» ұйымы республика деңгейінде осындай орыннан көрінді. Ал, облыс орталығындағы «Батыс Энергоресурсы» бастауыш ұйымының жұмысы оң бағаланып, былтырғы жарыстың жеңімпазы атанған еді.

Назгүл   ҚОЖАНБАЕВА,

«Нұр   Отан»   партиясы   БҚОФ   баспасөз  хатшысы

17 қарашада облыс орталығында Батыс Қазақстан облысының терроризммен күрес жөніндегі жедел штабының ұйымдастыруымене жоспарлы антитеррорлық жедел-тактикалық жаттығулар өтеді.

Осыған байланысты, сағат 09:00-ден 16:00-ге дейін №2 ХҚКО (Шаған жағалауы көшесі), «Құрылыс материалдары корпорациясы» ЖШС (Зашаған кенті, Әзірбайжан көшесі), Құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитеті басқармасы (Достық-Дружба даңғылы) және «Омега» зауыты (Есенжанов көшесі) аумағында аутокөлік пен жаяу жүргінші  қозғалысына қысқамерзімді шектеу енгізілетін болады.

Азаматтардан қысқамерзімді шектеу кезінде қиындық туындамас үшін қозғалыс бағыттарын алдын ала жоспарлап, құқық қорғау қызметкерлерінің заңды талаптарын орындауларын және   сабыр сақтауларын сұраймыз.

БАҚ-пен  өзара  іс-қимыл  тобының  Батыс Қазақстан  облыстық  штабы