Өткен жұмада Х. Бөкеева атындағы облыстық қазақ драма театрында Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Т. Айбергенов атындағы сыйлықтың лауреаты, ақын Ғайсағали Сейтақтың «Мен Нарынның ұлымын» атты шығармашылық кеші өтті.

Облыстық мәдениет басқармасының ұйымдастыруымен өткен рухани кешке жырсүйер қауым көп жиналды. Ақынның мерейтойына облыс әкімінің орынбасары Ғабидолла Оспанқұлов қатысты. Ал осы шараға Алматы қаласынан филология ғылымдарының докторы, профессор, «Арыс» қорының президенті, республикалық «Арыс» баспасының директоры Ғарифолла Әнес, жазушы-эссеист, филология ғылымдарының кандидаты Мақсат Тәж-Мұрат, Қазақстан Жазушылар одағы басқармасы төрағасының орынбасары, халықаралық, «Алаш» әдеби сыйлығы, «Бауыржан Момышұлы атындағы Қызыл Жұлдыз» орденінің иегері, Бақыт Беделханұлы және Астана қаласынан халықаралық «Қазақ-парат» агенттігі бас директорының кеңесшісі, журналист Қанат Мәметқазыұлы  арнайы  келді.

Театр фойесінде ақынның баспадан жаңа шыққан «Қасиет қонған қара жер» атты  кітабының тұсауы кесілді. Жаңа кітаптың лентасын облыс әкімінің орынбасары Ғабидолла Оспанқұлов пен филолог-ғалым Ғарифолла Әнес және еңбек ардагері, Қазақстанның құрметті журналисі Мәжит Қайырғалиұлы қиып, игі тілектерін  білдірді.

Кеудеме  сыймас  кейде  сыр  менің,

Көрсінші ерек той кешін елім.

Мерейім  асып,  мінбеден  бүгін

Мен емес,

Өлең сөйлесін дедім!.. – деп ақынның өзі жырлағандай, бұл кеште оқырманын бірде тұңғиық ойға жетелейтін, енді бірде санаңа серпіліс сыйлайтын әсерлі өлеңдерге кезек берілді. Жыр кеші  «Бабалар басқан белменен», «Қазақтығым – азаттығым», «Өмір сөйлемі», «Көңілдің архивінде қалсын өлең», «Жүрегіңе жаздым бір өлең», «Нарынның нар ұлдары» бөлімдерімен айшықталып, ақын поэзиясынан  сыр  шертілді.

Бұлт  тарап,  сейілгендей  азап  бүгін,

Алдымнан  туар  ма  екен  ғажап  күнім?

 Жерімді  ту  көтеріп,  қорғап  өтсем,

Бұл менің  қазақтығым –  азаттығым!  –  деп  немесе

Көгерер  ел  де  данамен,

Кейінгі  жасқа  сана  бер.

Құдіретіңнен  айналдым,

Қасиет  қонған  қара  жер, –  деген ақынның туған жерге, туған елге деген ыстық ықыласқа толы өлеңдері жырсүйер қауымға әде-мі әсер  сыйлады.

Сахнаға көтерілген облыс әкімінің орынбасары Ғабидолла  Оспанқұлов  ақынды асқаралы 60 жасымен құттықтады:

– Бүгін – ақынын ардақтаған ерекше күн. Бәріміз де поэзия тұңғиығына бойлап, керемет сезімде отырмыз. Ақынның шығармашылығында жас ұрпақты елін сүюге шақыратын патриоттық өлеңдер өте көп. Ғайсағали ағамыз ақындығымен қоса, журналистика саласында да еселі еңбек етіп келеді. Ақынның мәртебесі халқымен биіктейді, әр кез мерейіңіз арта берсін! – деген Ғабидолла Абдоллаұлы мерейтой иесінің иығына шапан жауып, облыс әкімі Алтай Көлгінов пен ҚР Парламенті Сенатының депутаты Бірғаным Әйтімованың құттықтау хатын табыстады.

Қазақстан Жазушылар одағы басқармасы төрағасының орынбасары Бақыт Беделханұлы кешегі Ілияс, Сәкен бастаған ұлылардың ізі қалған қасиетті шаңырақ – Қазақстан Жазушылар одағының арнайы сәлемін жеткізді.

– Алпыс – алпыс емес, алып күш деген жас қой. Ғайсағали ағамыз атқа мініп, Алашқа қызмет ететін ақылдың алтын кенін қазар шақта сіздердің алдарыңызда есеп беріп тұр. «Мен емес, мінбеге өлең шықты» деп, сахнаға өлеңді шығарып,  өзі кішіпейілділік танытып отырғаны да ақынның бір ерекшелігі. Осындай кішіпейілділігімен елдің жүрегіне өрттей жанған өлеңді салып, рухын көтеріп отырған ағамыз – сөз құдіретін өз  құдіретім деп түсінген адам. «Өлең – сөздің патшасы» болса, сөз патшасын тағына қоятын  Ғайса аға сияқты таланттарымыз жасай берсін!

Өлең, өлең, айналайын,  жарығым,

Аспан сынды ашық және  жабығым.

Тірі ақынның  сілкіп  алып  жүрегін,

Өлі ақынның сипалайсың  қабірін,

Өлең, өлең, мен сені енді  таныдым, – демекші, өлеңді танып қана қоймай, содан тағылым алатын ел-жұртымыз аман болсын! – деп сөзін түйіндеген ақын кеш иесіне қазақы дәстүрмен шапан жауып, құрмет көрсетті.

Өлеңмен өріліп, әдемі басталған жыр кеші бір демде өтті. Ең бастысы, құр мақтау, көлгірсіген қызыл сөзге орын берілген жоқ. Ақынның өзі қалағандай, сахнадан  өлең ғана сөйледі. Рухани кеште ақын сөзіне жазылған әдемі әндер де көрермен жүрегінен орын алды. Поэзия кешінде жырсүйер оқырмандар ақын құшағын гүлге толтырды. «Қасиет қонған қара жер» атты жаңа кітабынан өз өлеңдерін оқыған қабырғалы қаламгер шығармашылық кештің өтуіне ұйытқы болған облыс әкімі Алтай Көлгінов бастаған азаматтарға шынайы  ризашылығын  білдірді.

Гүлжамал  ЖОЛДЫҒАЛИ,

«Орал  өңірі»

Жүрек-қан тамыры жүйесінің аурулары елімізде адам өліміне  жиі әкеліп соғатын себептердің  бірінші орнында тұр. Өңірімізде бұл дерттен жыл сайын 1000-1200 тұрғын қайтыс болады екен. Бұл туралы облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығында өткен «Менің жүрегім, сенің жүрегің!» атты дөңгелек үстелде айтылды.

Облыстық денсаулық сақтау басқармасының бөлім басшысы Айгүл Байбатшаеваның айтуынша, облыс бойынша жалпы 60 808 науқас артериялық гипертензия, қант диабеті дерттерімен есепте тұр. Тұрғындар жасы ұлғайған сайын  ревматизм, гипертония, жүрек ақауы, жүрек демікпесі, жүрек және қан тамыры неврозы, миокард инфарктісі секілді дерттерге жиі шалдығуда. Маман жүрек дертінің ағзадағы әр түрлі аурулардың асқынуы мен қан тамыры жүйесінің зақымдануынан  болатынын айтады. «Яғни қан айналым жүйесі бұзылса, жүрек қызметі әлсірейді. Дертке душар ететін бірден-бір себеп адамдардың қимыл-қозғалысының жоқтығында, сондай-ақ фастфуд өнімдері мен құрамында тұз, қант мөлшері көп тағамдарды жиі тұтынудың салдарынан» — дейді ол.

Жүрек ақауы туа және жүре пайда болуда. Туа пайда болған жүрек ақауы көбіне ұрықтың дамуы кезінде жүректің қалыпты жетілмеуінен болады.

Яғни құрсағында нәрестесі бар ана қандай жағдайда да күйгелектенбей, өзін сабырлы ұстап, денсаулығына жіті мән беруі керек. Жүре пайда болатын жүрек кілтипаны, негізінен, баспа, мерез секілді дерттердің асқынуынан болады екен. «Жүрегі ауыратын адам алғашқы кезде ауруын сезбеуі мүмкін» дейді дәрігерлер. Дерт асқынған кезде науқас ентігіп, жүрегі қағып, шаншып, қан айналысы төмендейді, қол-аяғы ісінеді. Кеселдің алдын алу бағытында скринингтік тексерістің  маңызы зор екен.

2018 жылдың сегіз айында миокард инфарктісі, инсульт секілді жүрек-қан тамыры дерттерінен көз жұматын науқастардың саны 7-8 пайызға азайған, алайда дертке шалдығатындардың саны 5 пайызға артқан.

Облыстық денсаулық сақтау басқармасының штаттан тыс кардиологы Эльмира Сүйеуғазиеваның айтуынша, миокард инфарктісінің алдын алу үшін аудан-ауылдар мен қаладағы «Жедел жәрдем»  фельдшерлері ЭКГ аппаратын қолдануды үйренген.

Миокард инфарктісі – науқастарды мүгедектікке немесе өлімге әкелетін жүректің ишемиялық дерті. Науқасқа алғашқы көмек жедел көрсетілуі керек. Қазіргі уақытта бұл кеселге жас және орта буын өкілдері жиі шалдығуда. Инфаркт кезінде коронарлы қан айналымының жетіспеушілігінен жүрек бұлшық етінде бір немесе бірнеше ишемиялық салдану ошағы пайда болып, физиологиялық үдерістер нәтижесінде бұлшық еттер өледі. Маманның мәліметінше, миокард инфарктісі төстің немесе жүрек тұсының шаншуынан басталады. Көбіне ауырсынудың сипаты аса қатаң салмақ батқандай, кеудені кескендей немесе ашытып күйдіргендей болып сезіледі. Ауырсыну сол қолға, иыққа, сол жауырынға, мойынның сол жақ бетіне, жақтың сол жақ жартысына тарайды. Нитроглицериннен жеңілдік болмай, ұстама кезінде науқасты өлім үрейі билеп, салқын тер басады. Сол кезде жедел медициналық көмек көрсетілуі шарт.

— Бұрын «Жедел жәрдем» фельдшерлері науқаста миокард инфарктісінің белгілері болса, алғашқы көмек көрсету үшін кардиолог мамандарды шақыртатын. Қазір уақыт үнемдеп, инфарктінің алдын алу мақсатында барлық фельдшер ЭКГ аппаратымен жұмыс жасауды үйренді. Сондай-ақ олар ЭКГ таратудың телеметриялық жүйесі арқылы науқастың электрокардиограммасын кардиологиялық орталықтағы мамандарға жібереді. Кардиолог мамандар науқасқа қажетті ем-домды белгілейді. Соның нәтижесінде биылғы жылдың сегіз айында аудан-ауылдардан жолданған миокард инфарктісінің алғашқы белгілері бар 516 науқас салдану жағдайынан аман қалды.

Кардиолог мамандарды өз денсаулығына немқұрайлы қарайтын тұрғындар алаңдатады. Тегін скринингтік тексерістен өтпей жүретіндері де бар. Әр адам ағзасындағы холестерин мен қан құ-рамындағы қанттың мөлшерін біліп жүруі керек. Тұрғындар қан қысымы 200-ге көтеріліп, басы қатты ауырған жағдайда ғана дәрідәрмекке жүгінеді. Кейде тағайындалған дәрілердің бір ғана курсын қабылдап, кейін ішпей қалады. Егер адамда артериялық гипертензия дерті анықталса, онда міндетті түрде жүйелі ем қабылдап жүруі керек, — дейді кардиолог дәрігер Эльмира Ғайсақызы.

Маманның айтуынша, бүгінде облыстағы 268 бала мен 120 жасөспірім жүрек-қан тамыры аурулары бойынша есепке алынған. Өкініштісі, олардың дені өсе келе жүрек талмасына, ревматизм секілді дерттер  сатысына  өтеді  екен.

Гүлсезім БИЯШЕВА,

«Орал өңірі»

Жұма  күні  облыс  әкімі  Алтай  Көлгінов Қазақстан  Жазушылар  одағының  мүшесі, Т. Айбергенов  атындағы  сыйлықтың  лауреаты, ақын  Ғайсағали  Сейтақты  60  жасқа  толуына орай  қабылдады.

Өңір басшысы қарымды қаламгерді асқаралы мерейтойымен құттықтап, қазақ поэзиясын өркендетуге қосқан үлесі үшін ақынға Жайық жұртының атынан ризашылығын  білдірді.

Қазақ әдебиеті мен мәдениеті жайлы әңгіме өрбіген кездесуде бабалар қалдырған асыл мұраны ардақтап, жас ұрпаққа жеткізу, қаламгер қауымның рухани жаңғыруға қосар үлесі туралы айтылды.

Үлкен-кішіні туған елін, жерін қадірлеуге үндейтін өлең-жырымен көпке үлгі-өнеге болып жүрген ақын Ғайсағали Сейтаққа облыс басшысы шығармашылық табыс  тілеп,  сый-құрмет көрсетті.

Өз  тілшіміз

Орта Азия елдеріне саяхаттап жүрген польшалық Яцек Далчек пен швейцариялық Джордж Фонборбург Шығыс мәдениетімен танысу үшін жер-жаһанды аралап жүр. Қос саяхатшымен жақында Қазақстан – Ресей шекарасында танысып, аз-кем, ыммен әңгімелесіп көрдік.

Бастарында қалпақ жоқ демесеңіз, езулеріндегі күлкілері мен күнге күйген беттері американдық фильмдердегі ковбойларға қатты ұқсайды. Моңғолия, Ресей, және Өзбекстанды басып өткен олар еліміздің әсем қалалары Астана мен Алматыға да ат басын тіреген.

— Қазақстанда осыдан 7 жыл бұрын болдым. Елдеріңіз маған ұнайды. Жолдарыңыз ептеп жақсарып келеді. Бас қалаларыңыз Астананың әдемілігін ерекше атап өткім келеді. Халқыңыз өте қонақжай, — деді Яцек Далчек.

Жиһанкездерден баратын елдердің маршрутын қалай бағдарлайтындарын сұрағанымызда  мотоциклдің багажындағы жол картасын көрсетті.

— 70 елді аралап, 30 мың шақырым жол жүрдік. Шынымды айтайын, аздап шаршадық. Енді үйімізге қайтып барамыз. Маған сіздердің тағамдарыңыз қатты ұнайды, — деп ағынан жарылды Джордж Фонборбург.

Есенжол  ЕЛЕКЕНОВ,

«Орал  өңірі»

Мемлекет басшысы 2018 жылдың 2 шілдесінде «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының заңына қол қойды. Қабылданған заң алдымен әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін жетілдіруге бағытталған. Заңның басты жаңашылығы – 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап 18 жастан асқан бала кезінен бірінші топтағы мүгедектерге күтім көрсету бойынша жаңа мемлекеттік жәрдемақының енгізілуі.

Жәрдемақының мөлшері  1,05 есе ең төмен күнкөріс деңгейін немесе биылғы жылы 29 699 теңге құрайды. Жәрдемақы 18 жастан асқан бала кезінен бірінші топтағы мүгедекке күтімді жүзеге асыратын адамдарға төленеді. Айта кететін жайт, мүгедек адамның өзіне тиесілі барлық әлеуметтік төлем сақталады. Жәрдемақы бала кезінен бірінші топтағы мүгедек немесе оның заңды өкілі өтініш жасаған күннен бастап бала кезінен бірінші топтағы мүгедектік белгіленген бүкіл кезеңге тағайындалады.

Бұл ретте бала кезінен бірінші топтағы мүгедектің күтіміне байланысты жәрдемақы:

1) кәмелетке толмаған;

2) сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп таныған;

3) психиатриялық және (немесе) наркологиялық диспансерде есепте тұратын адамдарға тағайындалмайды.

Отбасында екі және одан көп бала кезінен бірінші топтағы мүгедек тұрып жатқан жағдайда, жәрдемақы олардың әрқайсысына тағайындалып, төленеді. Бала кезінен бірінші топтағы мүгедекке күтімді бірнеше адам жүзеге асырған жағдайда жәрдемақы осы адамдардың біреуіне тағайындалады және төленеді.

Жәрдемақы тағайындау туралы өтініш тиісті құжаттармен қоса жәрдемақыға құқығы бар адам күтімін жүзеге асыратын бала кезінен бірінші топтағы мүгедектің тұрғылықты жеріндегі Мемлекеттік корпорацияға беріледі.

Бала кезінен бірінші топтағы мүгедектің күтіміне байланысты жәрдемақы тағайындау үшін “электрондық үкіметтің” веб-порталы арқылы өтініш жасауға құқылы.

Бала кезінен бірінші топтағы мүгедектік алғаш рет белгіленген кезде өтініш беруші бала кезінен бірінші топтағы мүгедектің күтіміне байланысты жәрдемақы тағайындау үшін тұрғылықты жеріндегі медициналық-әлеуметтік сараптама бөлімшесіне өтініш жасауға құқылы.

Облыс бойынша бұл жәрдемақыны 600-дей отбасы алатын болады.

Сондай-ақ  2018  жылдың 1 шілдесінен бастап мемлекеттік базалық зейнетақыны тағайындау механизмі өзгерді. Бұған дейін базалық зейнетақы азаматтың еңбек өтіліне және табысына қарамастан баршаға бірдей тағайындалды.

Базалық зейнетақыны тағайындаудың жаңа механизмі 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін жинақталған еңбек өтілін және 1998 жылдан кейін жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі кезеңдерін есепке алады. Бұл ретте, базалық зейнетақы төлемінің мөлшері зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 жыл немесе одан аз болса немесе мүлдем болмаса, онда оның мөлшері ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54 %-ын құрайды. 10 жылдан артық әрбір жыл үшін оның мөлшері 2 %-ға ұлғайтылады. Ал 33 жыл және одан көп болған жағдайда ол ең төмен күнкөріс деңгейінің шамасына тең болады. Бұл өзгеріс барлық зейнеткерге: қазіргі және болашақ зейнеткерлерге қолданылатын болады. Мысалы, азаматтың ынтымақты зейнетақы мөлшері 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап 40 000 теңге болса, ал базалық зейнетақы мөлшері 15 274 теңге болса, жалпы зейнетақы сомасы 55 274 теңге. Оның 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін жинақталған еңбек өтілі және кейін жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі кезеңдері 30 жыл құрайды делік.

2018 жылдың 1 шілдесінен бастап базалық зейнетақы мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 94%-ын құрайды немесе 26 587 теңге болады. Ал жалпы зейнетақысының мөлшері 66 587 теңге (40 000 + 26 587) болады.

Қайта есептеу қосымша құжаттарды ұсынуды талап етпейді, яғни зейнеткерлер ешқайда бармайды. Себебі олардың зейнетақы істерінде еңбек өтілі туралы мәліметтер бар, ал міндетті зейнетақы жарналары аударылған кезеңдері аударылған міндетті зейнетақы жарналары туралы дерекқорында бар мәліметтерден алынады.

2018 жылғы 1 шілдеден бастап базалық зейнетақыны қайта есептеу қазіргі зейнеткерлердің барлығына жүргізілді.

Жеңіс БЕРІКОВ,

Еңбек, әлеуметтік қорғау және көші-қон комитетінің БҚО бойынша департаменті басшысының орынбасары

Ақжайық ауданында Кеңес Одағының Батыры Михаил (Бимағамбет) Абдоловтың 100 жылдығы өткен жұма-сенбі күндері кеңінен аталып өтті. Республикалық шаралар тізіміне енген мерейтой осы жылдың басынан аудан-ауылдарда Ұлы Отан соғысындағы халықтың ерлігіне арналған алуан жүздесу, дәрістер, облыстық ғылыми-танымдық конференциямен айшықталды. Бұл жолғы үлкен шара ерліктің ешқашан ескірмейтін құндылық, өшпейтін құбылыс екенін әбден әйгілей түсті.

Батыр туған топырақ – Жамбыл ауылдық округінің орталығындағы оның ескерткіші жанына жиналған қалың жұрт, батырдың ағайын-туыстары, аудан әкімі Әділ Жоламанов, облыс әкімінің қауіпсіздік және қорғаныс жөніндегі көмекшісі, полковник Мақсот Мұқанов, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, журналист, ақын Айтқали

Нәріков, Қазақстан халқы ассамблеясы БҚО бойынша төрағасының орынбасары Ғайса Қапақов, шаңғы мен велоспорттан КСРО спорт шебері, елімізге еңбек сіңірген бапкер, Ақжайық ауданының құрметті азаматы Асқар Шораев батырдың  рухына тағзым етті.

– Отан үшін жанын шүберекке түйіп, қан майданда аянып қалмаған әр батыр барша құрметке лайық. Михаил Абдолов соғыста айрықша ерлік көрсетіп, Кеңес Одағының Батыры атанды. Қаһарман  жерлесіміздің 100 жылдығы Ұлы Жеңістің рухын тіпті асқақтатуда. Отансүйгіш ұрпақ тәрбиелеуде дәл осындай ерлерді ұлықтау, ерлікті насихаттау – басты борышымыз, — деді Ғ. Қапақов өзінің құттықтау сөзінде.

Полковник М. Мұқанов бүкіл әлемге қауіп-қатер төндірген фашизмге қарсы күресте Отанға деген адалдықты таныта білген М. Абдолов секілді тұлғалардың ерліктері бүгінгі патриоттарды тәрбиелеу үшін зор үлгі екенін айтты. Батырдың көзін көрген, жұмыстас болған еңбек ардагері Ғилаж Лұқпанов баһадүрдің жарқын бейнесі, бітім-болмысы  туралы тағылымды  естеліктер тиегін  ағытты.

Содан кейін қалың жұрт даңқты датаға байланысты Чапаев – Жамбыл бағытында таңертең басталған «Ақжайық марафоны – 2018» эстафеталық жүгіруге қатысушыларды қарсылады. Аудан орталығынан қозғалған марафонға қатысушылар 64 шақырымды ойдағыдай артқа тастады. Яғни аудандағы 18 ауылдық округтің әрқайсысынан жүгіруші 14 ер-азамат пен қыз-келіншектің бәрі өздерінің мерейтойға деген зор құрметін танытты.

– Даңқты жерлесіміз Михаил Абдоловтың 100 жылдығын мерекелеу – осы жылдың ең ұлық күндерінің бірі. Өйткені сұрапыл соғыс жылдары ерен ерлік көрсетіп, соңына қайсарлықтың ешқашан ұмытылмайтын ізін қалдырған атамыздың өмір жолы – баршамызға өнеге. Бұл – елдіктің тойы, ата-баба аманатына адалдықтың тойы. Осы күн құрметіне жүгіру эстафетасының да бәсі биіктегеніне көз жеткізіп тұрмыз. Дене шынықтыру мен спорт та, әрине, үлкен шаңырағымыздың бір уығы. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың тапсырмасына орай әр қазақстандықтың спортпен шұғылдануына жағдай жасау мақсатында талай іс атқарылуда. Осы жылы көптеген бұқаралық спорт түрінен жарыстар өткізіп, жеңімпаз-жүлдегерлерді қомақты қаржылай қолдаумен ынталандырып келеміз.

Мұның бәрі салауатты өмір салтына жол салуда. Батыр атамыздың тойына атсалысқан барша спортсүйер қауымға алғыс айтамын, — деді салтанатты жиында аудан  әкімі  Әділ  Жоламанов.

Жарты күнге созылған жүгіру бәсекесінде өзгелерден оқ бойы озық келген Сарытоғай ауылдық округінің командасы жеңіске жетті. Сол себепті сарытоғайлықтарға 1 млн. теңге тұратын спорттық тауарлардың сертификаты табысталды. ІІ орынды (500 мың теңге) Чапаев ауылдық округінің командасы, ІІІ орынды (300 мың теңге) Тайпақ ауыл-аймағының  командасы иеленді.

Той дәрежесін асқақтатып, маңыздылығын байытқан шаралардың бірі батыр атындағы негізгі мектепте М. Абдолов музейінің ашылуы болды. Мұнда батырдың соғыс кезінде тұтынған заттары, құнды дүниелері қойылған. Фотосуреттер мен батырдың  жауынгерлік  және  еңбек жолынан мағлұмат  беретін құжаттар да баршылық. «Ауылым – алтын бесігім», «Отбасы – алтын діңгек», «Қан майдан төрінде, қарсы тұрдым өлімге», «Жеңіс жыры – мәңгілік дастан», «Тылды бағындырған тағдырлар» атты стендтерден тұратын музейде ауыл тарихы, майдангерлердің өмір жолдары туралы мол дерекке қанығуға болады. Осында жиналғандар алдында еңбек ардагері Ерболат Нысанбаев естеліктерімен бөлісті.

Меймандар аудандық орталықтандырылған кітапхана ұйымдастырған «Рухты ұлы қазақтың» атты кітап көрмесін тамашалады. Халқымыздың Ұлы Отан соғысы жылдары майданда да, тылда да көрсеткен жанқиярлығын жас ұрпаққа насихаттауда жыл бойына бірнеше ауқымды шара өткізген бұл ұжымның  қажырлы еңбегіне ел-жұрт  дән  риза.

Аға сержант Михаил Абдолов Кеңес Одағының Батыры атағын 1945 жылы 24 наурызда алды. Оның ерлігі ақын-жазушылардың шығармаларына арқау болып келеді. Мәселен, соңғы жылдар  бедерінде Кеңес  Одағының Батыры Михаил  Абдолов жөнінде бірнеше мақала, әңгіме жазған ақын, журналист Айтқали Нәріков батыр жайында кітап жазуды қолға алған-ды. Осы ойы сәтімен жүзеге асып, «Барлаушы» атты кітабы жарық көрді. Шаралар ақын Сағынтай Бисенғалиев жүргізген кітаптың тұсаукесерімен жалғасты. Аудан әкімі Әділ Жоламанов кітап авторы Айтқали ақынға айтулы еңбегі үшін аудан халқы атынан алғыс айтып, иығына зерлі шапан жапты.

Аудандық балалар шығармашылығы орталығы оқушылар айтысын өткізіп келеді. Бұл жолы балауса ақындар батыр аталарын жырларына арқау етті. Алмалы мектебінің 10-сынып оқушысы Нұрлан Қадыраш пен Қадырқұл негізгі мектебінің 6-сынып оқушысы Дінмұхамед Зинеш тым жақсы айтыс үлгісін көрсетті. Дінмұхамедтің өлең құрауы, алғырлығы көпшілікті сүйсінтті. Екінші жұпқа шыққан Алмалы орта мектебінің 9-сынып оқушысы Дәурен Қуанышев пен Есенсай орта мектебінің 10-сынып оқушысы Айнагүл Есқақ қыз бен жігіт айтысын жасап, жиналғандардың көңіл-хошын еселей түсті. Дәуреннен басым түс-кен Айнагүлдің сөз саптауы, мақам әуезділігі ерекше. Олар қара орман қазағы батырды сағынғанын, сайын дала рухты ұлын жоқтап тұрғанын балаң жырларымен жеткізе білді. Соңғы жұпта сөз сайыстырған Чапаевтағы М. Әуезов атындағы орта мектептің 8-сынып оқушысы Азат Қадырғали мен Еңбекші негізгі мектебінің (Базартөбе ауылдық округі) 6-сынып оқушысы Абзал Нау-рызғалидың аяқ алыстары да қуантты. Абзал тыңнан түрен салып, ұтымды айтқан ой орамдары, тапқырлығымен ерекшеленсе, Азат домбырада шебер ойнауымен, ұйқасы тастай өлең құрауымен дараланды.

Михаил бір төбе ғой Жамбылдағы,

Қорыққан ол атамнан жаудың бәрі.

Жеңіске  жеткеннен  соң елге  келіп,

Жасаған  шаруасы – малдың  қамы.

Жаудан да, еңбектен де бір қашпаған,

Абдолов – үлкен тұлға алдымдағы.

Жасасын ұлтымыздың батырлары,

Жасасын қазағымның арлы ұлдары!  — деп шабыттана  жырлады  Азат.

Балғын ақындардың айтысына қазылық еткен Айтқали Нәріков, айтыскерлер Айнабек Бисенғалиев және  Мейірман Шәкеновтің ұйғарымы  бойынша Михаил Абдолов атындағы жүлдені есенсайлық Айнагүл Есқақ жеңіп алды. Басқа қатысушыларға да аталымдар бойынша сыйлықтар табысталды.

Ауданның мәдениет қызметкерлері театрландырылған көрініс ұсынып, бабалар ерлігін, Ұлы Жеңістің қандай ауыр жолмен келгендігін сахналады. Әрине, мұнда бас кейіпкер Михаил Абдолов болды. Соғысқа аттанған сәтінен Жеңіспен оралған шағына дейінгі аралық көрсетілді. Мысалы, 1944 жылдың 7 қарашасында Бимағамбет бас-таған барлаушылар тас қараңғыда Дунай өзенін кесіп өтіп, жауға тұтқиылдан соққы бергені, сол түні дұшпанның 12 сарбазын тұтқынға алғаны жиналғандар назарына ұсынылды.

Мерейтойдың екінші күні облысымызға белгілі айтыскерлер Әсет, Айнабек Бисенғалиевтардың және Мейірман Шәкеновтің қатысуымен өткен ақындар айтысымен басталды. Олар аға ұрпақ ерлігін, осы тойды өткізуге атсалысқан жандарды, жасампаз еңбек  пен береке-бірлікті  жырларына  арқау  етті.

Дала қызықтарына келер болсақ, 15 шақырымдық тоқ бәйгеге облысымыздың түкпір-түкпірінен 30 сәйгүлік қатыстырылды. Бес айналым бойынша Сырым ауданынан келген М. Төреғалидің «Хантөре» атты сәйгүлігі топ жарды (300 мың теңге). 30 шақырымдық аламан бәйгеде көршілес Жаңақала ауданынан келген Т. Қарабалиннің «Нұртөбелі» иесіне бас бәйге (500 мың теңге) алып берді. Қазақ күресі бойынша 80 келіге дейінгі салмақ дәрежесінде жамбылдық Нұрбол Серіковке тең келер ешкім болған жоқ. Ал 80 келіден жоғары салмақ  дәрежесінде базаршоландық Нұрымжан Ғаббасов «Түйе балуан» атанды. Базаршоландық Темірлан Ғаббасов болса, қол күресінде де, қой көтеруден де жеңімпаз  атанды.

Бекболат   ҚАЛЕНОВ,

Ақжайық   ауданы

2018 жылғы 21 қыркүйекте Алматы облысы Тамғалы тас шатқалында «Жартасты қала — Астана» оқу-жаттығу полигонында өткен 23-ші «Қазқұтқару-2018» жиын-семинары аяқталды.

«Қазқұтқару-2018» жиын-семинарының негізгі мақсаты құтқару бөлімшелерінің авариялық-құтқару, іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу дағдыларын дамыту және жетілдіру, авариялық-құтқару құрал-саймандары мен техниканы пайдаланудың озық әдістерін меңгеру, авариялық-құтқару қызметтері құрамаларының іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізудегі өзара іс-қимылдарын пысықтау және тәжірибе алмасу, құтқарушылардың кәсіби даярлығын жетілдіру болып табылады.

23-ші «Қазқұтқару-2018» республикалық жиын-семинарының салтанатты жабылуына ҚР ІІМ ТЖ комитеті төрағасының орынбасары М.М. Күлдіков қатысты.

10 күн бойы жедел-құтқару жасақтарының құтқарушылар командалары құтқару көпсайысы бойынша күрделі жарыстар кезеңінен өтті. Жиын-семинарында құтқару бөлімшелерінің 19 командасы, оның ішінде ІІМ Төтенше жағдайлар комитетінің 14 жедел-құтқару жасағы (Республикалық жедел-құтқару жасағы, Өңірлік аэромобильді жедел-құтқару жасақтары, Ақмола, Алматы, Ақтөбе, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Павлодар, Солтүстік Қазақстан облыстары және Шымкент қаласы ТЖД Жедел-құтқару жасақтары), Қазақстан Республикасы Ұлттық Ұланның әскери бөлімшелерінен 2 команда, Алматы қаласы әкімдігінің Құтқару қызметінен 1 команда және Өзбекістан Республикасы (1 команда) мен Қырғызстан Республикасы (2 команда) Төтенше жағдайлар министрліктерінен келген 3 халықаралық команда қатысты.

«Қазқұтқару-2018» шеңберінде құтқару технологиялары бойынша қатысушы командалар арасында семинар өтті және авариялық-құтқару жабдығы мен қару-жарақтарының жаңа үлгілерінің көрмесі ұйымдастырылды.

Барлық дистанциялардан өту нәтижелері бойынша 23-ші «Қазқұтқару-2018» жиын-семинарының жеңімпазы болып Республикалық жедел-құтқару жасағы атанды. Екінші орынды Батыс Қазақстан облысы ТЖД Жедел-құтқару жасағының құтқарушылары алды. Үшінші орынды Ақмола облысы ТЖД Жедел-құтқару жасағы иеленді.

Жеңімпаздар мен жүлдегерлер кубкалармен, грамоталармен және бағалы сыйлықтармен марапатталды.

Батыс Қазақстан облысы ТЖД

мемлекеттік тіл және ақпарат тобы