Облыс  орталығының  іргесінен  жер  көлемі  425  гектарды  құрайтын  «Ақжайық»  жаңа  шағынауданының  құрылысы басталмақ.  Аталған  ауданда  150  көпқабатты  үй,  9600  оқушыға  арналған  8  жалпы  білім  беретін  мектеп,  9  балабақша,  денсаулық сақтау нысандары  мен 78  балалар  ойын  алаңын  салу жоспарлануда. Қазіргі  таңда шағынаудан  бойынша  инженерлік  желілермен  қамту  жұмыстары  басталды.  Бұл  туралы  кеше облыс  әкімі  Алтай  Көлгіновтің  төрағалығымен  өткен  кеңес  отырысында  Орал  қаласының  әкімі  Мұрат  Мұқаев  баяндады.

Кеңеске облыстың басқарма басшылары және мекеме-кәсіпорын жетекшілері қатысты.

Облыс орталығының даму жоспары талқыланған жиында қала әкімі Мұрат Мұқаев Елбасының бес әлеуметтік бастамасының орындалуы, «Смарт сити» жобасын жүзеге асыру, әлеуметтік нысандар құрылысы мен шаһарды абаттандыру туралы баяндама жасады.

– Елбасымыздың «Нұрлы жол», «Нұрлы жер» секілді бірқатар ауқымды бағдарламалары және облыс басшылығының қолдау көрсетуі нәтижесінде қала бюджеті жыл санап артып келеді. Бүгінгі таңда қала бюджеті өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 52 пайызға артып, 40,6 миллиард теңгені құрап отыр. Ағымдағы жылдың бірінші тоқсанындағы қаланың әлеуетін арттыру бағытына қаралған қаражат 14,4 миллиард теңгені құрады. Өткен жылы бұл көрсеткіш 7,9 миллиард теңге болатын. Қала бюджетінің басым бөлігі білім беру саласына, тұрғын үй-коммуналдық жүйені жетілдіру мен құрылыс саласына жұмсалуда, – деді Мұрат Рахметұлы.

Қала әкімінің ұсынған мәліметтеріне сүйенсек, ағымдағы жылға арналған құрылыс жұмыстарының жалпы көлемі 13 млрд. теңгені құрайды. Оның 80 пайызы, яғни 10 млрд. теңге тұрғын үй құрылысы үшін көзделсе, 1 820,0 млн. теңге немесе 14 пайызы инженерлік инфрақұрылымды дамытуға бағытталған. Өткен жылы басталған бес көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы ағымдағы жылы жалғасын таппақ. Биылғы жылы «Нұрлы жер» тұрғын үй құрылысы бағдарламасы бойынша екі тұрғын  үйдің  құрылысы  басталған.

– Еліміздегі игі бағдарламаларды жүзеге асыру мақсатында тұрғын үй құрылысы бойынша 14 тұрғын үйдің жобалық-сметалық құжаттамасы жасақталды. Соның ішінде тоғыз тұрғын үй Зашаған кентінде, алты тұрғын үй Орал қаласының солтүстік-шығыс бөлігінде бой көтеретін болады. Ағымдағы жылы көлемі 159,1 мың шаршы метрді құрайтын 3242 пәтерлі 21 үйдің құрылысын жүргізу жоспарланған болатын. Бұдан бөлек, биылғы жылы апатты деп танылған 14 үйді бұзып, орнына жаңа көпқабатты тұрғын үй салу көзделуде. Атап айтқанда, қаладағы Ғ. Құрманғалиев, Ғ. Қараш, Н. Некрасов көшелерінен бір үйден, Құрманғазы, Ю. Гагарин көшелерінен, Еуразия даңғылынан үш үйден, А. Скоробогатов көшесінен екі үй сүріліп, орнына 1500 пәтерлі көпқабатты үйлер салынып, апатты және тозығы жеткен үйлерде тұрған 432 адам жаңа тұрғын үймен қамтылатын болады. Барлық бағдарлама бойынша биылғы жылы қаламызда 4742 пәтерге арналған 35 көпқабатты үйдің құрылысы жүргізілді. Бұл – шаһарымызда бұрын-соңды болмаған көрсеткіш, – деді қала  әкімі.

Сондай-ақ «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы» аясында қолға алынған істер жайына тоқталған шаһар басшысы Орал қаласында студенттерге арналған алты жатақхана жобасы дайындалып жатқандығын айтты. Оның мәліметінше, индустриалды колледжге 250 орындық екі жатақхана, политехникалық колледжге 150 орындық бір жатақхана, медициналық колледжге 500 орындық бір жатақхана және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетіне 250 орындық екі жатақхана құрылысы жоспарланған. Осылайша 1650 студент жаңа жатақханалармен қамтылмақ.

– Орал қаласы бойынша алты мектептің жобалық-сметалық құжаттамалары дайындалуда. Атап айтқанда, Жұлдыз шағынауданында 600 орынға арналған эстетикалық бағыттағы мектеп-гимназиясы, 300 орынға арналған №18, 400 орынға арналған №31, 300 орынға арналған №33 мектептер жаңадан салынбақ. Сонымен қатар Зашаған кентіндегі «Арман» шағынауданынан №51, «Автомобилист» ауданынан №52 және «Балауса» шағынаудандарынан №53 мектеп салу жоспарланған. Бұл үш білім ошағының әрқайсысы 900 оқушыға есептелген. Қала орталығы мен шағынаудандардың көшелерін жөндеу жұмыстары да жалғасын табатын болады. Ағымдағы жылы Ет комбинаты, орталық, Зашаған және Деркөл шағынаудандарындағы 50 көше күрделі және орташа жөндеуден өтеді.

Әлеуметтік маңызға ие бірқатар нысандарға кірме жолдар төселеді. Өткен жылы күрделі жөндеуге жабылған «Депо» көпірінің құрылысын осы жазда аяқтау көзделіп отыр. Бұл көпір пайдалануға берілген соң, «Омега» зауыты ауданындағы көпір жөндеуге жабылады, – деді Мұрат Рахметұлы.

Бұдан соң қала әкімі шаһардың абаттандыру жұмыстарына тоқталды. Деректерге сүйенсек, ағымдағы жылы Әбілқайыр хан даңғылынан Желаев тасжолына дейінгі аралыққа және Саратов тасжолы бойынша 1800 дана көшет отырғызу жоспарланған. Сонымен қатар қала аумағында жаңадан салынған нысандардың берілуіне байланысты гүлдер отырғызу аумағын да арттыру жұмыстары қолға алынбақ. Мысалы, өткен жылы 21 мың шаршы метр алаңда гүлдер егілсе, ағымдағы жылы 30 мың шаршы метрден аса жерде гүлзар отырғызу жұмыстары жасалады деп жоспарлануда. Бұған қоса, қала көшелерін көркейту, көгалдандыру бағытында әр түрлі вертикалды конструкциялар дайындау жұмыстары қолға алынуда.

Кеңес отырысына төрағалық еткен облыс әкімі жоспарланған жұмыстардың уақтылы және сапалы орындалуын қатаң қадағалауды тапсырды.

– Қала орталығы мен шағынаудандардағы жолдарды жөндеу жұмыстарын тез арада бастау керек. Көктемнің шуақты күндерін тиімді пайдалану үшін өткен жылдың соңында қаражатын қарастырып, мердігерлерді анықтадық. Енді уақыт жоғалтпай, жұмысқа кіріскен жөн. Инженерлік жүйелерді жөндеуді де ұзатпаған дұрыс. Жатақхана салу жұмыстарына мемлекеттік-жеке меншік әріптестік аясында кәсіпкерлерді көптеп тарту керек. Қоғамдық көлікке келер болсақ, автопарк басшыларымен сөйлесіп, автобустарды жаңартуды қатаң жүктеу керек. Біз оларға көлік жаңғыртуға уақыт бердік. Нәтижесін сұрайтын кез келді. Жол жөндеу жұмыстарын жүргізгенде бірінші кезекте қоғамдық көлік жүретін негізгі жолдар қамтылуы тиіс. Сонымен қатар басым бағытты биылғы көктемде қиындық тудырған көшелерге салуымыз қажет. Облыс пен қаланың бюджеті бекітілді, атқарылатын жұмыстар мен мердігерлер анықталды. Енді уақыт жоғалтпай іске кірісуіміз керек, – деді кеңес отырысын қорытындылаған облыс әкімі Алтай Көлгінов.

Нұрбек  ОРАЗАЕВ,

«Орал  өңірі»

Суретті  түсірген   Айбатыр  НҰРАШ

Сейсенбі  күні  «Нұр  Отан»  партиясы  БҚО  филиалы ғимаратында «Таза бұлақ» үкіметтік  емес  ұйымының ұйымдастыруымен  «Су тасқыны – 2018. Су  тасқыны  жағдайының  алдын алу мен  күтілетін  болжамдар»  атты дөңгелек  үстел  өтті.

Жиында су тасқыны мәселелерімен тікелей айналысатын мемлекеттік құрылым өкілдері дөңгелек үстел тақырыбына орай облысымыздағы бүгінгі таңда қалыптасқан жағдай туралы егжей-тегжейлі  мәлімет  берді.

– Жалпы, біздің облыстағы су тасқыны қаупі Жайық, Шаған, Қараөзен, Сарыөзен секілді трансшекаралық өзендерге қатысты ахуалмен тікелей байланысты болып келеді. Сол себепті Орынбор, Саратов облыстарындағы ресейлік әріптестермен әрдайым байланыс ұстап отырамыз. Бүгінгі таңда Орынбор облысынан берілген мәлімет бойынша, Ирикла су қоймасынан судың берілісі секундына 20 текше метрді құрап отыр. Былтыр бұл көрсеткіш 25 текше метрді құраған болатын. 2011 жылы орын алған ірі су тасқыны кезінде облысымыздағы 38 елді мекенді су шайған еді. Жалпы, көпжылдық мониторинг бойынша өңіріміздегі 76 елді мекенде су тасқыны болған.

Сондықтан осы аумақтардың бәрін әрдайым бақылауда ұстаймыз. Облыста су тасқыны қаупі бар 14 өзен бар. Олардың жағдайы бойынша 22 гидробекеттен күнделікті мәлімет келіп отырады. Бұл мәліметтерді өткен жылғы деректермен салыстыра отырып, тиісті құрылымдар және  тұрғындар үшін сайтқа орналастырамыз. Қардың қарқынды еруіне байланысты «Қазгидрометтің» болжамына сай, облыстағы азаматтық қорғау мемлекеттік жүйесінің қызметі 25 наурыздан бастап күшейтілген режімге көшті.

Жолдардағы су өткізу құбырлары толықтай ашылды. Биыл жолдарды қысқа мерзімді су шаю деректері орын алды. Бөкей ордасы, Қазталов, Теректі, Зеленов аудандарында жергілікті маңыздағы жолдарға қысқа мерзімді су жайылулар болды. Алайда ол  жерлерде қозғалыс тоқтаған жоқ.

Бүгінгі таңда Қаратөбе ауданындағы Қалдығайты өзенінің тасуы әлі күнге дейін бақылауда тұр. Саралжын, Аққозы, Қаракөл ауылдық округтерін аудан орталығымен қосатын жолды бірінші сәуірден бастап су шаюда. Бүгінгі таңда ол судың деңгейі түсіп келеді. Тұрғындар жаяу көпір арқылы қатынауда, қатынас үзілген жоқ. Ал көліктер үшін айналма жолдар бар. Қазіргі таңда Зеле-нов, Тасқала ауданындағы өзендер ерекше бақылауда тұр, – деді БҚО ТЖД төтенше жағдайлардың алдын алу бөлімінің бастығы, азаматтық қорғау капитаны Марс Отаров.

БҚО ТҮКШ және энергетика басқармасындағы энергетиканы дамыту бөлімінің басшысы Бейімбет Мусин болуы мүмкін су тасқыны жағдайына коммуналдық кәсіпорындардың дайындығы ойдағыдай екенін баяндады.

– Төтенше жағдай қызметкерлерінің міндеті адамдардың өмірін, дүние-мүлкін сақтау болса, осыған қосымша облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы көктем кезіндегі суды ауыл шаруашылығы пайдасы үшін барынша мол жинақтап алып қалуды мақсат тұтады. Өйткені көктемнен кейінгі уақытта Жайық бойымен, Қараөзен, Сарыөзенмен келетін суды облыстық бюджеттен қаржы шығарып, сатып алып отырғанымыз белгілі. Орман шаруашылықтарының мамандары Деркөлдің Шағанға құятын тұсында, Шағанның Жайыққа құяр сағасында, сондай-ақ облыс аумағындағы өзге де шағын өзендерде құлағалы тұрған теректерден, яғни мұз кептелісін туындатып, көліктер өтетін көпірлерді бұзуы мүмкін кедергілерден тазалау жұмыстарын жүргізді, – дейді облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы басшысының орынбасары  Махамбет  Ихсанғали.

Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі Жайық – Каспий бассейндік инспекциясының Батыс Қазақстан аумақтық бөлімінің басшысы Бауыржан Рамазановтың сөзіне қарағанда, биыл Жайық өзенінің бойымен  көп  су  келмейтін  көрінеді…

Нұртас  НАБИОЛЛАҰЛЫ,

«Орал  өңірі»

Биыл  өңірдегі  ауыл  шаруашылығы дақылдары  егістігінің  жалпы  аумағы  513,5  мың  гектарды  құрайды.  Өткен  жылы  егістік аумағы  491,4 мың  гектар  шамасында  болды. Облыстық  ауыл шаруашылығы  басқармасы  басшысының  орынбасары  Сатқан Өмірзақовтың  айтуынша,  егін  шаруашылығымен  айналысатын шаруашылықтар  соңғы  жылдары  дәнді  және  майлы  дақылдар өсіруге  мән-маңыз  беріп  отыр.

2016 жылы батысқазақстандық шаруалар Қытайда сафлорға сұраныстың көп болуына байланысты өнімдерін сол елге шығар-ған. Бірақ одан кейінгі жылдары майлы дақылдарға сұраныс төмендеген. Майлы дақылдар бұдан екі жыл бұрын 50 мың 300 гектарға, өткен жылы 65 мың 300 гектарға егілген. Биыл дәнді дақылдар 259 мың гектарға (өткен жылы ол 250,1 мың га), майлы дақылдар 61 мың гектарға егіледі. Әсіресе, күнбағыс дақылы алқабын өткен жылғы 42,8 мың гектардан 48 мың гектарға жеткізу  жоспарланған.

Облыс бағбандары биыл бау-бақша өнімдерін, әсіресе, картопты көбірек егуді жоспарлап отыр. Ондай дақылдардың алқабы былтырғы 9 мың гектардан  9,5 мың гектарға жеткізілмек және соның ішінде картоп 4,2 мың гектарды, көкөніс түрлері 3,6 мың га, бақша дақылдары 1,7 мың гектарды құрайды.

Мал шаруашылығын дамыту үшін мал азықтық базаны құру – өзекті мәселелердің бірі. Мал азығын өсіруге бет бұру арқылы мал басын көбейте аламыз. Сондай-ақ сыртқы нарыққа ет өнімдерін молынан шығаруға жол ашылады. Мамандар осы бағыттағы жұмыстардың әлі де жалғасатынын айтады. Биыл мал азықтық дақылдардың егісі 184 мың гектарға, соның ішінде біржылдық шөптер 39,1 мың гектарға, сүрлемдік жүгері 0,5 мың гектарға, көпжылдық шөптер 14 мың гектарға егіледі. Өткен жылдардан қалған көпжылдық шөптер егісі 130,4 мың гектарды құрайды. Мемлекет тарапынан шаруаларға агротехникалық шараларды жүргізуге қажетті қолдау-көмек көрсетілген. Ағымдағы жылы облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін қолдау мақсатында өсімдік саласына 1 млрд. теңгеден астам  демеуқаржы бөлінді.

– Облыс тұқыммен толық қамтылған. Жаздық дәнді дақылдар тұқымына деген қажеттілік 20 мың 770 тонна болса, қолда бары – 22 мың 150 тонна. Өңірде жоғары репродукциялы тұқым өндірісімен бір элиталық және бес тұқым шаруашылығы айналысады. Тұқым шаруашылықтарымен 6,8 мың тонна тұқым өндіріліп, 3,5 мың тонна жоғары сапалы, аудандастырылған дәнді дақылдар тұқымы саттыққа дайындалған. Оның шінде жаздық бидай тұқымы 2800 тоннаны, арпа 428 тоннаны, сұлы 63 тоннаны құрайды. Шаруалар жетпейтін тұқымды  тұқым шаруашылықтарынан сатып ала алады, – деді Сатқан Ержанұлы.

Мысалға, өңірдегі жалғыз элиталық тұқым шаруашылығы «Орал ауыл шаруашылығы тәжірибе стансасы» ЖШС 209 тонна «Волгоуральская» сұрыпты бидайдың элиталық тұқымын, 424 тонна «Волгоуральская» сұрыпты 1-репродукциялы бидай, 50 тонна «Донецкий-8» сұрыпты элиталық арпа, 229 тонна «Донецкий-8» сұрыпты 1-репродукциялы және 140 тонна 2, 3-репродукциялы арпа тұқымдарын саттыққа ұсынады. Сондай-ақ «Тұлпар LTD» ЖШС 200 тонна «Волгоуральская» сұрыпты 1-репродукциялы,  300 тонна «Саратовская-42» сұрыпты  2-репродукциялы,  «Раздолье» ЖШС 1461 тонна «Альбидум-32» сұрыпты 1-репродукциялы  бидай тұқымдарын шаруаларға тиімді бағамен ұсынады. Егінмен айналысатын шаруашылықтардың майлы дақылдар тұқымына деген қажеттілігі 500 тоннаны құрайды. Бүгінде шаруашылықтар 725 тонна (145%) майлы дақылдар тұқымын дайындаған.

Биылғы жылға облысқа тұқым шаруашылығын дамытуды субсидиялау бағдарламасы бойынша 192,4 млн. теңге бөлінді. Аталмыш қаржылық қолдау тауар өндірушілердің, элиталық жән өзге де тұқым шаруашылықтарының сұрыптарды жаңалау, элиталық,  1-репродукциялы және гибридті тұқымдарды сатып алу шығындарын ішінара арзандатуға бағытталған. Бұл бағдарлама аудандастырылған тұқым сұрыптарын сатып алу шығындарының 70%-ын және ауыл шаруашылығы дақылдарының аудандастырылмаған сұрыптарын сатып алу шығындарының 30%-ын субсидиялауды көздейді.

Биыл облыстағы 622 шаруашылық құрылымы егін егуге қам жасауда. Көктемгі далалық жұмыстарға 4215 трактор, 4965 дәнсепкіш, 811 қопсытқыш және «Джон Дир», «Флексикойл», «Кейс», «Хорш» маркалы жоғары өнімді 47 егіс кешені қатысады. Өңірдегі көктемгі далалық жұмыстарды жүргізуге 12 мың тонна дизель отыны бөлінді. Сәуір айына 5 мың тонна, мамыр айына 7 мың тонна жанар-жағармай жеткізілетін болды.

Облыс диқандарына жанаржағармайды жеткізуші оператор болып «Батыс Арна» ЖШС анықталды. Аталмыш серіктестіктің дизель отынын жеткізуде тәжірибесі, өндірістік базасы бар. Келесі аптаның басынан бастап шаруашылықтар оператордан дизель отынының литрін қосымша құн салығын қоса алғанда 141 теңгеден ала бастайды.

Көктемгі егіс жұмыстарын қаржыландыру «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ның «Кең дала» және «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-ның «Егінжай» бағдарламалары арқылы жүргізіледі.

– Өткен жылы егін шығымы жақсы болды. Диқандар биыл да мол өнімнен үмітті. Қыстың аяғы созылып кетті. Астық өсіретін Зеленов, Теректі, Тасқала аудандарының алқаптарында қар көпке дейін кетпей қойды. Сондықтан бұл аудандарда мамыр айында, ал Шыңғырлау, Сырым аудандары сәуір айының үшінші онкүндігінде егін егу жұмыстарын бастайды. Көп нәрсе ауа райына байланысты. Жерде ылғал мол.

Ақпан айында қар мол түсті.  Сол айдың соңында 23,6 мм жауыншашын түсіп, 18 миллиметрлік межеден асып түсті, – деді Сатқан Ержанұлы.

«Көктемнің әр күні – жылға азық» дегендей, өңірімізде көктемгі далалық жұмыстарды уақтылы бастап, дер кезінде аяқтауға барлық жағдай жасалған. Қазіргі жүргізіліп жатқан дайындық шаралары  соны байқатады.

Иә, ен даланы жасампаз еңбектің  дүбіріне  бөлер  күн  таяу…

Гүлбаршын  ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал  өңірі»

Батыс  Қазақстан  облысында  соңғы  күндері  киік  мүйіздерімен ұсталу  бойынша  қос  бірдей  оқиға  тіркелді.

ҚР АШМ Орман және аңшылық шаруашылығы комитетінің баспасөз хатшысы Сәкен Ділдахметтің хабарлағанындай, «Охотзоопром» ӨБ» РМҚК Орал өңірлік филиалының инспекторлары аудандық ішкі істер бөлімі қызметкерлерімен бірлесіп жүргізген рейдтік шаралар кезінде 6 сәуір күні сағат 19.00 шамасында Қазталов – Жәнібек жолында «Фольксваген Гольф» автокөлігін тоқтатқан.

Автокөліктің рулінде Жәнібек ауданының 1992 жылғы тұрғыны болған. Көлікті қарау кезінде 68 дана киік мүйізі табылды.

Арада үш күн өткенде,  9 сәуірде сағат 21.50 шамасында Қазталов ауданы Жалпақтал ауылы тұсында «Лада 21214» автокөлігі тоқтатылды. Оның рулінде Қазталов ауданының тұрғыны отырған, сондай-ақ бір жолаушы болған.

Автокөлікті қараған кезде сөмкеден 37 дана киік мүйізі табылды.

Қос дерек бойынша Қазталов аудандық ішкі істер бөлімі ҚР ҚК 339-бабына сәйкес қылмыстық іс қозғап, тергеу амалдарын жүргізуде.

Елжан  ЕРАЛЫ

Жақында  Өңірлік  коммуникациялар қызметі  алаңында  өткен баспасөз  мәслихатында  облыстағы  тұрғын  үй-коммуналдық шаруашылығы  саласының  бүгінгі  жай-күйі  мен  даму мүмкіндіктері  туралы  айтылды.  Брифингке  облыстық  энергетика  және  тұрғын  үй-коммуналдық  шаруашылығы  басқармасының басшысы  Ғалым  Орынғалиев  және  «Жайықжылуқуат»  АҚ  бас директоры  Мұрат  Байменов  қатысты.

Облыстық энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы басқармасының басшысы Ғалым Орынғалиевтің берген мәліметі бойынша басқарманың 2017 жылғы бюджеті 8,9 млрд. теңгені (республикалық және жергілікті бюджет есебінен) құраған. Бөлінген қаражат ауылдық елді мекендерді газдандыруға, «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыруға, ауыз сумен қамтамасыз ету құнын субсидиялауға және басқа да мақсаттарға бағытталған. 2018 жылға басқарма бюджеті 4,2 млрд. теңге көлемінде бекітілді.

Күні бүгін облыста жылыту маусымы штаттық режімде өтуде. Әлеуметтік нысандар қатты және сұйық отынмен қамтамасыз етілген. «Жайықжылуқуат» АҚ резервінде 1 215 тонна мазут бар. Келесі жылы облыстың елді мекендерін газдандыру аясында әлеуметтік бағыттағы 127 нысанды көгілдір отынмен жылытуға ауыстыру жоспарлануда. Сонымен қатар  барлық коммуналдық кәсіпорындар апатты-техникалық бригадалармен жабдықталып, материалдық  ресурстар резерві құрылды.

2017 жылы облысты газдандыруға бюджеттен 3,425 млрд. теңге бөлінді (республикалық бюджет – 2,879 млрд. теңге, облыстық бюджет – 0,546 млрд. теңге). Бөлінген қаржыға жалпы ұзындығы 395,3 шақырым болатын газ құбыры салынып, 4 мың тұрғыны бар 13 ауыл табиғи газбен қамтылды (Сырым ауданының Тоғанас, Аңқаты, Қарағанды, Құспанкөл, Жаңаөңір, Сасықкөл ауылдары; Шыңғырлау ауданының Ақсуат ауылы;  Жәнібек ауданының Майтүбек, Жұмаев ауылдары; Жаңақала ауданының Мұқыр, Жуалыой, Жангелді, Сарыкөл ауылдары).

2017 жылы республикалық бюджеттен Орал «Жайықжылуқуатқа» магистральды және тартылған газ құбырының құрылысын аяқтауға 1,9 млрд. теңге қаражат бөлінді. Қазіргі таңда оны іске қосу мен ретке келтіру жұмыстары қалып отыр (жылыту маусымы аяқталғасын қосылады).

2018 жылы елді мекендерді газдандыруға бюджеттен 1,464 млрд. теңге бөлінді (республикалық бюджет – 1,357 млрд. теңге,  облыстық бюджет – 0,107 млрд.  теңге). Бөлінген қаржыға 9,7 мың тұрғыны бар 24 елді мекенді табиғи газға қосу жоспарлануда.

Олар Бөкей ордасы ауданындағы Жиекқұм, Жамбыл, Көктерек, Бөрлі, Тереңқұдық, Кеңой, Ұялы, Саралжын, Шоңай, Сейітқали, Тайғара ауылдары, Ақжайық ауданындағы Жаңажол, Тегісжол, Жамбыл, Бітік, Үштөбе, Сарман, Битілеу, Тоған, Қарағай, Ақбұлақ, Ескі Есім ауылдары, Жәнібек ауданындағы Өнеге ауылы және Зеленов ауданындағы Факел ауылы.

Ағымдағы жылдың қорытындысы бойынша облыс халқының газбен қамтылу көрсеткішін 95,4% немесе 612,3 мың адамға көтеру  жоспарлануда. Сонымен қатар  2018 жылы 4,4 мың тұрғыны бар 14 елді мекенді газдандыру үшін құрылыс жұмыстары басталды. Олар  Қазталов ауданының Кішкенешал, Талдықұдық, Кіші Талдықұдық, Бейістерек, Көмекші, Көктерек, Оразғали, Жұлдыз, Серік, Сарықұдық, Қайшақұдық, Талдыапан, Қособа ауылдары; Зеленов

ауданының Факел ауылы. Бұл нысандардағы құрылыс  2018-2019 жылы аяқталмақ.  Сондай-ақ  ағымдағы жылы Қазталов ауданының 15 елді мекенін газдандыруға ЖСҚ жасақтау үшін облыстық бюджеттен 7 млн. теңге бөлінді (жалпы құны – 101,0 млн. теңге). Құрылыс мерзімінің уақыты 2019-2021 жылдар.

8081  шам  жаңартылады

Брифингте Ғалым Ғұбашұлы 2017 жылы «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында тоғыз жобаны жүзеге асыруға Ұлттық қордан  2,5 млрд. теңге бөлінгендігін атап өтті. Соның ішінде сегіз  жоба ауылдық елді мекендердің сумен жабдықтау желілерін қайта құрылымдауға, бір жоба Ақсай қаласының жылу желілерін қайта құрылымдауға бағытталды.

Ағымдағы жылы бюджеттік несиелеу тетігі арқылы ұзындығы 2,8 шақырымды құрайтын Орал қаласының жылу желілерін қайта құрылымдау бойынша екі  жобаны жүзеге асыруға республикалық бюджеттен 1 265,6 млн. теңге бөлінген. Қазіргі таңда аталған жобалар бойынша мемлекеттік сатып алу жүргізіліп, мердігер кәсіпорын анықталды. «Уральскводстрой» АҚ құрылыс-монтаждау жұмыстарын жылыту маусымы аяқталғаннан кейін бастайды. Сонымен қатар  2018 жылғы республикалық бюджетті нақтылау кезінде 363,6 млн. теңгеге жалпы ұзындығы екі шақырымды құрайтын Орал қаласының жылу желілерін қайта құрылымдау бойынша екі жоба мақұлданды. Мемлекеттік-жеке меншік әріптестік аясында «Орал қаласының көше жарығы желілерін жаңғырта отырып сенімгерлік басқаруға беру» жобасын іске асыру жұмыстары атқарылуда. Бұл жоба негізінде қала бойынша 8081 жарық шамын қуат үнемдейтін шамдарға ауыстыру  жоспарлануда.

2017 жылы жалпы халық саны 128 мың адамды қамтыған облыстың 78 елді мекені үшін ауыз су беру қызметтерінің құнын субсидиялауға 907 млн. теңге бөлінді (республикалық бюджеттен – 717,5 млн. теңге, жергілікті бюджеттен – 189,5 млн. теңге). Қаражат толығымен игерілді. Сондай-ақ 2017 жылы тізімге облыстың 44 ауылдық елді мекені қосымша қосылды (1 текше метр ауыз су үшін тариф  250 – 700 теңге). Енді 2018 жылы халық саны 175 мың адамды құрайтын 122 ауылдық елді мекен тұрғындары ауыз суды субсидияланған баға бойынша алатын болады.

2018 жылға ауыз сумен қамтамасыз ету құнын субсидиялауға республикалық бюджеттен 717,5 млн. теңге қарастырылды. Қосымша жергілікті бюджеттен 453,5 млн. теңге бөлу қажет. Сондай-ақ брифингте Ғалым Орынғалиев облыста тұтынылатын электр қуатының жалпы көлемін есептегенде, өзіндік өндірістің меншікті үлесі шамамен  98,5% құрайтындығын айтты. 2017 жылы облыс кәсіпорындарымен барлығы 1946 млн. кВт. сағат көлемінде электр қуаты өндірілген. 2016 жылы аймақтық Индустрияландыру картасы аясында «Батыс Пауэр» ЖШС компаниясы іске қосқан Орал газтурбиналық стансасы (қуаты 200 МВт) іске қосылғаннан соң Батыс Қазақстан облысы электр қуатына тәуелділіктен құтылды. Стансада 70-тен аса жаңа жұмыс орны ашылды. Ресей Федерациясынан электр қуатының шағын көлемі тек Бөкей ордасы және Жәнібек аудандарының бірнеше елді мекендері үшін ғана сатып алынуда. Облыс бойынша барлығы 82 газ құю стансасы бар, соның 46-сы қалада, 36-сы аудандарда. 2017 жылы облысқа барлығы 28,7 мың тонна сұйытылған газ жеткізілді. Бұл  2016 жылмен салыстырғанда  20%-ға  көп (23,1 мың тонна). Ол газбаллонды жабдықтар орнатылған көліктердің санының артуына  байланысты  көбейген.

– Сұйытылған газ  бағасының өсуі туралы айтар болсақ, 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап газ желісі компаниялары сұйытылған газдың бағасын өздері белгілейді және еркін бағамен сатады. Ағымдағы жылдың наурыз айында ҚР Энергетика министрлігі, Батыс Қазақстан облысының әкімдігі және «Жайықмұнай» ЖШС арасында ішкі нарыққа ай сайын 2200 тонна көлемінде сұйытылған газ жеткізу туралы меморандумға қол қойылды. Қазіргі уақытта облысымызда сұйытылған газдың 1 литрінің орташа бағасы 79 теңгені құрайды, — деді Ғалым Орынғалиев.

152  лифті   жарамсыз

Брифингте сөз алған «Жайықжылуқуат» АҚ бас директоры Мұрат Байменов биылғы жылыту маусымының еш апатсыз тыныш өткендігін атап өтті.

– «Жайықжылуқуат» АҚ қазіргі таңда 1168 тұрғын үйге жылу беріп отыр. Бұдан бөлек қаладағы бюджеттік мекемелерді жылумен қамтамасыз етеміз. Биыл жылу құбырларын жөндеу жұмыстарына 498 млн. теңге көлемінде қаражат қарастырылды. Тұрғындардың жылуға бережағы 870 млн. теңгені құрап отыр. Қазір борышкерлермен сот орындаушылар жұмыс жасауда. Осындай мезгілде көпшілікті жылыту маусымы қашан тоқтатылады деген сұрақ мазалайтыны белгілі. Үш тәулік бойы ауа температурасы 10 градустан жоғары болса, жылыту маусымы тоқтатылады, — деді журналистердің сұрақтарына жауап берген Мұрат  Болатұлы.

Брифингте  қаладағы лифтілердің жайкүйі де назардан тыс қалмады. «Қаламыздағы лифтілердің жартысына жуығы сапасыз. Қазіргі күнде 152 лифті жөндеуге келмейді. Оларды ауыстыру керек. 15 лифтіні жөндеу қажет», – деді Ғалым Ғұбашұлы.

Гүлжамал   ЖОЛДЫҒАЛИ,

«Орал   өңірі»

Таяуда облыстық  ҚХА  жанындағы  аналар кеңесінің  отырысы  өтті. Достық  үйінде  ұйымдастырылған жиында  әкенің  отбасындағы  рөлі,  жанұя  жарасымдылығының  сыры  және  ұлттық  тәрбие  төңірегінде  мәселелер көтерілді.

Облыстық білім басқармасының бөлім басшысы Роза Зайнуллинаның айтуынша, жыл сайын өтетін облыстық «Әкелер форумының» отбасы тәрбиесіне қосар үлесі зор.

– Бала тәрбиені, ең алдымен, отбасынан алады. Сол себепті қазақ халқы «Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» дейді. Білім беру ұйымдарында жас ұрпақтың бойына ұлттық тәрбиені сіңіру, олардың қабілеттерін дамыту мақсатында бірқатар жұмыстар атқарылуда. Мектептердегі «Өзін-өзі тану» пәні оқушының бойындағы тың қабілеттерін ашуда. Бұл пән аптасына бір сағаттан жүргізіледі. Жаңартылған білім беру бағдарламасының мазмұнына сәйкес 1, 2, 5, 7-сыныптардың оқушылары аталмыш сабақ кезінде екі топқа бөлініп оқытылады. Осы бағдарлама бойынша ата-аналардың қатысуымен үш сағат семинар-тренингтер ұйымдастырылатын болады. Онда ата-ана мен бала арасындағы сабақтастық,  отбасы мен мектеп арасындағы байланыс секілді тақырыптар көтерілмек. Сондай-ақ қоғамдағы әкенің беделін арттыру мақсатында дәстүрлі түрде облыстық әкелер форумы өткізіліп келеді. Белгілі жазушы Роллан Сисенбаевтың «Әкем болсаң қайтейін» атты мақаласына орай облыстағы барлық мектепт ата-аналар жиналысы өтті. Елбасының «Бо-лашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында «Отбасындағы ұрпақ тәрбиесі» атты ата-аналарға арналған облыстық конференция ұйымдастырылды. Облыс мектептеріндегі аналар кеңесі, ақ жаулықты әжелер клубы мен «Қызжібек» қыздар бірлестіктері жасөспірімдерді тәрбиелеуде өзіндік үлестерін қосып жүр, – деді Роза Оңғарбайқызы.

Ал «Үміт» әйелдері қоғамдық бірлестігінің жетекшісі Әлия Райымқұлованың айтуынша, жас отбасы некелерін сақтап қалғысы келсе, кем дегенде бір-екі жыл ата-енелерімен бірге тұрғандары жөн.

– Бұл жиында қоғамдық мәселе көтеріліп отыр. Баланың тәрбиесіне тек ата-анасы емес, атаәжесі де, яғни сол әулеттің үлкендері де жауапты. Қазір ата-әжелердің дені әлеуметтік желіге арбалып қалған. Немерелерін тәрбиелемей, тек бір-екі сағатқа барып, мауқын басып кеткенді қалайды. Баланы көп жағдайда ана тәрбиелейтіні жасырын емес. Шаңырақ көтергеннен кейін жас отбасы ата-енесінен бөлек шығып кеткісі келеді. Кез келген шаңырақта «ыдыс-аяқ сылдырламай тұрмайтыны» белгілі. Сондай кезде жастар «Әй дейтін әже жоқ» деп аузына келген сөздерін айтып, айқайласып жатады. Жандарында тұрған баланы да елемейді. Менің ойымша, жас отбасы бір-бірінің мінездеріне үйренісіп кеткенше, ата-енелерімен бірге тұруы керек. Үйде үлкен адам болған соң олар үйдей пәледен құтылу үшін үндемей қалуды үйренеді. Сол әулеттің үлкендері де жастардың дүниеге келген нәрестелерін бағысып, отбасы болып кететіндеріне сенген соң, бөлек отау қылып шығару керек. Әйтпесе, қазір жас отбасылардың ажырасуы жиілеп кетті. Ажырасатындардың дені қаржының жеткіліксіздігінен емес, басында баспанасы, көлігі бола тұра, өзара түсіністіктің жоқтығынан орын алуда. Жас аналар «Әкеңнің рұқсатын ал», «Әкең жіберсе, барасың» деген сөздерді балаларына жиі айтып, ерін қадірлесе, оны көрген ұрпақ та тәрбиелі болатыны анық, — деді Әлия Болатқызы.

Отбасын жоспарлау, ажырасудың алдын алу мәселесі төңірегінде сөз қозғаған облыстық денсаулық сақтау басқармасына қарасты отбасын жоспарлау кабинетінің өңірлік үйлестірушісі

Клара Нұрышева облыста 320 жастың бедеу диагнозымен есепте тұрғанын айтты.

– Облыстағы барлық медициналық ұйымда отбасын жоспарлау кабинеті жұмыс жасайды. Онда жүктілікті жоспарлау, нәресте дүниеге келген соң, оны күтіп-бағу жолдары айтылады. Қазір облыста әр төртінші ер адам белсіз болса, әр екінші әйел бедеулікке душар болуда. Бұл дерттің себебі көп. Басым бөлігі жыныс мүшесінің инфекциясынан пайда болады. Ата-аналар жасөспірім перзенттерін спорттық секцияларға, фитнес орталықтарына жіберу керек. Өйткені 15-17 жас аралығында олардың ағзасындағы гармондар бөліне бастайды. Алайда фитнес орталықтарындағы бағаны кез келгеннің қалтасы көтере бермейді. Сондықтан жасөспірімдер көңіл көтеретін орта іздеп, отырыстың соңы аталмыш дерттің пайда болуына алып келеді, – дейді Клара Тұрғамбекқызы.

Жиында аналар кеңесінің мүшелері бала тәрбиелеудегі өз тәжірибелерін айтып, отбасын сақтаудағы сырларымен бөлісті.

Гүлсезім  БИЯШЕВА,

«Орал  өңірі»

Дүниеге келер бір рет,

Дария кеуде, тау мүсін.

Құрыштан құйған құдірет,

Қарттарым, аман-саумысың?!

Сағи ЖИЕНБАЕВ

Ұлы бабамыз Әбу Насыр Әл-Фараби «Ісім оңсын десеңіз, сол істің маманы болыңыз. Даңқым шықсын десеңіз, көпшіліктің адамы болыңыз» деген екен. Азаматтығымен ортамызды толтырып жүрген қазақтың көрнекті зоотехник-селекционер ғалымы, Қазақ КСР-ның Мемлекеттік сыйлығының иегері, ауыл шаруашылық ғылымдарының кандидаты Серікбай Рзабаев тура сондай жан.

Серікбай Сағитжанұлы 1938 жылы 28 қаңтарда Қызылорда облысының Арал қаласында жарық дүниеге көрінген. 1946-1956 жылдары Шалқар қаласының қазақ орта мектебін бітірген соң, сол жылы Алматы зоотехникалық мал дәрігерлік институтына оқуға түсіп, 1961 жылы аталған оқу орнының зоотехникалық факультетін үздік бітіріп шығады.

Кейіпкеріміз қажырлы еңбек жолын 1961 жылы Кеңес одағына белгілі «Құрмет белгісі» орденді №52 Ембі жылқы зауытында бас зоотехник болып бастайды. 1964 жылы аталмыш шаруашылық «Асыл тұқымды мұғалжар жылқы зауыты» болып бекітілген соң, 1964-1972 жылдары бас зоотехник бола жүріп, Ақтөбе облыстық тәжірибе бекетінде мал шаруашылығы бөлімінің аға ғылыми қызметкері міндетін қоса атқарады. 1966-1970 жылдар аралығында қазақтың мал шаруашылығы ғылыми зерттеу институтының аспирантурасын сырттай оқып бітіріп, 1973 жылы «Көшім және жабы тұқымды жылқылардың етінің құрамы мен қасиеттері» деген тақырыпта кандидаттық диссертацияны ойдағыдай қорғайды. 1976-1978 жылдары Алматы зоотехникалық мал дәрігерлік институтының «Жылқы және түйе түліктері» кафедрасының аға оқытушысы қызметін атқарады. 1978-1981 жылдары Ақтөбе ауыл шаруашылығы бекетінің мал шаруашылығы бөлімінің аға ғылыми қызметкері, 1981 жылдан қазіргі кезеңге дейін жылқы түлігі бөлімінің меңгерушісі болып қызмет істейді. Осы жылдар ішінде Серікбай Сағитжанұлы іскер басшы, тәлімгер жетекші, ғылыми жұмыстың қыр-сырын жете меңгерген ұйымдастырушы және зерттеуші ғалым екенін танытты. С. Рзабаевтың тікелей қатысуымен және ғылыми жетекшілігімен жылқы шаруашылығының мәселелері жан-жақты, тиянақты зерттеліп, толыққанды деректер жинақталды.

Ғалым С. Рзабаев өзінің білімі және өмірлік тәжірибесін Қазақстанның жылқы шаруашылығын өркендетіп, ауыл шаруашылығын дамытуға жұмсап келеді. Неге екенін қайдам, осы бір төрт түліктің төресі – жылқының тылсым жұмбағына көңілі ауа берді. Сірә, қазақтың «Адам – жылқы мінездес» деген тәмсілінде біраз сыр болса керек. Бұл күнде ғалымның есімі де, еңбегі де тек ТМД елдерінде ғана емес, сонымен бірге шалғай шет елдерде де ілтипатпен аталады.

Серікбай Сағитжанұлы ақи-тақи көз жеткізген дәйегін ғылыми дерек ретінде ұғынықты мәнермен ақ қағазға сауатты түсіре білетін ғалым. Ол 207 ғылыми еңбектің авторы, соның ішінде «Мұғалжар жылқы тұқымы» атты монографиясының шоқтығы биік. Оған қоса 11 патенттің, селекциялық жетістік бойынша 15 авторлық куәліктің иегері. Елімізде шығарылған жаңа көшім және мұғалжар тұқымды жылқылардың бастаушы авторы, «жем» ішкі тұқымаралық түрінің бас авторы. 1989 жылы Серікбай Сағитжанұлы басқа авторлармен бірге көшім жылқысының мемлекеттік асылдандыру кітабының 2 томын шығарды. 2003 жылы мұғалжар жылқысының мемлекеттік асылдандыру кітабының 1 томын жазып, ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігіне тапсырды.

Мұғалжар тұқымын шығару барысында отандық жылқы өсіру бағытындағы жылқы зауыттарының зоотехникалық тәжірибесінде бірінші рет, дүние жүзінде теңдесі жоқ, өнімділік қасиеті өте жоғары «Зубр» және «Бархат» зауыттық аталық іздері шығарылып бекітілді (1986 ж.). Зауыттық бағыттағы «Баз» және «Парадный» зауыттық аталық іздерімен он аналық топ негізінде қазақы жабы жылқының жаңа «Қайыңды» зауыттық түрін шығарып, мемлекеттік бекітуден 1995 жылы өткізді. Аталмыш еңбектердің нәтижесінде 1998 жылы жаңа мұғалжар жылқы тұқымы шығарылды. Жылқының көшім тұқымында бірінші рет «Крепыш» және «Гром» асыл тұқымды айғырларының аталық іздері шығарылды (патент №187, патент №186, авторлық куәлігі 769,75. 2011 ж).

Ал 2015 жылы көшім тұқымының «Ақтөбе» зауыттық тұрпаты және «Самоцвет» асыл тұқымды айғырының аталық ізі шығарылды (патент №585, патент №586).

Серікбай Сағитжанұлы ең алғашқы болып жергілікті жағдайда өсірілетін жылқылардың ет-сүт өнімділігін арттыру мақсатында мал тұқымын асылдандыру жұмыстарының алдағы 10 жылдық жоспарын жазып, өндіріске ұсынды.

Айналайын дана қазағымның сөйлеген сөзі, айтқан ақылы, тілеген тілегі, берген батихасы ата-бабамыздан бізге дарығанына ризамыз. «Аңсап келер ағаң болса, аруағың барын содан біл, іздеп келер інің болса, бақытың барын содан біл» дейді халқымызда. Ұлы даланың даналығын өз санасына сіңіріп қана қоймай, соңынан ерген шәкірттеріне дарытып, арналы азаматтық жолмен жүріп келе жатқан, еңбегі мен өмір жолы өнегелі, халыққа да, билікке де сыйлы, кемел тұлға Серікбай Сағитжанұлын ұстаз, ғалым, азамат ретінде ерекше құрметтейміз. Оның жоғары интеллектуалдық қарым-қабілеті, білім-білігі мен пайым-парасаты көпке мәлім. Ұзақ еңбек жолында өзінің табандылығымен, адалдығымен, жігерлі де белсенді еңбекқорлығымен жас мамандарға өмір бойы өнегелі боларлықтай ғұмыр кешіп келеді.

«Ер азамат жан жарының, жанұясының қолдауынсыз биікке ұша алмайды» дейді халқымыз. Бұл Бақыт апамыздың да қарапайым, ақжарқын ағамызға жансерік болып, бүкіл өмірін балалары мен немерелеріне білім мен тәрбие беруге арнап келе жатқанын дәлелдейді. Серікбай ағамыздың жоғары білімді, салмақты да салиқалы ұлдары – Асқар, Талғат, Қалыбек, Толыбек халқымызға қалтқысыз қызмет етуде. Ағамыздың ақ маңдайларынан сипап, аталық батихасын беріп отырған 11 немересі де желкілдеп өсіп келеді.

«Өмірдің екі тірегі – үйренуден жалықпау, үйретуден аянбау» десе, қазір біздің халқымызға ең қажетті нәрсе – ұрпақ өсіру, жас ұрпақты адамгершілік қасиеттерді санасына сіңіре өсіру және ынтымақ-бірлікке тәрбиелеу жолында Серікбай Сағитжанұлының еліне бергенінен берері әлі де мол.

Қазыбай БОЗЫМОВ,

Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың құрметті ректоры,

ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор,       

Қазақстан Ұлттық  жаратылыстану академиясының академигі, Халықаралық  инженерлік академияның   академигі

Өткен жылы Жәнібек ауданындағы Әбділман және Соркөл жайылмаларын реконструкциялау жұмыстары жүргізілген болатын.

Жобалық құны 393 853 000 теңгені құраған құрылыс жұмыстарының барысында аталмыш жайылмалардың жағалаулары кеңейтіліп, плиталар төселіп, дамбалар орнатылды. Каналдар тазартылып, су ағызу құрылғылары қондырылды.

Ақоба ауылдық округі аумағында орналасқан бұл нысандарды «УральскСтройИнвест» ЖШС талапқа сай жөндеді. Қазіргі таңда гидроқұрылымдарды қалпына келтіру жұмыстары өз нәтижесін беріп, биылғы түскен қардың суы жиналуда. Облыс әкімінің қолдауымен жүзеге асқан бұл жоба көлтабандық суару әдісімен мал азығын дайындауға, шабындық жерлерді тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Асқар ҚҰСАЙЫНОВ,

Жәнібек ауданы

Дүниежүзілік денсаулық күніне орай Сырым ауданында ауыр атлетикадан 20 жасқа дейінгі ұлдар мен қыздар арасында Батыс Қазақстан облысының чемпионаты өтті. Чемпионатқа Орал қаласының құрамасы, Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдердің спорт мектебі мен спортқа дарынды балаларға арналған мектеп-интернаттың жанындағы ауыр атлетика үйірмелерінің шәкірттері, Қазталов ауданы мен осы ауданға қарасты Жалпақтал ауылының құрамасы және Сырым ауданының құрамасынан барлығы 60 шақты спортшы қатысты.

Батыс Қазақстан облысындағы ауыр атлетиканың тарихы 2006 жылдан бері басталады. Осы жылдың ішінде облыстан онға жуық спортшы ҚР Спорт шебері атағын қорғады. Ал Сырым ауданындағы ауыр атлетика үйірмесі аудан әкімдігінің қолдауымен 2017 жылдың қыркүйегінде жұмысын бастады. ҚР Спорт шебері, жаттықтырушы Рауан Бүркітов жаттықтыратын сырымдық жас ауыр атлеттер нәтижені көп күткізген жоқ. Бүгінгі күні олардың алды облыстық ашық чемпионаттың жеңімпазы атанып үлгерді. Ауыр атлетика бойынша БҚО облысының аға жаттықтырушысы Дәурен Байтөреевтің айтуынша, ауыр атлетика бойынша жарысты Сырым ауданы тұңғыш рет қабылдап отыр. Бұл – аудандық балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінің жанындағы ауыр атлетика үйірмесі жұмысының алғашқы  табысы.

Жарыс жұлқа көтеру және серпе көтеру кезеңдері бойынша жүрді. Жеңімпаздар мен жүлдегерлер жарыстың жабылу салтанатында марапатталды. 85 келіге дейінгі жеңімпаздар қатарында Арнұр Нұрланов, Нұрғазы Мақанов, Мұрат Бажекенов, Рулан Сариев, Сержан Хамидолла, Әділжан Нұртаев, Ораз Жұмағали, Өтепберген Әли, Арман Ізтілеуов, Бекет Жарбосын, Ержан Жұмағалов бар. 85 келіден жоғары сайыскерлердің арасында оралдық Виктор  Тарасов чемпион атанды. Осы сияқты жарыстың қыздар арасындағы жеңімпаздары болып Жасмина Мұратова, Алтынгүл Бекетова, Гүлсезім Алғазиева, Айымгүл Елемесовалар танылды. Байқалып тұрғандай, зілтемір спортына ықыласты әрі жеңімпаз атанған жасөспірімдердің дені – өзіміздің қазақтың балалары. Ауыр атлетиканың олимпиадалық спорт түріне жататынын ескерсек, бұл спорттан алдағы олимпиада чемпиондарының есімдері де қазақша болуы керек. Ауыр атлетикадан өңірлерде чемпионаттардың өтуінің, аудандарда үйірмелердің ашылуының арғы жағында осындай ұлттық  мұрат  жатыр.

Чемпионаттың ауыр салмақ дәрежесіндегі жеңімпаздары ҚР чемпионатына жолдама алды.

Бауыржан   ШИРМЕДИНҰЛЫ,

Сырым   ауданы

Альпинизмнен халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Қазақстан альпинистері құрамасының жетекшісі, жерлесіміз Мақсот Жұмаевтың жүлдесі үшін тау туризмі техникасынан және спорттық шыңға өрмелеуден Ақжайық  ауданының орталығы – Чапаевта облыстың ашық біріншілігі өтті.

Аудандық балалар-жасөспірімдер туризмі орталығының ұйымдастыруымен өткен жарысқа Орал қаласы, Орал технологиялық колледжі, Бөкей ордасы, Бөрлі, Жаңақала, Жәнібек, Зеленов, Қаратөбе, Сырым, Тасқала, Теректі, Шыңғырлау және Ақжайық аудандарының командалары қатысты.

Туризмнен мектеп оқушыларының шеберліктері мен дайындық деңгейлерін көтеру, жаттықтырушылар мен спортшылардың біліктілігін арттыру; тәжірибе алмасу, саламатты өмір салтын және шыңға өрмелеу спортын насихаттауды мақсат тұтқан шарада қазақстандық спортшылардың тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктері кеңінен әңгімеленді. Тауды сүйген, биіктікті сүйген әлемдегі мұзбалақтардың арасында жерлесіміз Мақсот Жұмаевтың болуы – қазақстандықтар үшін зор мақтаныш. Ол – әлемдегі барлық 14 сегізмыңдық шыңды бағындырған тұңғыш қазақ жігіті. М. Жұмаев 1977 жылы Теректі ауданында дүниеге келген. Мектеп есігін Чапаевта ашқан.

Аталған шараға жиналғандарды аудан әкімі Әділ Жоламанов құттықтады. Ауданда тау туризмінен бұған дейін де айтулы жарыстар ұйымдастырылды. Соның бәрі балалар-жасөспірімдер туризміне жақсы тәжірибе әкелді. Осыны одан әрі жетілдіруде бұл біріншіліктің маңызы зор екенін аудан басшысы атап көрсетті.

Облыстық балалар-жасөспірімдер туризмі және экология орталығы директорының орынбасары Айгүл Әділова мен ақжайықтық ардагер-ұстаз, журналист Бақтығали Қоспаев командаларға  сәттілік  тіледі.

Сегіз  метр биіктікке өрмелеуден жас ерекшеліктеріне қарай балалар, жасөспірімдер және ересектер топқа бөлініп, барлығы  140 адам жарысқа қатысты. Спорттық шыңға өрмелеуден командалар жылдамдыққа және қиындыққа бағын сынады. Сондай-ақ жеке қашықтық (командалардан әр адам өзінің жеке сынағы үшін шығады), байлам қашықтық (бір-біріне көмек көрсете отырып, екі  адам қатысады), командалық қашықтықта (жартаста құтқару жұмысын жасау) топтар барын салып өнер көрсетті.

Жарыстың қорытындысы бойынша балалар тобы арасында І орынды Ақжайық ауданынан Тайпақ ауылы, ІІ орынды Жәнібек ауданы, ІІІ орынды Ақжайық ауданынан С. Ошанов атындағы орта мектеп иеленді. Жасөспірімдер тобы арасында І орынды Жәнібек, ІІ орынды Ақжайық, ІІІ орынды Тасқала ауданы еншіледі. Ересектер тобы арасында І орынды облыстық туризм орталығы, ІІ орынды Теректі ауданы, ІІІ орынды Орал технологиялық колледжі алды.

Аудандық балалар-жасөспірімдер туризм орталығының директоры Максим Үмбеталиев, аудандық білім бөлімі басшысының орынбасары Уәлихан Малдыбаев, облыстық балалар мен жасөспірімдер туризмі және экология орталығының туризм бөлімінің меңгерушісі Кәмшат Металиева жүлдегерлерге дипломдар, медальдар мен кубоктар  және  ақшалай сыйлықтар табыстады.

Нұрхат   МАҒЗОМОВ,

Ақжайық   ауданы