Құрметті  өңір  тұрғындары!

2017 жылы Елбасының өңірді дамыту арқылы тұрғындардың әл-ауқатын жақсартуға бағытталған бағдарламалары табысты жүзеге асырылды. Биыл да алдымызда қыруар жұмыс тұр. Әртүрлі есептік кездесулерде жылдық жоспарларды жүзеге асыру кезінде сіздердің ұсыныстарыңызды ескеріп келеміз. Осы жолы ұсыныс-пікірлеріңіздің аясын кеңейту мақсатында қосымша онлайн сауалнама жүргіземіз. Әрқайсыңыздың ұсыныстарыңыз біз үшін маңызды. Сонымен қай салаға көп көңіл бөлу керек деп есептейсіз? Сауалнамаға белсенді қатысуға  шақырамыз.

Құрметпен, Батыс  Қазақстан  облысының  әкімі                     А. КӨЛГІНОВ

ОНЛАЙН-САУАЛНАМА

Құрметті   респондент!

Төменде  көрсетілген  сұрақтардың  сіз  үшін  өзекті  деген 5  мәселені  көрсетсеңіз.

• Орта және шағын  кәсіпкерлікті  қолдау  қажет.

   (субсидиялау,  ауылдағы  кәсіпкерлік)

• Ауыл шаруашылығын қолдау және  дамыту.

  (субсидиялау,  техникаларды  жаңартуға   көмектесу,   мал  шаруашылығы,  егін  шаруашылығы)

• Инвестициялық және бизнес  климатты  жақсарту.

  (Әкімшілік  кедергілерді  жою)

• Жол құрылыстары және  оларды  жөндеу  жұмыстары
• Инженерлік желілер  салу  және  жөндеу  жұмыстары
• Қолжетімді баспана құрылысының  қарқынын  арттыру.

  (Орал  қаласында  және  аудандарда)

• Апатты жағдайдағы үйлердің  мәселесін  шешу
• Таза ауыз сумен  қамту  және  газбен  қамту  жұмыстары
• Аулаларды абаттандыру және  спорт,  ойын  алаңдарын  салу
• Туризмді дамыту
• Бұқаралық спортты дамыту  және  спорт  нысандарын  салу
• Мәдениет нысандарын салу
• Медициналық қызмет көрсету  сапасын  арттыру
• Облыс орталығындағы қоғамдық  көлік  мәселелерін  реттеу
• Жұмыспен қамту мәселелерін  реттеу
• Жастар мәселелерін қарастыру  (жұмыспен  қамту,  білім  саласы)
• Көгалдандыру жұмыстарының қарқынын арттыру
• Әрбір тұрғынның қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету

  (полиция  қызметін  жетілдіру,  бейнекамералар  орнату)

• Мемлекеттік қызмет көрсету саласында электронды технологияларды енгізу
• БҚО жергілікті атқару органдары жұмыстарының ашықтығын арттыру
• Сіздің ұсынысыңыз________________________

Онлайн-сауалнамаға www.bko.gov.kz; zhaikpress.kz сайты арқылы  қатыса  аласыз  немесе  редакцияның  (oral_oniri@inbox.ru) электрондық  поштасына  да  өз  ұсыныс-пікірлеріңізді  жолдауыңызға  болады.

Өткен жылдың қараша айының соңында редакциямызға Қазталов ауданына қарасты Жалпақтал ауылының тұрғыны, «Еркін» шаруа қожалығының жетекшісі Мұрадым Шоқпанов есімді азамат келіп, ауылының аумағында орын алған бір оқиға жөнінде баяндады. Бұл оқиғаға өзінің кіші баласы Еркіннің қатысы бар екенін айтып, соған байланысты Еркін ауылдағы полиция қызметкерлерінен жәбір көргенін жеткізді. Тіпті, тәртіп сақшылары Еркіннің ауылда еркін жүруіне кедергі келтіруі салдарынан ол жергілікті колледждегі оқуына бара алмай отырған көрінеді…

Мұрадым Шоқпановтың осынау шағым хатын қолымызға алып, Жалпақталға барып қайттық.

«Полиция ұры деп  жала жауып отыр»

Біз Еркінмен (суретте) Қарасу ауылдық округіндегі «Еркін» шаруа қожалығына, яғни Жалпақталдан 40 шақырым қашықтықта орналасқан Сарышығанақ елді мекеніне барып жолықтық.

– Былтырғы тамыз айында Қазбек Айсабек, Армат Телжан және мен «ВАЗ 2114» аутокөлігімен Жаңақаладағы ағама барып, аутокөліктің қосалқы бөлшегін алып келе жатқан болатынбыз. Қараңғы түскен шақ. Жаңақала ауданының Жаңажол ауылдық округіне қарасты Теңдік елді мекенінің маңынан өткен кезде жолдың бойында жатқан, туылғанына шамамен 2-3 күн болған бұзауды көрдік. Қазбек «Мына бұзауды салып алайық, бәрібір өліп қалады ғой» дегесін, көлікті тоқтаттық. Сыртқа шығып, айналаны қарадық, ешбір жан да, мал да жоқ. Үшеулеп бұзауды аутокөліктің артына салдық. Жалпақталға келгесін Қазбек «Бұзауды мен алайын» дегесін, біз қарсы болған жоқпыз. Бұзауды Қазбектің үйіне түсіріп кеттік. Артынан ол бұл бұзаудың қасына өзінің бір бұзауын қосып, ауылдағы Асқар деген кісінің «ВАЗ-2107» көлігін алды. Асқар алғашында Жалпақтал полиция бөлімінің учаскелік инспекторы Естөре Құрманғазиевтің аутокөлік сататынын естіп, бұл бұзауларды оның көлігіне алмастырып алмақшы болады. Соңы-нан ауыл тұрғыны Руслан Батыровтың «ВАЗ-2107» көлігіне ауыстырады. Артынан Естөре Құрманғазиев Асқардан бұзауларды қайдан алғанын сұрағанда, ол Қазбек бергенін айтқан. Сосын Қазбекпен сөйлескенде ол бір бұзауды даладан тауып алғанымызды жеткізген. Сөйтіп полиция бізге шықты.

Полиция бөліміне барған бойда бізге бас салып, «Сендер бұзау ұрлағансыңдар» деп кінә тақты. Үшеумізді үш бөлмеде тергеді. Мен бұзауды ұрламағанымызды, даладан тауып алғанымызды айттым. Сөйтіп үстімізден іс қозғады. Артынан Жалпақтал полиция бөлімінің басшысы Сағат Ғаббасов «Бір қой, не баспақ бер, сендерде бар ғой, сосын істі жабамыз» деді. Мен ештеңе бермейтінімді айттым. Ал қасымдағы екі жолдас жігіт полиция қызметкерлері сұраған қой мен ақшаны берген соң оларды босатып жіберді. Менен ештеңе шықпағаннан кейін соңымнан түсті. Яғни былтырғы маусымда «Құлын ұрлапсың» деп жала жапты. «Қайдағы құлын?» дегенімде полиция қызметкерлері күш қолданды, яғни Естөре Құрманғазиев мені мойнымнан қылғындырып ұстап, Асхат Нұғманов ішімнен соғып тұрды. Егер мойындамасам, қамаймыз деді. Олармен салғыласқаннан пайда жоқ екенін көріп әрі қорыққан соң айтқандарына келістім. «Тағы да тауып алған не бар?» деп сұраған соң тамыз айында Армат Телжан екеуміз жолдың бойынан көлік көтергіш (домкрат), темір арқан (трос), ұялы телефон тауып алдық дедім. Осылайша маған қатысты үш іс ашты. Содан Сағат Ғаббасов бір нәрселерді өзі жазды да, мына жерге қол қой деген жерлеріне қолымды қойдым.  Сөйтіп бес күн бойы мені полиция бөлімінде заңсыз ұстады. Тек түсте және кешке үйге жіберіп тұрды.

Артынан әкем келіп, аудандық прокуратураға алып барды. Сол кездегі аудан прокуроры Д. Медетбековтің атына Жалпақтал полиция бөлімінің қызметкерлері С. Ғаббасов, Р. Ғайнеденов, А. Нұғманов, Е. Құрманғазиевтің мені кінәлап, малдарды, заттарды ұрлады деп жала жауып, заңсыз әрекеттер жасағанын, ұрып-соққандарын айтып, оларды қылмыстық жауапкершілікке тартуды сұрап, арыз жаздым. Содан кейін тынышталды ғой. Тынышталды дегенде толық тынышталған жоқ, ауылға барсам, олар артымнан бағып жүреді. Көшеде жүргізбеген соң сабаққа бара алмай, қырда жүрмін, – деді Еркін Мұрадымұлы.

«Пара берсек,  мұндай оқиға болмас еді…»

Бұл оқиға жөнінде өзінің ой-пікірін білдірген Мұрадым Шоқпановтың (суретте) сөзіне қарағанда, олар қырдағы үйді жаңартып, қора-қопсы салып жатқан. 19 қыркүйекте баласы Еркін қиыршық тас алып келу үшін Жалпақталға кеткен еді. Жүк тасуға арналған «УАЗ» аутокөлігімен бір рейс жасап, тағы алып келуге аттанған болатын. Содан бес күн бойы жоқ. Ұялы телефонын алғашында көтермеген, артынан алып «Шаруаларыммен жүрмін, соңынан хабарласармын» деді. Бесінші күні кешке таман баласының Қазбек деген жолдас жігіті телефон соқты. «Мұрадым ақа, мұнда өзіңіз келмесеңіз болмайды. Полиция қызметкерлері тарапынан Еркінге қысым жасалып жатыр» деді. Мұндай жайсыз хабарды естіген бойда Жалпақталға жетеді. Үйде баласы жоқ екен, звондап, қайда екенін сұрағанда, Жалпақтал ішкі істер бөлімінде екенін айтқан. Тез қайт деді. Көп кешікпей Еркін келіп, жағдайды баяндаған.

– Балама неге сол бойда хабарламадың деп реніш білдірдім. Құс екеш құс та балапанын қорғамай ма?! Еркін балалыққа салынып, полиция қызметкерлерінің ешкімге айтпа, өзіміз реттейміз дегендеріне сеніп қалған ғой. Сөйтіп олардың жазған хаттамаларына білместікпен қол қойған. Ертесіне аудан прокуроры Д. Медетбековке кіріп, болған жайды баяндадым. Ол сол бойда өзінің орынбасары Адат Мұқағанғалиевті шақырып алып, оқиғаның анық-қанығын білу жөнінде тапсырма берді. Оралға барып, БҚО ІІД-ге және Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының БҚО бойынша департаментіне шағым түсірдік. Содан кейін балама қатысты түрлі шақыртулар, қоңыраулар, басқа да заңсыз әрекеттер су сепкендей басылды. Бұл жерде менің бір қателігім, баланы сол бойда ауруханаға апармағаным. Енді полиция қызметкерлерінің оны ұрып-соққанын дәлелдеу қиын. Егер балам да қасындағы жолдастары секілді қой мен ақша берсе, мұндай оқиға болмас еді. Бірақ ол қой мен ақшаны не деп береді?!

Балама құлын ұрлады деген де кінә тағып отыр. Жаңа туған бие ешқашан құлынын бермейді. Құлынды алам дегендерді тістеп, тапап өлтіреді. Әкем жылқышы болды, өзім бес жыл жылқы бақтым. Сол себепті жылқының мінезін жақсы білемін. Полиция қызметкерлерінің осы баланың артынан неге түскенін түсінбеймін?! Бұл істің басталғанына екі-үш айдай уақыт болды. Содан бері еш нәтиже жоқ. Сол себепті газет редакциясына арнайы барған едік, – дейді Мұрадым Шоқпанов.

«Тергеушіге 10 мың теңге, полиция басшысына бір қой бердім»

Содан соң Еркінмен 1-сыныптан бастап жұбын жазбай келе жатқан, қазіргі уақытта колледжде де бірге оқып жүрген, бұл оқиғаға да бірге тап болған Армат Телжанмен сөйлестік. Оның айтуынша, полиция қызметкері Руслан Ғайнединов «Сендер бұзау ұрладыңдар» деп айып тағып, одан 10 мың теңге ақша сұрапты. Артынан полиция бөлімінің басшысы Сағат Ғаббасовпен кездескенде ол бір қой бер деген. Сонда бұл іске қатыстырмайтынын айтқан. Осылайша ол Р. Ғайнединовке журналдың ішіне салып, 10 мың теңге берген. Ал Қазбек Айсабек екеуі бір-бір қойдан Еркіннің УАЗ аутокөлігіне салып, С. Ғаббасовтың көршісі Зұлқарнай Мұхамбетовтың үйіне апарып тастапты. Содан кейін полиция оны мазаламапты.

Армат 18 жасқа толмағандықтан, оның әкесі Арыстан Хамитовпен де тілдестік. Оның сөзіне қарағанда, бұзаудан шыққан дау жөнінде ол зайыбы Ритадан естіген. Әкесі ұрсады деп қорыққан баласы болған оқиға жөнінде алғашында анасына айтады.

– Мен жұмыста болған кезде балам көлігімді алып, достарымен бірге Жаңақала жаққа барады. Келе жатқанда жолдан бұзау тауып алып, сол бастарына пәле болып жабысқанын білдім. Артынан балам полиция қызметкерлері қой мен ақша сұрап жатыр деп келді. Басында жөнді түсінбей, балам кінәлі шығар деп ойлап, сұрағандарын бердік. Яғни қорадан бір тоқты, анасынан 10 мың теңге алып кетті. Артынан жағдайды біліп Еркін, Қазбек және Армат кәмелетке толмауына байланысты мен БҚО ІІД-ге шағым түсірдім, – деді Арыстан Хамитов.

Бұрын тіркеуде болған шәкірт

Еркін жөнінде кеңірек мәлімет алу үшін Жалпақтал аграрлық және салалық технологиялар колледжіне атбасын бұрдық. Колледж директоры жоқ болып, оның орнында қалған өндіріс жөніндегі орынбасары Талғат Бегалиевтің (суретте) айтуынша, Еркіннің курсы өткен жылдың 1-қарашасына дейін өндірістік сараманда болды. Сабақ басталған бойда оның әкесі оқу орнына келіп, болған оқиғаны айтқан. Бұл жағдайға олар түсіністікпен қарап отыр. Жалпы Еркіннің сабағы орта деңгейде. Колледж әкімшілігі тарапынан оның жеке басына байланысты қояр талап жоқ.

– Еркін бізге 9-сыныпты бітіріп келген еді. Сонда ол ұрлыққа байланысты ішкі істер бөлімінде тіркеуде болды. Біз Еркінді түрлі тәрбие шараларына тартып, қадағаладық. Соның нәтижесінде бір жылдан соң, яғни 2016 жылдың қазанында ол тіркеуден шығарылды. Қазіргі таңда оның тарапынан мұндай олқы қылық байқалмайды, – деді колледж директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Айзада Молдашева (суретте).

«Еркінге қатысты төрт қылмыстық іс қозғалды»

Жалпақтал полиция бөлімінің бастығы, полиция подполковнигі Сағат Ғаббасовпен (суретте) кездескенімізде, ол сөзін Еркіннің әкесі Мұрадымнан бастады. Мұрадым Шоқпанов бұрын бөтеннің мүлкін ұрлап шатылып, артынан екі тараптың татуласуы негізінде қылмыстық іс қысқартылғанын жеткізді. Ал баласы Еркін Төлеп кәмелетке толмаған кезде, яғни 2015 жылы біреудің құлыншағын ұрлаған. Онда да екі жақтың өзара келісуінің нәтижесінде ол қылмыстық жауапкершіліктен босатылды.

– Былтыр қыркүйек айының 18-інде бізге бір ақпарат түсті. Онда Көктерек ауылдық округіндегі Сатыбалды ауылы мен Қараөзен ауылдық округінің Сарышығанақ көлі арасындағы далалық жолда 1953 жылы туған Сағындық Қаракенов «Renault Duster» аутокөлігінің ішінде ұйықтап жатқанда, белгісіз біреулер көлік сыртында жатқан көлік көтергіш (домкрат), темір арқан (трос) және  аутокөлік ішіндегі «Нокиа Х1» ұялы телефонын, әмияндағы 1500 Ресей рублі мен 40 мың теңге ақшаны жымқырып, оқиға орнынан бой тасалағандығы хабарланған. Көлік иесі сол кезде аздап «ұрттап» алған болуы керек, сол себепті бізге келіп, шағым түсіруге ұялған сияқты. С. Қаракеновті шақырып алып сұрағанымызда, мұндай оқиғаның болғанын растап, айтуға ыңғайсызданып жүргенін жеткізді. Орын алған дерек бойынша белгісіз адамға қарсы 21 қыркүйекте ҚР ҚК 188-бабының 2-бөлімі, 3-тармағымен сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталды. «Еркін» шаруашылығы осы маңда болғасын, Е. Төлеп бұрын ұрлық бойынша есепте тұрғасын, біз бірден сол азаматтан күдіктендік. Зардап шегуші де Еркіннен күдіктенетінін білдірді. Сөйтіп Еркінді шақырып, жауап алдық. Ол бірден мойындаған жоқ. Сол маңмен жиі жүретін көлік иелерін айтып, түлкі бұлаңға салды. Бірақ артынан мойындады. Біздің қызметкерлер үйінен көлік көтергішті, ұялы телефонды тәркіледі. Ал темір арқанды Жаңақаладағы ағасына беріп жібергенін мәлімдеген соң одан алдырдық. Зардап шегуші өзінің заттарын таныды. Менің және тергеушінің қатысуымен болған екі жақтың көзбе-көз кездесуінде С. Қаракенов ақшаларын сұрады. Е. Төлеп ақшаны жойып жібергенін, артынан тауып беретінін айтып, кешірім өтінді. Азамат Е. Төлептің іс-әрекетінде ҚР ҚК 188-бабының 2-бөлімінің 2-тармағында көзделген қылмыстық белгілер байқалғандықтан қылмыстық іс қайта дәрежеленді.Бұл оқиғадан кейін біз Еркін Төлептің басқа қылмыстарға қатыстылығын тексердік. Оперативті тексеріс барысында оның тағы да екі қылмысқа қатысы бары анықталды. Біріншісі, құлын-шақ ұрлығымен байланысты. Осыған қатысты Еркіннен жауап алынғанда, ол қырға кетіп бара жатқанда далада жүрген бір үйір жылқыны көргенін айтты. Үйір ішінде сол кезде бір бие жаңа құлындап жатады. Ол жаңа туған құлынды ұрлап, көлігінің артына (багажник) салады, артынан оны өлтіріп алады. Сөйтіп Еркіннің үстінен ҚР ҚК 188-бабының 1-бөлімімен тағы бір іс қозғалды.

Енді бірі – бұзау ұрлығына қатысты. Еркін Жалпақталдың тұрғыны Қазбек Айсабек деген азаматпен бірігіп, ауылдағы жасөспірім Армат Телжанды қастарына ертіп, оның әкесінің аутокөлігін алып, үшеуі Сарышығанақ көлі жағына барады. Көлікті Еркін айдап, Жаңақала ауданымен шекараласатын аумаққа қарай жүреді. Бұл мезгілде қараңғы түссе керек. Көп кешікпей далада жайылып жүрген сиырларды, олардың арасындағы қызыл түсті, шамамен 1,5-2 айлық екі бұзауды көреді.

Сол бойда осы бұзауларды қуып жүріп ұстап алады. Артынан бұзауларды Жалпақтал ауылының тұрғыны А. Дүйсеновтің аутокөлігіне айырбастайды. Бұл мәселе бойынша алғашында бұзаулардың иесін, жәбірленушіні анықтай алғанымыз жоқ. Соған орай сол кездегі аудан прокуроры Д. Медетбековке телефон арқылы хабарлап, Е. Төлептің жасаған қылмыстары жөнінде айтып, иесі анықталмаған бұзауларға қатысты не істеу керектігі туралы ақылдастым. Прокурор бірінші бұзаулардың заңды иесін тауып, сосын барып оны тіркеу жөнінде нұсқау берді. Содан кейін ЖПҚ-ның учаскелік полиция инспекторларына осы екі бұзау жөнінде бағдар (ориентировка) жолдап, өз учаскелерінен аталмыш бұзаулардың иелерін анықтау жөнінде тапсырма берілді. Жаңақала ауданындағы әріптестерімізге де бағдар жібердік. Сөйтіп жүргенімізде жаңақалалық бір әріптесіміз келіп, өзімен бірге бір фермерді малшымен әкелді. Шаруа қожалығының басшысы бір күннің ішінде екі бұзауының жоғалғанын айтты, бұзаулардың түр-түсі, жасы бәрі де біз иесіне іздеу салған Зеңгі баба төліне дәл келді. Сөйтіп ол бұзауларын алды. Бұл қылмысқа байланысты ҚР ҚК 188-бабының 2-бөлімі 2-тармағымен қылмыстық іс қозғалды. Осы жерде айта кетейін, Еркіннен алғашында жауап алған кезде оның айтқаны мен бұзау иесінің сөздері бір-біріне сәйкес келіп тұрды. Нақтылап айтсам, бұзау негізінен Қазталов ауданының аумағынан ұрланған. Бұл жаңағы жаңақалалық фермердің шаруашылығына жақын жер. Артынан ол өзінің бастапқыдағы жауабынан айнып кетті.

Жалпы, үш қылмыстық іс бойынша тергеу амалдарын жүргізгенімізде Еркін Төлептің адвокаты болды. БҚО адвокаттар алқасының адвокаты Әміржан Нұғманов күдіктінің жауабын оқиға болған жерде тексеру және нақтылау бағытындағы тергеу әрекеттеріне қатысты. Осылайша тергеу жүргізіп жатқанымызда Е. Төлеп аудандық прокуратураға біздің үстімізден арыз түсірді. Онда «жала жапты, яғни полиция бөлімінің қызметкерлері ұрып-соғып, күш көрсету арқылы жасамаған қылмыстарды жасадың деп мойындатты, тергеуші ақша, Жалпақтал полиция бөлімінің басшысы екі қой алды» деп мені және төрт қызметкерімді қаралаған. Бұл туралы маған аудан прокурорының өзі хабарласып, тексеру жүргізілетінін айтты. Тексерістен соң жинақталған мәліметтерді аудандық прокуратура БҚО ІІД өзіндік қауіпсіздік басқармасына жолдады. Соған байланысты ішкі істер департаментіне барып, пара алмағанымызды, ұрып-соқпағанымызды айтып, жауабымызды бердік. Одан бөлек бізге қатысты Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының БҚО бойынша департаменті де тексеру шараларын жүргізді. Осы тексеру кезінде біздегі учаскелік полиция қызметкері Е. Құрмағазиев маған хабарласып, оған ауыл тұрғыны Мержан Әбілхайыров деген азамат келіп, Шоқпановтар өзінің мазасын алып жүргендерін айтқан. Яғни «финполдың тергеушісіне полицияға қарсы мәлімдеме жаса, саған ақша береміз» деп айтқанын жеткізді. Мұны сол бойда ауылға келіп, тергеу жүргізіп жатқан ұлттық бюроның қызметкеріне айттым. Бірақ тергеуші одан жауап алмаған соң, мен БҚО ІІД өзіндік қауіпсіздік басқармасы басшысына шығып, жағдайды баяндадым. Ол кісі учаскелік полицияның рапортын алып, тексеру әрекетін жүргізіңдер деді. Көп кешікпей М. Әбілхайыровты шақырып алып сұрағанымда, ол растады. Аудан прокурорына шығып, бұл бағытта не істейміз дегенімде, қылмыстық іс қозғау керектігін айтты. Осылайша ауыр қылмыс жасады деп айыптау үшін куәні сатып алу дерегі бойынша биылғы 16 қарашада Мұрадым Шоқпанов пен баласы Еркін Төлептің үстінен ҚК 422-бабының 4-бөлімі бойынша іс қозғадық.

Жалпы, Еркін Төлепке де, оның қасында болған азаматтарға да полиция қызметкерлері тарапынан ешқандай қысымшылық немесе заңға қайшы әрекеттер орын алған жоқ. Нақтылап айтсам, арызда көрсетілген ұрып-соғу, пара алу туралы деректері жалған. Жалпы, Еркіннің бес күн бойы таңнан кешке дейін полиция бөлімінде болдым деген сөздері де шындыққа жанаспайды. Сонымен қатар Еркіннің ауылда жүруіне, оқуға баруына біздің тарапымыздан ешқандай кедергі болып жатқан жоқ, – дейді Сағат Бекқалиұлы.

«Бұзаулар менікі»

Осы сапарымыздың барысында Жаңақала ауданының Қушығанақ елді мекеніндегі «Рахман» шаруа қожалығына да барып қайттық. Шаруашылық меңгерушісі Қайырболат Қанатұлы қарамағындағы мал 2013 жылдан бастап жоғалып келе жатқанын айтты. Сол жылы 7 бас, 2015 жылы 25 бас жоғалды, сол 25-тің біреуі табылған, қалғаны жоқ. Биылғы шілдеде бір бұзаулы сиыр, бір құнажынның да орнын сипап қалған. Ал тамызда бір еркек, бір ұрғашы бұзау із-түзсіз кеткен. Бұзаулары жоғалған бойда да, өзі радиусы 35 шақырым аумақтағы Жаңақала, Қазталов аудандарының шаруа қожалықтарының көпшілігіне барған. Алайда ешкім көрмеген. Сосын ауылдағы учаскелік полиция қызметкеріне звондап айтыпты. Сөйтіп сұрау салып жүргенде қазан айының басында ауылдағы учаскелік полиция қызметкері звондап, бұзауларының түр-түсін сұрамасы бар ма?! Ол ұрғашы бұзауы қызыл қасқа ақ желке, анасы да сондай түсті әрі мүйізі бар, шолақ құйрық, ал еркек күрең түсті, шешесі де күрең, шолақ құйрық, тоқал екенін айтып берген. Жалпақталдан сондай бұзаулар табылғанын естиді. Жалпақталға барғанда ұрғашы бұзауын бірден таниды. Ал екіншісі өліп қалған екен. Үйге әкелгенде бұзау анасына жақындамапты, шешесінің де сүті қайтып кеткен екен. Қазір оны басқа сиырдың сүтімен асырап, қосымша жем беріп отыр.

– Пендеміз ғой, өмірде түрлі жағдайлар болады. Егер Мұрадым Шоқпанов келіп «Балам осындай бір олқылық жасап қойыпты» деп кешірім сұраса, жүрегіміз қатып қалған жоқ қой, кешіреміз. Құдайға шүкір, 200 бастан астам ірі қара малым тұр, екі бас бұзауға қарап тұрған жоқпын. Ал Мұрадым «Бұл бұзаулар сенікі емес, сен өтірік айтып отырсың» деп мені кінәлайды. Бәріміздің балаларымыз бар, Құдайдан қорқамыз, ондай әрекетке бармаймыз. Егер тексерту қажет болса, ДНК бойынша анықтап, ақ-қарасына жетуге болады ғой, – деді ол.

Қылмыстық іс қысқартылды

БҚО адвокаттар алқасының мүшесі Лаура Өтешева екі айға жуық уақыттан бері Еркін Төлепті қорғаумен айналысып келеді. Лаура Өтешеваның айтуынша, Е. Төлепке қатысты үш эпизод бойынша қозғалған қылмыстық іс желтоқсанның ортасында қысқартылған. Яғни құлын мен бұзау ұрлықтарына қатысты қылмыстық құрам анықталған жоқ.

Ал көліктегі заттарды жымқыруға байланысты екі тарап өзара келісті. Қазіргі уақытта бұл іс аудандық прокуратураға бекітілу үшін жолданды. Егер прокуратура бекітсе, іс ресми түрде қысқарады. Бұл істі басында Жалпақтал полиция бөлімі тергесе, артынан ол Қазталов аудандық ішкі істер бөліміне берілді. Көп кешікпей істегі құлын ұрлығы бойынша қылмыстық құрам жоқтығына байланысты бұл эпизод қысқарады. Артынан даладан табылған бұзау да бөтеннің мүлкін заңсыз иелену дерегінің санатына енген жоқ. Қолымызға тиген Қазталов аудандық ішкі істер бөлімінің тергеушісі Т. Бисеновтың №172748031000345 қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді (қылмыстық қудалауды) тоқтату туралы 2017 жылдың 16 желтоқсанындағы қаулысында жазылғандай, жәбірленуші Қайырболат Қанатұлына тиесілі екі бұзау былтырғы тамыз айында жоғалғандығы дәлелденді. Екі бұзаудың бірін Е. Төлеп, Қ. Айсабек және А. Телжан Жаңақала ауданынан келе жатқанда тауып алған. Айналада ешқандай мал болмағандықтан, бұзау өлуге қалғандықтан, үшеуінің жандары ашығандықтан, өздерімен ала кеткендігі анықталды. Бұлардан басқа далада ешкім болмағандықтан, олардың сөздеріне қарама-қайшы келетін еш дәлел жоқ. Тауып алған бір бас бұзауды Қ. Айсабек өзіне қалдырып, аяғынан тұрғызып, қасына өзінің бұзауын қосып, екі аптадан соң А. Дүйсеновтің көлігіне ауыстырады, ал ол Р. Батыровтың көлігін алып, бұзауларды соған берген. Р. Батыров болса, Қ. Айсабекпен бір шатыр астында тұратын көрші. Қазбек Р. Батыровтың үйінде тұрған аталмыш бұзаулардың бірінің өлгенін көреді. Өлген бұзау өзінің бұзауы екенін таныған. Ал жәбірленуші Қ. Қанатұлы да, оның малшысы Н. Дүйсенов те өлген бұзауды көрмеген. Соған байланысты бұл бұзау Қ. Қанатұлына тиесілі екендігі дәлелденбеді, яғни оның екінші бұзауы қайда екені белгісіз. Қ. Қанатұлының жоғалған бұзауларының бірін Е. Төлеп, Қ. Айсабек және А. Телжанның тауып алуына келсек, ҚР Жоғарғы сотының “Бөтеннің мүлкін заңсыз иемдену жөніндегі істер бойынша сот тәжірибесі туралы” 2003 жылғы 11 шілдедегі №8 нормативтік қаулысының 2-бөлімінде «Бөтеннің мүлкін заңсыз иемдену және меншікке қарсы өзге де қылмыстардың заты бөтен, яғни кінәлінің меншігінде тұрмаған мүлік болып табылады. Бұл орайда заңсыз иелікке түсетін бөтеннің мүлкі қылмыс жасалған кезде меншік иесінің өз иелігінде немесе осы мүлік сеніп тапсырылған басқа тұлғалардың иелігінде немесе олардың иелігінде заңсыз тұруы мүмкін.  Басқа адамдармен, соның ішінде құрылтайшылардың қатарында кінәлі адам да бар заңды тұлғаға тиесілі бірлескен меншікте тұрған мүлікті заңсыз алып қою, пиғылдың бағыттылығына қарай бөтеннің мүлкін заңсыз иемдену, не озбырлық ретінде саралануы мүмкін. Тауып алынған немесе кінәлі адамның қолына кездейсоқ түскен бөтен мүлікті иеленіп алуды бөтеннің мүлкін заңсыз иемдену ретінде қарауға болмайды» деп жазылған. Сондықтан Е. Төлеп, Қ. Айсабек және А. Телжанның әрекеттерінде ҚР ҚК 188-бабының 2-бөліміндегі 1-тармағында көзделген ұрлық, яғни бөтеннің мүлкін заңсыз жым қыруды алдын ала сөз байласқан адамдар тобымен жасады деген қылмыстық құрам жоқтығынан тоқтатуға жатады.

Адвокат Лаура Өтешеваның айтуынша, енді Мұрадым Шоқпанов пен баласы Еркін Төлептің үстінен ҚК 422-бабының 4-бөліміне сәйкес қозғалған іс бойынша тергеу амалдары жүруде.

Полицейлердің іс-әрекеттерінде қылмыстық құқықбұзушылық жоқ

Журналистік зерттеу барысында БҚО прокуратурасы мен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының БҚО бойынша департаментіне осы оқиғаға байланысты сұрау салған едік.

Таяуда бұл құрылымдардан да жауап келді. Жауаптар ұқсас болғандықтан, тек прокуратураның жауабын жариялауды жөн көрдік.

Қазталов ауданының прокурорының міндетін атқарушы А. Мұқанғалиев жолдаған хатта (№2-060817-00722, 21.12.2017 ж.) былай деп жазылған: «Е. Төлептің аудандық прокуратураға Жалпақтал полиция бөлімінің (әрі қарай – ЖПБ) лауазымды тұлғаларының заңсыз әрекеттеріне қатысты арызы 28.09.2017 жылы құзыреттілігіне орай қарау үшін БҚО ІІД өзіндік қауіпсіздік басқармасына жолданды. 02.10.2017 жылы БҚО ІІД-ның аталмыш басқармасымен арызда көрсетілген тұлғалардың әрекеттері ҚР ҚК 146-бабының 2-бөлімі 1-тармағымен дәрежеленіп, қылмыстық іс қозғалды.

11.10.2017 жылы ҚР ҚПҚ 186-бабына сай қылмыстық істі тергеу үшін Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл ұлттық бюросының БҚО бойынша департаментіне (әрі қарай – департамент) жолданып, тергеу барысында қозғалған іс ҚР ҚК 362-бабының 4-бөлімі 1-тармағымен (билікті немесе лауазымды өкілеттілікті асыра пайдалану) және 366-бабының 2-бөлімімен (пара алу) қайта дәрежеленді. Департамент ЖПБның қызметкерлері С. Ғаббасов, Р. Ғайнединов, Е. Құрманғазиев, А. Нұғмановтың әрекеттерінде қылмыстық құқықбұзушылық құрамының болмауына байланысты ҚР ҚПК 35-бабының 1-бөлімі 2-тармағы негізінде сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтатты. Қабылданған шешім Қазталов аудандық прокуратурасымен заңды болып танылғандықтан, прокурорлық ықпал ету шараларын енгізуге негіз жоқ».

Дау-дамайдың бітер түрі көрінбейді

Журналистік зерттеу кезінде аталмыш оқиғаға тікелей немесе жанама қатысы бар, сонымен қатар бұл жайтқа байланысты ой-пікірін білдірген жиырма шақты адаммен жолықтық. Олардың бәрінің айтқандары газет бетіне сыймасы анық. Дегенмен де оқиғаға тікелей қатысы бар жандарды қамтыдық. Ал осы оқиғаның өрбуіне бірден-бір себепші болған Қазбек Айсабекпен кездесе алғанымыз жоқ. Оралда құрылыста (өзінің айтуынша) жұмыс істеп жүрген ол бірнеше рет редакциямызға келемін дегенімен, уәдесінде тұрған жоқ. Оны күте-күте «шаршап», мақаланы жариялап отырған жайымыз бар. Біз ешкімге бұра тартпай, әр тараптың да пікірлерін беруге тырыстық.

Жалпы, бұл дау-дамайдың бітер түрі көрінбейді. Зардап шегуші жақ істің қысқаруымен келіспей, ертең қаулы заңды күшіне енген жағдайда қайта арыз беруді ойлап отыр. Жалпақтал полиция бөлімінің қызметкерлері өздеріне келтірілген моральдық шығынның есесін қайтаруға ниетті…

Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ,

«Орал өңірі»,

Қазталов ауданы

Р.S. «Орал өңірі» газетінің редакциясы қай кезде де бұқараның арыз-шағымдарын назардан тыс қалдырмайтынын іспен, яғни газетте жарық көрген мақаламатериалдарымен дәлелдеп келеді. Газет ешқашан біреулердің жеке басының мүддесі үшін немесе есеп айырысу, жауырды жаба тоқып, қара басты арашалаудың құралына айналып көрген жоқ. Сол себепті редакцияға шағым айтып келмес бұрын әр адам өзінің ар алдындағы да, заң алдындағы да тазалығын таразылап алса дейміз…

Батыс  Қазақстан  облысында  сұйытылған  және  табиғи  газ  бағасы өсті.

БҚО энергетика және тұрғын үй-коммуналдық басқармасынан түскен мәліметке қарағанда, сұйытылған газды өткізетін ірі мекеменің бірі «Тәуекел» ЖШС Орал қаласындағы газ құю стансасындағы жанар-жағармайдың әр литрінің бөлшек саудадағы бағасын 68-ден 69 теңгеге көтерген. Дегенмен сұйытылған газдың көтерме бағасы өзгеріссіз қалды. Өңірде сұйытылған газдың бөлшек саудасымен «Тәуекелмен» қатар «ВКSS» және «Алау» ЖШС айналысады. Басқарманың бөлім басшысы Бейімбет Мусиннің сөзіне қарағанда, бағаны әзірге «Тәуекел» ЖШС ғана көтеріп отыр. Өткен жылдың 5 желтоқсанында отынның әр тоннасы үшін шекті баға жөнінде келісім жасалған. Сұйытылған көмірсутекті газды облыстың ішкі нарығына «Жайықмұнай» ЖШС көтерме бағамен  жеткізеді.  Ол  бағаны  өсірген  жоқ.

Облыста сондай-ақ биылғы 1 қаңтардан бастап тұрғындар және заңды тұлғалар үшін табиғи газ бағасы да төрт пайызға көтерілді. «ҚазТрансГазАймақ» АҚ Батыс Қазақстан филиалынан түскен мәліметке қарағанда, осыған дейін газ бағасы 1 мың текше метр үшін 17 186 теңге болса, енді ол 17 812 теңгені құрап отыр.

Елжан  ЕРАЛЫ

Орал  қаласындағы  аграршылар  үйінің  мәжіліс  залында ҚР АШМ  АӨК  МИК  БҚО  аумақтық  инспекция  қызметкерлерінің 2017 жылғы  жұмысын  қорытындылауға  және  2018  жылғы  міндеттерді  нақтылауға  арналған  жиналыс  өтті.

Жиынды ашқан аталмыш аумақтық инспекция басшысы Лавр Хайретдинов әріптестері мен сала ардагерлерін Жаңа жылмен құттықтап, игі тілегін білдірді. Лавр Рашидұлы инспекцияда ұзақ жылдар бойы еңбек еткен сала ардагері Манарбек Хайрушевке  І дәрежелі «Еңбек даңқы» медалін, аумақтық инспекцияның экс-басшысы Ғарапша Сахиповке алғысхат және естелік сыйлықтар табыс етті. Сондай-ақ күн тәртібіндегі мәселе бойынша атқарылған жұмыстар туралы бөлім басшылары  баяндады.

Өткен жылы өсімдіктер карантині жөніндегі мемлекеттік инспекторларымен карантиндік заңнамаларды бұзғаны үшін 103 заңбұзушылық анықталған. Соның ішінде Әкімшілік құқықбұзушылық туралы Кодексінің  400-бабы бойынша жауапқа  тартылып, 79 қайтару актісі толтырылды. Карантинге жатқызылған өнім тиелген 89 аутокөлік кері қайтарылған және 62 әкімшілік іс қозғалып, 3 040 460 теңге айыппұл салынды. Облыс бойынша астық қабылдау кәсіпорындарында ауыл шаруашылығы дақылдарының барлық астық көлемі 166 600 тонна, соның ішінде «Азық-түлік келісімшарт корпорациясы» ҰК АҚ-ның астығы 5296 тоннаны, ұн комбинаттарына тиесілі астық 74 179 тоннаны,  астық нарығына қатынасушы өзге меншік иелерінің астығы 87 125 тоннаны құрайды. Осы астықтың 144 831 тоннасы азық-түліктік, 21 552 тоннасы мал азықтық, 247 тоннасы тұқымдық астық  болып  табылады.

Астық қабылдау кәсіпорындарына түскен жаңа өнімнің 291 524 тоннасы астық сапасына зерттелген, соның 259 837 тоннасы бидай, 164 974 тоннасы 3-сынып, 39 669 тоннасы 4-сынып, 53 452 тоннасы 5-сынып және сыныпсыз 1742 тоннаны құрайды, арпа 2-сынып 21 086 тонна және сыныпсыз 36 тоннаны құрайды, басқа дәнді дақылдар 10 565 тонна шамасында.  Астық қабылдау кәсіпорындарынан 2017 жылдың желтоқсан айында 9281 тонна астық, соның ішінде республика бойынша 2758 тонна және экспортқа 6523 тонна тиеліп жөнелтілді. Экспортқа Өзбекстанға 3077 тонна, Қытайға 480 тонна мақсары, Әзірбайжанға 2324 тонна, Иранға 642 тонна арпа шығарылды.

Келесі жылдың өнімділігіне жаздық дәнді дақылдар тұқымдарының қажеттілігі 20 770  тонна болса, есепті күнге барлық  дайындалғаны 21 100 тонна немесе 101,6%.

ҚР Үкіметінің тиісті қаулысымен бекітілген ерекше қауіпті зиянды ағзалар тізімі бойынша өңір аумағында  үйірлі  шегірткелердің  екі түрі (итальян және азиат шегірткесі), егістік зиянкестерінен зиянды бақашық, астық қоңызы, сарышұнақтар, тышқан тектес кеміргіштер және астықтың қоңыр тат ауруы кездеседі. Облыстың Бөкей ордасы, Жаңақала, Қаратөбе аудандарының табиғаты итальяндық және азиялық шегірткелердің өсіп-өнуіне қолайлы аймақ болып табылады. Облыс аумағында аса қауіпті ағзаларға қарсы зерттеу жұмыстарын «Республикалық фитосанитарлық диагностика және болжамдар әдістемелік орталығы» РММ БҚО филиалы орындайды. Осы мекеменің 2017 жылы үйірлі шегірткелерге және астық қоңыздарының таралуына жүргізілген зерттеу нәтижелеріне сәйкес республикалық  бюджеттен бөлінген қаражатқа химиялық өңдеу шаралары жүргізілді. Итальян шегірткесіне қарсы өңделгені – 133,61 мың гектар. Азиат шегірткесіне қарсы 4,6 мың гектар, астық қоңызына қарсы 1 мың гектар жер өңделді. Өсімдіктерді қорғау саласында өз уақытында атқарылған шаралардың барысында зиянкестердің шабындықтарға, мал жайылымдарына және егістік алқаптарына  зияны  болмады.

Аудандар бойынша тұқымдық түрлендіруге қатысушы шаруашылықтардың асыл тұқымды және тауарлы малдардың АТЖ және веб-портал АЖС жүйесіндегі деректерінің сәйкестілігі тұрақты түрде тексерілуде. Тауарлы табынды тұқымдық түрлендіру бағдарламасы шеңберінде республикалық палаталарға мүше 41 шаруашылық етті бұқалардың 2705-ін, соның ішінде облыс көлеміне 2286-ын, облыс көлемінен тыс жерлерге 419-ын сатты. Ал, мүшелікке кірмеген 20 шаруашылық етті бұқалардың 337 басын, соның ішінде облыс көлеміне 294-ін, облыс көлемінен тыс өңірлерге 43-ін сатуға шығарды. Жалпы облыс бойынша 61 шаруашылық  3148, соның ішінде облыс көлеміне 2687, облыс көлемінен тыс жерлерге 461 бас асыл тұқымды етті бұқа саттыққа шығарылды.

ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комитеті төрағасының алғысхатымен облыстық аумақтық инспекция қызметкерлерінің бір тобы жылдың қорытындысы бойынша облыстық аумақтық инспекция басшысының орынбасары Серікқали Бадеев, Орал қалалық аумақтық инспекциясының басшысы Зайнулла Машаев, облыстық аумақтық инспекциясының бөлім басшылары Жасұлан Ешмұханов, Ерлан Құрмашев, «Карантиндік зертхана» БҚО бойынша филиалының директоры Руслан Ахметқалиев марапатталды. Ал мемлекеттік астық инспекция бөлімінің басшысы Қоблан Ержігіт, Бөрлі аудандық аумақтық инспекциясының басшысы Арыстан Тілемберлиев, Теректі аудандық аумақтық инспекциясының өсімдіктерді қорғау жөніндегі мемлекеттік инспекторы Миржан Нұғманов облыс әкімінің бірінші орынбасары Арман Өтеғұловтың алғысхатына ие болды. Теректі ААИ басшысы Қамидолла Дүйсеналиев, Ақжайық ААИ басшысы Махамбет Нысанбаевқа және өзге де бір топ қызметкерге адал және мінсіз еңбегі, кәсіптік шеберлігі және жоғары қызметтік көрсеткіштері үшін облыстық аумақтық инспекция басшысының алғысхаты табыс етілді. Сонымен қатар жыл жабар жиында аудандық аумақтық инспекциялар арасында жоғары қызметтік көрсеткіштер үшін 1-орынға ие болған Зеленов, 2-орынға шыққан Теректі және 3-орынға табан тіреген Тасқала аудандық аумақтық  инспекциясы  марапатталды.

Гүлбаршын   ДЫБЫСҚАЛИҚЫЗЫ,

«Орал  өңірі»

Ашылғанына  екі-үш  жылдың  жүзі  болғанымен, Орал  трансформатор  зауыты Еуразиялық нарықта кәнігі  «ойыншылардай»  өз орнын  жылдам  таба білді.  Бұған  зауыттың тек  жаңа  технологиялық жабдықтармен  қамтылуы  ғана емес,  сонымен бірге  кадрларды  басқарудағы  Кайдзен  жүйесінің енгізілуі  де  өз  әсерін  тигізді.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен 2014 жылы желтоқсанда өткен жалпыұлттық телекөпір аясында тұсауы кесілген зауыт өз өнімдерімен Еуразиялық экономикалық одақ елдеріне танылып та үлгерді. Енді өнім өткізу жағырапиясын кеңейтуге бет түзеген. Кәсіпорын – жоғары дәлдікпен жұмыс істейтін станоктар мен өндірістік желілер ғана емес, жүздеген адамдар еңбек етіп, нәпақасын тауып жүрген үлкен ұжым. Зауытта болғанымызда, оның өндірістік цехтарынан жоғары мәдениет пен өндіріс эстетикасы қалыптасқанын анық байқадық. Зауыттықтарға мұнда жұмыс істеген ұнайды. Өндіріс орнында барлық еңбек бөлінісі реттеліп, жұмыс үрдістерінің қауіпсіздігіне мән-маңыз берілген. Кайдзен жүйесін қолданудың арқасында жұмыс орындарында тазалық, ұқыптылықтың  лебі  еседі.

Жалпы ХХІ ғасырда тіршілігімізді электр қуатынсыз көзге елестету қиын. Әдетте жоғары кернеумен келетін электр қуатын еліміздің аймақтары мен өңірлерінде, елді мекендерінде дәл сол күйінде тұтыну әсте мүмкін емес. Сондықтан оның күші төмендетіліп, трансформаторлардың көмегімен реттеп, тұтынушыларға жеткізеді. Жыл сайын жаңа тұрғын үйлер, өндіріс орындары салынатынын ескерсек, мұндай өнімге сұраныс азаймақ емес. Әрі бұрындары мұндай өнім елімізге сырттан тасымалданатын.

– Өткен жылы кәсіпорын құны 5 млрд. теңге болатын жеті мың дана трансформатор шығаруды жоспарласа, ол меже артығымен орындалды. 2018 жылы 9 мың дана трансформатор шығарамыз. Қазір Италиядан болат кесетін қосымша жабдық әкеліп орнаттық. Зауытта кернеулілігі 6 және 10 кВ, қуаттылығы 25-2500 кВА болатын күштік майлы трансформаторлар шығарудамыз, – деді «Орал трансформатор зауыты» ЖШС-ның басқарушы директоры Ақжол Сауранбаев.

Экспортқа бағыт ұстанған

Оралдық компания жартығасырлық еңбек өтілі бар қазақстандық «Alageum Electric» холдингтік компаниясының құрамында. Бұл холдинг 12 кәсіпорында төрт мыңнан астам адамды жұмыспен қамтиды. «Зауыттың конвейерінен шыққан өнімнің 96%-ы экспортқа Ресейге, Арменияға, Украинаға, Беларусьқа шығарылады. 2017 жылы Арменияға 250 трансформатор жөнелтілді. Енді Әзірбайжанға, Грузияға өнім шығару жөнінде келісімдер жүргізілуде. Өндірілген трансформаторлардың 4%-ымен еліміздің батыс өңірлерін қамтимыз», – деді зауыт басшысы  Ақжол  Нартайұлы.

Директордың айтуынша, өндіріс ошағы индустрияландырудың бірінші бесжылдығының төлтумасы іспетті. Ол «Бизнестің жол картасы – 2020» мемлекеттік бағдарламасы бойынша іске қосылды. «Даму» кәсіпкерлікті қолдау қорының өңірдегі филиалы көмегімен төмен пайыздық несие алып, оның пайыздық мөлшерлемесін субсидиялауға көмек алды. Жаңа зауытқа мемлекеттік бағдарлама шеңберінде бюджет есебінен газ тартылды. Бүгінде кәсіпорын өз өнімдерімен халықаралық көрмелерге қатысқан жағдайда оның шығынының 50%-ы өтеледі. Кәсіпорын өнімдерін таяу және алыс шетелдерге шығару мәселесінде «ҚазЭкспорт», «KazakhInvest» компаниясының, ТМД елдеріндегі Қазақстан елшіліктерінің нақты көмек-қолдауын сезініп отыр.

Трансформаторлар өндірісіне қажетті шикізат негізінен отандық, металды Қарағандыдан, алюминий дайындамасын Павлодардан, электр техникалық болатты Ресейден тасымалдайды. Оралдық зауыттың жетістігінің сыры неде десек, ол әрине, бірінші кезекте өнімнің жоғары сапасында, бәсекелестікке қабілетті бағада, өнімді дайындау мерзімі мен жеткізілуінде жатса керек. Сондай-ақ нарыққа маркетингтік сараптама жүргізіп, сұраныстарды зерттеу де басты назарда. Қазіргі еңбек үрдістерін жүйелі басқару негізінде өндірісті жетілдіру, жаңа технологияларды енгізу, жаңа өндірістерді игеру, шығарылатын өнім түрлерін молайту арқылы өндіріс орнын жетілдіру жұмыстары үнемі жүргізіледі. Тұрақты дамуды көздеген компания Оралда өткен «Westkazinvest – 2017» ІV халықаралық инвестициялық форумға және өңірлердің шекаралық әріптестігі көрмесіне қатысқаны үшін облыс әкімі Алтай Көлгіновтің алғысхатымен марапатталды.

Қазіргі уақытта өндіріс орнында 250 адам үш ауысымда еңбек етуде. Зауыттың өзі де жас әрі ондағы ұжым еңбеккерлерінің де орташа жасы – 28-де. Зауытта Кайдзен жүйесі – «Ұқыпты өндірістің жапондық жүйесі» басшылыққа алынған. Бұл жүйені қолдануда жұмыстың тиімділігі әлденеше мәрте артып, басқарушылық, өндірістік үрдістер оңтайланады және шығындар азаяды. Кәсіпорын жұмысшылары аталмыш жүйені қолдап, осы бағыттағы ізденістерін жалғастыруда.

– Кайдзен жүйесі бойынша жас мамандар өндіріс үрдісін жақсарту, оңтайландыру бағытында ұсыныс білдіріп жатса, соған орай арнайы комиссиямен сыйақы тағайындалады. Егер де ұсыныс өндірісте іске асса, оның деңгейі нақтыланып, 5-25%-ға дейін сыйақы белгіленіп, төленеді, – деді Ақжол Нартайұлы.

Жастарға қамқорлық  күшті

Серіктестіктің Оралдағы Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-мен, техникалық колледждермен жасалған меморандумдары негізінде студенттер зауытта өндірістік тәжірибеден өтеді. Өткен жылы «Орал трансформатор зауыты» ЖШС облыстағы техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының арасындағы «Үздік әлеуметтік серіктес» байқауының бас жүлдесіне ие болып, дипломмен марапатталды. Ресейдің Самара қаласынан, Алматыдағы энергетика және байланыс институтынан, БҚАТУ-дан биылдың өзінде 15 түлек жұмысқа қабылданған. Олардың барлығы да қызметтерін ең төменгі баспалдақтан оператор, құрастырушы болып бастайды. Компанияда жас мамандарға тұрақты қамқорлық жасалады. Мысалға, түстік ас 150 теңгені құрайды, ал қалған шығын компания есебінен өтеледі. Серіктестік басшысының айтуынша, 150 теңге компания төлей алмайтындай қалде емес, тек оны төлетудегі мақсат – жастар тамақтың қадірін түсінсін деген ниеттен ғана туған. Мұнда орташа жалақы көлемі 130-155 мың теңге шамасында. Кәсіби мереке – машина жасаушылар күніне, ай және тоқсан, жылдың қорытындылары бойынша жоспардың орындалуына қарай қызметкерлерге сыйақы төлеу тәртібі қарастырылған.

Кәсіпорында жұмыс істейтін арулар тұрмысқа шығып, сәбилі болғанда, оларға компания атынан бір реттік 150 мың теңге жәрдемақы беріледі. Зауытта жұмыс істейтін қыз бен жігіттер бір-бірімен жүректерімен ұғысып, шаңырақ құрса, оларға зауыт атынан 500 мың теңге тойға сый беріледі. Бұл тек оралдық зауытта ғана емес, «АLAGEUM» холдингіне тән еңбек дәстүрі деуге болады. Басшылық «Мықты ұжым мықты отбасылардан тұрады» деген қағиданы ұстанады.

Зауытта үш жылдан астам жұмыс істеген жас мамандарды шетелге білім жетілдіру оқуларына жіберу жолға қойылған. Үш жылда техникалық бөлімде жұмысшыдан сату бөлімінің менеджері, инженер-конструктор болып көтерілген жігіттер баршылық. Мысалға, Ақжол Нартайұлының өзі де Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетін бітірген соң, Кентау трансформатор зауытында электр-сызбашы болып жұмысын бастап, алдымен техникалық, содан кейін сату бөліміне менеджер болып көтерілген. Одан соң «Alageum Electric» АҚ-ның Ақтау, Орал қалаларындағы филиалдарында жұмыс істеп, өз еңбегінің арқасында Кентау трансформатор зауытында сату жөніндегі директорға дейін жоғарылаған. 2017 жылдың қаңтар айынан бастап Оралдағы зауыттың басқарушы директорлығына тағайындалды.

Зауытта жылда 50 студент өндірістік тәжірибеден өтеді. Олардан өндіріс шеберінің (мастердің) берген тапсырмасын орындау талап етіледі, түстік аспен тегін қамтылады. Осы тәжірибе кезінде өзін жақсы қырынан танытқан студент оқуын бітірген соң, зауытқа жұмысқа тұра алады. Енді 3-4 курстың студенттеріне үш ай жазда практика кезінде ақы төлеу жағы ойластырылуда. Осылайша зауыт өзінің болашақ кадрларын  даярлауға  кіріскен.

Арманы  асқақ, жоспар-жобасы жетерлік

Бұйыртса, 2018 жылы зауыттың өндірістік базасында электр жабдықтарын, автоматты ток ажыратқышын, коммутациялық аппараттарды, өндірістік және көше жарықтандырғыш шамдарды, құрғақ трансформаторларды шығаруды көздеп отыр. Бұл жоба 2018-2019 жылдарға жоспарланған. Бастысы, халықты жұмыспен қамту мәселесі күн тәртібінде тұр. Сонда жаңа өндірісте 200 адамға жаңа жұмыс орындары ашылады. Сондықтан да кадр мәселесін шешуге  мән-маңыз  берілуде.

Зауыттар да адам сықылды уақыт өте келе, «қартаяды». Бірақ адамдарға қарағанда олар жаңғыртылып әрі қарай «өмір сүре алады». Жапонияда зауыт банкрот болса, яки жұмысын тоқтатса, оған топ-менеджмент жауапты болады. Ал бізде кәсіпорындарға «қиналыс» кірсе, ең төменгі баспалдақтағы жұмысшыларды сирағынан ұстап алып, қысқартып жатады. Кейбір кәсіпорындар маман жетіспейді деп жаһанға жар салғанымен, өздерінің мамандарын өсіру жағын қаперге алмайды. Бұл тұрғыдан келгенде, Орал трансформатор зауыты өте сергек. Жеке инвестиция есебінен іске асырылған жоба ретінде өмірге келген зауыт Қазақстанның, халықтың мүддесіне қызмет етеді.

– Технология бір орында тұрмайды, сондықтан озық технология көшінен қалыс қалуға болмайды. Өндірістегілер екі жылдан кейін не жағдай болатынын болжап, соған қарай қам жасап, бағыт түзеп отыруы тиіс. Бір сөзбен айтқанда, көрегендік, алысты болжап отыру керек. Бұрындары жастар заңгер, экономист болғылары келетін. Қазір жағдай өзгерді. Кеш те болса, жастардың инженерлік, техникалық мамандықтарға құштарлығы қуантады. Қазақстандық өндірісті, ел экономикасын солар көтереді емес пе? Мысалға, бүкіл әлем білетін Генри Форд өз бетінше үйреніп, еңбек жолын механик болып бастады. Жастардың бәрінің жетістікке жетіп, еліміздің әлеуетін арттыруға үлес қосуы ықтимал. Сондықтан да жас мамандардың білім-біліктілігін көтеру үшін оларды Қытайға, Германияға және өзге де елдерге оқуға жібереміз. Күні кеше компаниямыздан жеті кісі Жапонияға «Тойота» зауытына өндірісті басқару, менеджментті оқуға аттанды, – деді Ақжол Нартайұлы. – Францияда «Alstom» «Schneider Electric», Германияда «Siemens», «ABB» секілді әйгілі әлемдік брендтік компаниялар бар. Олар әлемге танымал. Біз қазақстандық «ALAGEUM» брендін қалыптастыру жолында еңбек етудеміз. Менің арманым қандай дейсіз бе? Менің арманым асқақ, трансформаторымыз 7-10 жылдан кейін Франциядағы әйгілі Эйфель мұнарасында тұрса деймін… Неге олай болмасқа?!

Несі бар?! Армандар орындалады. Амандық болса, ондай күндерге жетерміз деген асқақ арманның құшағында тербелдік біз де.

Гүлбаршын  ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал  өңірі»

Ержан СИНЕҒАЛИЕВ,

жұмысшы:

– Бұрын Атырау өңірінде ауысымдық әдіспен барып-келіп жұмыс істедім. Мұнда жұмысшы болып кіргеніме жарты жыл болды. Зауытта жұмыс істеген өзіме қатты ұнайды. Үш ауысыммен күніне 8 сағат жұмыс істейміз. Жұмысымыз ырғақты, жұмыс істеуге барлық жағдай жасалған. Цехтың іші жылы әрі таза. Жұмыстан шыққанда арнайы көлікпен үйімізге жеткізіп салады. Барлық әлеуметтік төлемдер уақытылы аударылады. Жалақымыз да тұрақты, отбасымды асырауға жетеді. Жұмыс ауқымын игерсең, сыйақы аласың. Бізге жұмыс беріп отырған жұмыс берушіге алғыстан басқа айтарымыз жоқ.

Біздің  елімізде, Аллаға шүкір,  жастардың  шетелге шығып,  дамыған  мемлекеттердің  тыныс-тіршілігімен, өмір  салтымен, өркендеу жолымен  танысып  қайтуға жақсы  жағдай  жасалған. Мұндай  мүмкіндік  мемлекет  басшылығы  тарапынан қазақтың  қыз-жігіттеріне өркениетті  жұрттардың  қалай әлеуетті елге  айналғанын  өз көзімен  көріп-біліп,  санасына  түйіп,  ол  жақтағы  жақсы үрдістерді  Отанымызға  алып келсін  деген  ізгі  ниетпен беріліп  отырғаны  шүбәсіз.

Жақында Л. Гумилев атындағы ЕҰУ филология факультетінің магистранттары Түркияның Измир қаласындағы Еге университетіне барып, ғылыми тағылымдамадан өткен едік. Осы сапар барысында көріп-түйгендерімді мақала қылып жазайын деп шештім. Түрік еліндегі 10 күніміз зымыраннан де жүйрік жылдамдықпен зымырап өтіп кетсе де, алған әсерім ерекше болды. Бұл саяхаттың, бұл сапардың маған қатты ұнағаны соншалық – тың күш-қуат, соны серпін жинап қайттым.

… Бізді Ыстамбұлдағы Ататүрік әуежайында сол жақта оқып жүрген Қасқырбек есімді жігіт қарсылап алып, Түркиядағы өмірге байланысты ақыл-кеңесін айтып, бағыт-бағдар берді. Әуежайдағы сауда лашықтарының бірінде жұмыс істейтін Мәжит деген қазақ жігітпен кездейсоқ танысып, мәре-сәре болып қалдық. Түркияда туып-өскен қандасымыздың қазақ қызға үйленгеніне, өзінің де, отбасының да қазақылықты сақтауға ықыласты екендігіне риза болдық. Ыстамбұлдан Измирге ұшып, жергілікті әуежайға қонған соң, бізді тағы да сонда оқитын қазақ жігіттері күтіп алды. Сол түні құйып жаңбыр жауды. Айналадан таулардың мұнартқаны, теңізден салқын самал ескені, ылғалды ауа-райы, тау бөктеріне салынған үйлер – маған Алматыны елестетті. Измирді өзімнің студенттік шағым өткен шаһарға ұқсаттым. Түріктер бізге бірден жылы ұшырады. Тамақ ішкен соң, кафе иелерінің долларды әлі лираға айырбастамағанымызды біліп, ақшасын ертең әкеліп беріңдер деп сенім білдіргені, құрақ ұшып қызмет еткені, күлімсіреп, күніміздің сәтті өтуін тілегені – көңілге шуақ ұялатты. Көшеде кетіп бара жатқанда, жөн сұрасаң, бірнешеуінің қатарынан тоқтай қалып, жаны қалмай, бар ынты-шынтысымен жол нұсқайтынына кәдімгідей ырза болдық. Еге университетіне қарасты Түркі тілдерін зерттеу институтының директоры Метин Екиджи мырзаның және басқа да оқытушылардың қабылдауында болғанда, шай алдырып, тәтті-мәттісін алдымызға тосқаны – түрік халқының жұмыс, келіссөз барысындағы үйреншікті мәдениеттілігі мен сыпайылығы деп ұқтым. Шаштаразда кездейсоқ жолыққан әлдебір түрік жігітінің Қазақстаннан келген қонақ екенімізді естіген соң, «Сіздерге Измирден естелік болсын» деп жақын маңдағы дүкеннен әрқайсысымызға кәдесый сатып алып, сыйлағаны, тіпті, сүйсіндірді. Бірінші рет көріп тұрған шетелдіктерге сыйлық ұсынатын қонақжай бауырымызға «Алла разы болсын!» дей бердім. Сондай-ақ бұл сапарымызда мені қуантқан тағы бір жайт – ондағы қазақтардың ұйымшылдығы. Ыстамбұл, Измир, Кония, Селчюк секілді қалалар мен елді мекендердің қай-қайсысына барсақ та, сонда білім алып жүрген қазақ студенттер қарсылап алып, сұраған жерлерге апарып, ертіп жүрді. Олардың арқасында өзімнің шалғай шетелде жүргенімді сезінген жоқпын. Мақалама Бақтияр, Аяулым, Мұрат, Қанат, Мәрлен, Бағлан, Жанболат, Қасқырбек, Олжас, Әбдіуахат, Сұлтан, Исатай тәрізді қыз-жігіттердің есімдерін, оқырмандар оларды танымаса да, атап-атап жазып қойғым келеді. Біз Қазақстанға қайтардың алдында 30-40 қазақ жасының жиналып, арқа-жарқа әңгіме-дүкен құрып, домбырамен қазақ әндерін шырқап, көңілді отырыс ұйымдастырғанымыз – жан сарайымызда жастық шақтың естен кетпес ерекше бір қимас сәті болып сақталатыны сөзсіз. Айтпақшы, жоғарыда жазып өткен түріктердің жақсы қасиеттерін біздің халыққа да үйрену керек деп ойлаймын. Былай қарасаң, қарапайым ғана мәдениет, қарапайым ғана әдеп-этика. Әйтсе де, адамдардың тез тіл табысуына, бітімге, ортақ мәмілеге келуіне себеп болары анық. «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» деген ғой бұрынғылар, айналаңдағылармен жақсы қарым-қатынаста болып, түсінісе білген дұрыс емес пе?! Дегенмен, түріктердің мен мүлдем қабылдай алмаған салт-санасы, қалыптасқан менталитеті де бар. Мәселен, отбасында әйел адамның үні басым әрі өктем болып, көп ер адамның жұбайына сөзін өткізе алмауы. Бұл халық әйелін бағындыра біліп, басқаратын ер-азаматқа «Міне, нағыз қазақ!» деп сүйсінеді екен. Содан соң жігіттердің көбі құлағына сырға тағып, киімді тырыстырып киетінін және қыз болсын, жігіт болсын, жастардың жаппай темекі тартуды мәртебе көретінін түсіне алмадық. Орамал тартып, ұзын етек көйлек-көншек киген қыздардың да шылым шеккенін көріп, аң-таң болдық. Көпке топырақ шашпаймын, әрине. Дегенмен, әлгіндей жаман әрі жағымсыз әдеттерге үйір жастарды тым жиі ұшыраттық. Студенттерге арналған спорт кешендерінде жаттығу тегін болса да, спортпен айналысатын қыз-жігіттердің өте аз екенін естіп, санамызда және бір түсінбестік пайда болды. Түрік халқы күні кеше империя болғандықтан ба, әлі де империалдық пиғылдан арыла қоймағанын аңғардық. Африка, Оңтүстік Америка, Орталық Азия мемлекеттерінің жастарын тегін оқытып, арнайы стипендия тағайындауының астарында түрік тілі мен түрік мәдениетін әлемге насихаттау саясаты жатқандай көрінді. Әрине, бұл әр елдің, әр ұлттың өз мәселесі, өз таңдауы. Солай екен деп біз айыптай да, тыйым сала да алмаймыз. Бірақ көрген-білгенімізді, көңілге түйгенімізді жазуды жөн санадық. Не де болса, Түркияның заманауи ғылым мен техника-технологияны меңгеру, игеру жағынан бізден әлдеқайда озып  кеткені  ақиқат.

Он күндік сапар барысында түрік елінің тарихи-мәдени орындарын аралауды да естен шығарған жоқпыз. Белгілі әдебиет сыншысы Аманкелді Кеңшілікұлы екеуміз Түркияның орталығын-дағы Кония қаласына барып, осыдан мыңдаған жыл бұрын, яғни Селжүк сұлтанаты заманында және одан кейін өмір сүрген Осман империясы дәуірінде салынған мешіттер мен ғимараттарды көрдік. Түріктер тарихи нысандарды кейінгі ұрпаққа сол күйінде аманаттауға қатты көңіл бөлетінін көне ғимараттарға жиі-жиі күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізетінінен байқауға болады. Тіпті, үкіметтен қанша миллиард лира бөлінгенін көрсетіп, көпшілікке жария қылып жазып та қояды екен. Кония шаһарында шығыстан шыққан ұлы шайыр Жәләладдин Румидің әкесі және өзі имам болып қызмет еткен мешітке барып, ішінде намаз оқыдық. Ақынның зиратына барып, рухына Құран бағыштадық. Сондағы музейді аралап, орта ғасырларда тұтынылған бұйымдарға, киілген киімдерге, шығарылған кітаптарға, пайдаланылған қару түрлері мен музыкалық аспаптарға куә болдық. Бір ұнағаны – сыбызғымен ойналатын Румидің әуендерін қосып қояды екен. Жүрекке жылы тиіп, ерекше әсерге бөлейді. Кейін елге оралған соң, Амангелді Кеңшілікұлының «Румидің өмірі» атты мақаласын оқып отырып, сол әуендер құлағыма алыстан талып жеткендей болды. Лезде ғаламтордан сыбызғы үнінің  Руми тудырған керемет үлгілерін тауып алуға тырыстым. Таптым да, қайта-қайта тыңдай бердім. Қазір осы мақаламды да сол әуендердің бірін тыңдап жазып отырмын. Шығыс поэзиясының жарық жұлдызы жерленген өлкеге барып, оның жүрген жерімен жүріп, тыныстаған ауасын жұтқанымыз маған қатты әсер етті. Сол күні түнде түс көрдім. Түсімде ақындардың ортасында отыр екенмін. Не болғаны еміс-еміс қана есімде. Әйтеуір, гуілдеген ақындардың ортасында отырғанымды білемін. Руми әулие адам болған деседі. Кім біледі, мүмкін Алладан менің тілегімді  тілеген  шығар…

Селчюк елді мекеніне де барып, Иса пайғамбардың (а.с.) шешесі Мәриям анамыздың тұрған үйін көрдік. Құранда аты аталған тақуа әйелдің қарапайым ғана үйде тұрғанына куә болдық. Бұл жер қасиетті саналып, қару-жарақ асынған жауынгерлер күзетеді екен. Содан соң Рим империясы заманынан қалған көне қаланың орнын араладық. Эфес музейі деп аталатын кешендегі ғимараттар біздің заманымыздан бұрынғы 3-ші мыңжылдықта салына бастапты. Қазір жұрнағы ғана қалса да, есте жоқ ескі замандардан сыр шертетіндіктен, көз алдыңа ежелгі дәуірдің оқиғаларын елестетеді. Бір таңғаларлығы, тас бағаналардағы ою-өрнектер, жазулар әлі сол күйінде сақталыпты. Қаншама ғасыр, тіпті қаншама мыңжылдық жаңбыр мен жел мүжісе де, бедері өшіп кетпегеніне таңданасың. Мұндағы амфитеатрларда өзге елдерден келген елшілер қабылданып, әртүрлі қойылымдар көрсетіліпті. Тіпті, қалада бұрын тереңдігі 2 метрлік хауыз да болған көрінеді. Марнас өзенінен су тартылған хауыздың орны, өкінішке қарай, сақталмапты. Қаңқасы ғана қалған ғимараттарды көріп, бұрын мұнда дәурен кешкен қауымның жоғары деңгейдегі мәдениеті мен өркениеті болғанын аңғардық. Әйтсе де, мұншалықты дамып-жетілген халық тұрған шаһар не себепті қаңырап бос қалғанын ұға алмадым. Әдетте, күнәға белшесінен батқан жұрт Құдайдың қаһарына ұшырап, жер бетінен тып-типыл жойылып кетуші еді. Эфесте өмір сүрген ел де сондай күйге тап болды ма екен, әлде басқа бір ұлт-ұлыс жасаған жойқын шабуыл мен қанды қырғынды бастан өткерді ме деген ойға қалдым. Иә, тарихтың қалың әрі терең қатпарында қандай құпиялар жасырынып жатқанын кім білген…

Измирдегі аутокөліктер музейіне барғанымыз да есте қалатын жайт болды. Онда 1885-2017 жылдар аралығында шығарылған 130 машина қойылыпты. Арасында автобустар мен мотоциклдер де бар.

Алда-жалда жолыңыз түссе, АҚШ, Англия, Италия, Германия секілді мемлекеттерде XIX, XX, XXI ғасырлардың әр онжылдығында жасалған әртүрлі мәнер-үлгідегі, түстегі транспорт түрлерін көресіз. Мәшине жасау саласының бір жарым ғасырда қаншалықты қарыштап дамығанына  көз  жеткізесіз.

Қорыта айтқанда, Түркияға жасаған сапарымыз маған ұнады. Ел көріп, жер көріп, дүниетанымымыз кеңейіп,  бір  серпіліп  қайттық.

Алпамыс  ФАЙЗОЛЛА,

Л. Гумилев  атындағы  Еуразия  ұлттық   университетінің  магистранты

Астана – Мәскеу – Ыстамбұл – Измир – Ыстамбұл – Мәскеу – Астана

ҚР  Парламенті  Мәжілісінің  депутаты Зәуреш  Аманжолова  Зеленов  ауданына  іссапармен  келді.

Алдымен аудандық орталық аурухана жұмысын бағамдаған депутат емдеу мекемесінің ұжымымен жүздесіп, еліміздің денсаулық сақтау саласында жүргізіліп жатқан реформалар туралы ой бөлісті. Сала жұмысының тиімділігін арттыру мақсатында электронды тіркеу, рецепт беру, мемлекет есебінен тегін ұсынылатын қызмет түрлерінің ашықтығы жайын сөз еткен халық қалаулысы аурухана жұмысын оң бағалап, ұжымға сәттілік тіледі. Өз кезегінде сала қызметкерлері жас мамандарды әлеуметтік қолдау жайын жетілдіруді көтеріп, мемлекеттік «Дипломмен ауылға» бағдарламасына өзгерістер енгізуді ұсынды.

Одан әрі депутат кездесуі әкімшілікте жалғасты. Жергілікті активпен болған басқосуды аудан әкімі Асхат Шахаров ашып, жүргізді.

Ауданның әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткішін сөз еткен Асхат Берлешұлы алдағы жоспарларымен бөлісті. Актив алдында сөз алған Зәуреш Жұманәліқызы мәжілістің өткен жылғы жұмысы туралы қысқаша баяндап, «100 нақты қадам» , «Рухани жаңғыру» стратегиялық бағдарламаларының мақсат-міндеттерін кеңірек сөз етті.

Кездесу барысында тұрғындар дәрі-дәрмектің қымбаттығын, мемлекеттік сатып алу заңнамасының тиімсіз тұстарын сөз етіп, мәселенің оң шешім табуына депутаттың  ықпал  етуін  өтінді.

Нұржан  ДҮЗБАТЫР,

Зеленов  ауданы

Күрделі  жөндеуден  өткен  Теректі  аудандық  орталықтандырылған  ауруханасы   тұрғындар  игілігіне  берілді.

Бейсенбі күні өткен аурухананың ашылу салтанатына ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары Зәуреш Аманжолова және Бақтияр Мәкен, сондай-ақ облыс әкімі Алтай Көлгінов  арнайы  қатысты.

Нысанның құрылыс жөндеу жұмыстары өткен жылдың шілде айында басталған болатын. 479 млн. 839 мың теңге жұмсалған жөндеу жұмыстарына қаржы облыстық бюджеттен бөлінген. Жөндеу «Кварцспецсервис» ЖШС-ның мердігерлігімен жүзеге асып отыр. 1984 жылы  бой көтерген бұл ғимарат осы күнге дейін  күрделі жөндеу  көрмеген.

– Былтыр Батыс Қазақстан облысында 19 денсаулық сақтау нысаны күрделі жөндеуден өтті. Соның бірі осы Теректі аудандық орталық ауруханасы. Өткен жыл Теректі ауданы үшін жемісті болды. Ауылдарға газ тартылып, «Ақбұлақ» бағдарламасы бойынша ауыз су барды. Жол мен жалпы орта білім беретін мектептер жөндеуден өтті. Мұның барлығы – халықтың игілігі үшін мемлекеттің жасаған қамқорлығы, сондай-ақ  Елбасының саясаты бойынша мемлекеттік бағдарламалардың жүзеге асуының нәтижесі. Жалпы, денсаулық сақтау саласында атқарылған істер көп. Соңғы екі жылда облысқа 80 жедел жәрдем көлігі сатып алынды. Маман даярлау мәселесіне де ерекше назар аударудамыз. Биыл жергілікті бюджет есебінен 24 мектеп түлегінің медициналық жоғары оқу орнындағы оқу ақысы төленуде. Олар оқу бітіріп келген соң келісімшарт бойынша дәрігерлер жетіспейтін медициналық мекемелерде қызмет ететін болады. Өткен жылы облысқа 84 жас маман келсе, оның 42-сі дәрігер болғандықтан сұраныс бойынша аудандарға жіберілді. Тұрғындардың игілігі үшін жасалатын жұмыстар мұнымен тоқталмақ емес. Болашақта Елбасы тапсырған цифрландыру саясаты бойынша ауқымды жұмыстар атқарылмақ, – деді облыс әкімі Алтай  Көлгінов.

Ауыл тұрғындарының атынан сөз алған медицина саласының ардагері Татьяна Креймер аудандық аурухананы күрделі жөндеуден өткізуге атсалысқан  азаматтарға  алғысын  айтты.

Ғимараттың сырты жылытқыштармен және қаңылтыр қаптамамен қапталған. Ондағы массаж бөлмесі, шаруашылық корпусы, емделушілерге арналған палаталар, зертханалар, неврология, хирургия, балалар хирургиясы бөліміндегі барлық жиһаздар мен медициналық құрылғылар заманауи  үлгіде  жабдықталған.

Теректі аудандық орталықтандырылған ауруханасының директоры Зейіл Мағзомовтың мәліметінше, ауруханада амбулаторлық ем қабылдауға 45, күндізгі стационарға 35 орын бөлінген.  Бүгінде аталмыш ауруханада 35 дәрігер өз қызметтеріне  кіріскен.

Аурухананың ішін  аралап, қызметкерлерімен кездескен ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Зәуреш Аманжолова өзінің дәрігерлік тәжірибесімен бөлісті. Облыс әкімі Алтай Көлгінов сала мамандарының ұсыныс-пікірлерін тыңдады.

Гүлсезім  БИЯШЕВА,

«Орал  өңірі»,

Теректі ауданы

Суретті  түсірген  Айбатыр  НҰРАШ