Еңбек жолы ауыл-аймағымыздың, Ақжайық ауданының шежіресіне айшықты жазылған, білім беру ісінің, әлеуметтік саланың үздігі, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері, Ақжайық ауданының құрметті азаматы Меңзипа Жұматованың 60 жасқа толуына орай Чапаевта «Өнегелі өмір» атты кеш ұйымдастырылды. Мерейтой иесін алдымен аудан әкімі Әділ Жоламанов қабылдап, қошемет көрсетті. Сосын мерейгердің әріптестері, замандастары, сыйлас аға буын өкілдері, қалың көпшілік жиналған аталмыш кеште Меңзипа Дүйсенбайқызының жылдар жүзінде жұртының игілігіне арнаған қалтқысыз қызметі, адамгершілік қадір-қасиеті жан-жақты ашылып, баяндалды.

– Ел үшін қашанда аянбай еңбек еткен аға ұрпақ өкілдерін халқы ешқашан ұмытпайтын тұлғаларды ұлықтауды жадымыздан шығарған емеспіз. Тек соңғы уақыттың өзінде осыған байланысты ауқымды істер тындырылды. Бүгінде марқұм болған Әлібек Сәтбаев, Абай Иманғалиев ардақты азаматтарды, еңбек ардагері Ерболат Нысанбаевтай мақтаулылардың құрметіне көптеген спорттық сайыстар, бұқаралық мәдени шаралар ұйымдастырылды. Сондай жандармен қызметтес болған Меңзипа Дүйсенбайқызының қолтаңбасы аудан тарихында айшықты. Оның аудан әкімінің орынбасарлығына кіріскен кезі еліміз егемендігінің елең-алаңымен тұстас келді. Сондықтан небір ауыртпалықты жеңудің жауапкершілігі қандай зілдей болғаны мәлім. Міне, ол осындай сынақтан абыроймен өтіп, тәу етер тәуелсіздігімізді нығайтуға айтулы үлес қосқандардың қатарынан орын алды.

Аудан басшысы бүгінгі басқосу осындай құдіретті еңбекке тағзым болып табылатынын айта келіп, М. Жұматоваға арналған «Ғибрат» атты кітаптың тұсаукесер рәсімін жасап, мерейгердің иығына камзол жапты.

«…Ақ Жайығыма оралғалы Ақжайық ауданына талай бардым. Қанша шара өтсе, бәрінің басында Меңзипа жүрді. Қанша әкім өзгерді, бәрімен қызметтес болды. Қанша жыл өтті, қанша су ақты, бәрінде бір мінезден, бір қалыптан айнымаған қазақтың қарапайым қызы өз міндетін кіршіксіз атқарып, жылы жүрегін суытпай, өмір ағысында өз болмысын сақтап қызмет атқарды», – деген екен Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, ақын Ақұштап Бақтыгереева кітапқа енген пікірінде. Меңзипа Дүйсенбайқызының шәкірттерінің бірі Дана Дәулетова, сонымен қатар Қазақстан мен Қырғызстанның еңбек сіңірген қайраткері, композитор Илья Жақанов, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Шафхат Өтемісов, Сенат депутаты Нариман Төреғалиев, басқа да тілектес аға-апалар, ізінен ерген шәкірттерінің естеліктері, мақалалар енгізілген басылымдағы танымал тұлғалардың тұшымды ой-толғамдарынан, мерейтой иесінің атына айтылған жылы лебіздерден үзінділер келтіре отырып, жинаққа шолу жасады.

А. С. Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтының 1980 жылғы түлегі М. Жұматова алдымен ұстаздық жұмысында адамның қос қанаты – білім мен тәжірибені ұштастырып, мектептердегі жауапты қызметтерде шыңдалды. 1996 жылы аудан әкімінің орынбасарлығы лауазымында оның сөзі мен ісінің бірлігі, ұйымдастырушылық қабілет-қарымы бірден-ақ сөзсіз көрінді. Аумағы Жайықтың қос жағалауына созылып жатқан үлкен ауданды өтпелі кезеңнің нағыз қиын шағында халықты келешекке иландыра білудің, сәл де болса қол жеткен жетістікті сақтаудың маңызы зор еді. Қайсыбір салада болмасын, алға ұмтылғанды медеп, тарығып қалғанды демеп, жылағанды жұбатып, уақытпен санаспауға тура келді. Меңзипа Дүйсенбайқызы осындай майданның ортасында жүрді.

Кеште Қазақстан халқы БҚО ассамблеясы төрағасының орынбасары Ғайса Қапақов мерейгерге облыс әкімінің бірінші орынбасары Арман Өтеғұловтың және облыстық тілдерді дамыту басқармасының құттықтауын табыстай тұрып, осы туралы айтты. «Меңзипа замандасымды сонау сыныптас болған шағымыздан білемін. Студеттік шақта да, одан кейін де сыйласып, бірге жасасып келеміз. Бір қалыптан айнымаған құрдасыма зор денсаулық, әже бақытын тілеймін!», – деді ол. Сондай-ақ Тасқала ауданы әкімінің орынбасары Люция Жұбанышқалиева, Сырым ауданы әкімінің орынбасары Асыланбек Сарқұлов ыстық ықыластарын арнады. Облыстық ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары Әленғали Керейтегі, еңбек ардагерлері Ғилаж Лұқпанов, Нина Гузикова, ұстазы Любовь Мәжитова, ақын Сағынтай Бисенғалиев, «Нұр Отан» партиясы Орал қалалық филиалының кеңесшісі Біржан Кухаев Меңзипа Жұматованың елге жаққан қасиеттерін жан-жақты баяндады. Салтанат мінберінен айтылған сөздің бәрі еңбекті, кәсіби биіктікті, іске адалдықты ұлықтады.

– Менің хал-қадірімше жасаған еңбегімді бағалап, құрмет көрсеткен аудан басшылығына, уақытын бөліп, ізгі тілектерін арнаған баршаға отбасымның атынан алғыс айтамын. Осы күнге жеткенім атаанамның, ұстаздарымның, сіздердей тілекші жұртымның арқасы. Қызметтес Әлібек Сәтбаев, Абай Иманғалиев, Бағдат Мұхамбетқалиұлы, Хасен Жақауұлы, Көшерғали Макаров, Раиса Мұхитова, Әділгерей Қартжанов, Сайын Құбашұлы, Жұмайша Бисекешова сынды о дүниелік болған жандарды айтпай кетсем, арыма сын. Бүгін де ауданымызда келер күнге қарышты қадам жасалып, көптеген республикалық деңгейдегі шаралар ұйымдастырылып келеді. Күннен-күнге көркейіп келе жатқан ауылдарымыздың, аудан орталығының келбетіне ажар кіргізген сіздердей қолдаушы елдің келешегі әрине зор, – деді ағынан жарылған Меңзипа Дүйсенбайқызы.

Осындай кештің көрігін қыздырған Әнуар Нұрғалиев, Дәурен Ғилманов, Жаңылсын Хасанова, Данияр Елеуов, Сұңғат Жанаев, Сәуле Таудаева, Венера Нұрғалиева, Еркін Өтегенов, Жанбота Жәрдемова сынды белгілі сахна саңлақтары, «Сымбат» би тобы көрерменнің зор қошеметіне бөленді.

Бекболат ҚАЛЕНОВ,

Ақжайық ауданы

Таяуда облыстық қазақ драма театрының ғимаратында бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі  өтті.

Шараны қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі мен БҚО жастармен жұмыс жөніндегі ресурстық орталығының қызметкерлері жастарға, мүмкіншілігі шектеулі жандарға, пробация қызметінде есепте тұрғандарға және басқа да жұмыссыздар үшін арнайы ұйымдастырды.

Қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі басшысының орынбасары Қырмызы Айтқалиеваның айтуынша, бос жұмыс орындары жәрмеңкесіне Орал қаласынан және аудандардан келген 48 жұмыс беруші қатысып отыр. Олар барлығы 868 жұмыс орнын ұсынуда.

– Биыл жыл басынан бері осымен жетінші рет бос жұмыс орны жәрмеңкесі ұйымдастырылып отыр. Атап айтар болсақ, бұл жолы 12 өндірістік кәсіпорын – 237, құрылыс компаниялары – 22, жеті медициналық мекеме – 118, үш білім мекемесі – 13, мәдениет саласының бір мекемесі – 14, мұнай-газ кәсіпорны – 4, бес сауда компаниясы 162 және басқа саладағы кәсіпорындар 289 бос жұмыс орнын ұсынуда. Бұған дейінгі ұйымдастырылған бос жұмыс орындары жәрмеңкесіне қаладан 128 жұмыс беруші қатысып, 114 адамды тұрақты жұмыспен қамтыды. Сондай-ақ 19 адам әлеуметтік жұмыс орындарына, 64 адам қоғамдық жұмыстарға орналасты. Жастар практикасына 32 адам және екі адам оқуға жолданды. Ағымдағы жылдың 1 қазанына дейін халықты жұмыспен қамту орталығына жұмысқа орналастыруын сұрап 7 978 адам жолықса, соның 3 012-сі жұмыссыз деп танылды. Тұрақты жұмысқа 2 357 адам, жастар практикасына 678 адам, әлеуметтік жұмыс орындарына 96 адам, қоғамдық жұмыстарға жыл басынан бері 1 153 адам жолданды. 629 адам кәсіптік оқуға жіберіліп, екі адам шағын несие алды. Жұмыс сұраған 172 мүгедек адамның 142-сі және пробациялық есепте тұрған 71 адамның 44-і тұрақты жұмысқа орналастырылды. Биыл 1 қазанға дейін мемлекеттік қолдау алған адамдардың саны 4 915-ті құрап отыр. Былтыр мемлекеттік қолдаудың барлық шараларымен 231 адам қамтылған болатын, – деді ол шараның маңызын түсіндіріп.

Облыстық жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Аян Сакошевтің айтуынша, мұндай жәрмеңкелер, әсіресе, жастарға керек. Себебі, қолдарында дипломдары болғанымен, тәжірибесі болмаған соң оларды жұмысқа алатындар некен-саяқ. Сол себепті жұмыссыздардың денін жастар құрайды.

Бұл жолы бос жұмыс орындары жәрмеңкесі екі кезеңде өтті. Алғашқы кезеңде жұмыс іздеушілер жұмыс берушілерге түйіндемелерін тапсырып, сұрап отырған жұмыстары бойынша ақпараттарға қанықса, келесі кезеңде олар «Бизнес-бастау» тренингіне қатысып, жеке кәсіпті қалай ашуға болатыны жөнінде кеңестер алды. Семинар–тренингті облыстық кәсіпкерлік палатасының мамандары жүргізді. Жиналғандар, әсіресе, аталған мекеме заңгері Нұрбек Айтбаевқа көптеген сұрақтар қойып, тиісті жауаптарын алды.

Шара барысында жұмыс берушілер өздеріне жолыққан адамдарға мұғалімдер мен дәрігерлерден бастап, инженер, электрик, темір ұстасы, ағаш шебері, электрмен және газбен дәнекерлеуші, тас қалаушы, аспаз секілді мамандарға бос жұмыс орнын ұсынды. Жұмыс ұсынушылар қатарында «Домашний сервис» жеке агенттігі де болды. Бұл агенттіктің қатысқанын бөле-жара айтып отырған себебіміз, жұмыс іздеушілер, көбінесе, осы агенттік өкіліне жолықты. Агенттік өкілінің айтуынша, қызмет ұсыну мұнда ақылы түрде жүргізіледі. Бұл агенттіктен жұмыс алу үшін жұмыс іздеуші мекемеге 1000 теңге ақшасын төлеп, біраз уақыт күтуі керек. Өздеріне ақшасын төлеп тіркелген адамдардың өтініші бойынша агенттік өкілдері оларға бір жылға дейін бос жұмыс орындарын қарастырып, жұмыс табылған кезде өтініш білдірушіге бұл жөнінде хабарлайды. Аталған агенттік көбінесе, мұнай-газ саласы бойынша және бала күтуші, үй қызметшісі секілді соңғы кездері пайда болған үлкен сұранысқа ие қызметтерді ұсынды. Өкілдің айтуынша, бюджеттік мекемелерден бір айырмашылығы, агенттік ұсынған жұмыс орындары жұмыс іздеушінің жасына, тәжірибесінің бар-жоғына қарамайды. Жұмысшылар мен қызметкерлерге ұсынып отырған жалақылары да жоғары. Яғни мұнда мемлекеттік мекемелер секілді, жұмыс іздеушіге «өзі жас болсын, өзінің тәжірибесі болсын» деген сияқты талаптар қойылмайды. Сол себептен бе, сырт қараған кісіге нақ осы агенттікке жолыққан азаматтар қатары көп секілді көрінді.

Айта кету керек, бұл жолы бюджеттік мекемелер ұсынған қызметтер сан алуандығымен ерекшеленді. Жәрмеңкеде ұсынылған қызмет түрі көп болғанымен, неге екені белгісіз, шараға келушілер саны аз болды. Тіпті келгендердің өзі жұмыс берушілерге түйіндемелерін тастап қарық қылған жоқ. Осы жағдайға байланысты бірқатар жұмыс іздеушілермен тілдесіп көрдік. Олардың бірі осындай бос жұмыс орны жәрмеңкесіне үнемі қатысатынын, бірақ өтінішін тастаған мекемелерден бірде-бір рет шақырту алмағанын айтып, реніш білдірді. Өкінішке орай, бұл кісі өзінің аты-жөнін айтпады және суретке түсіруге қарсылық білдірді. Оның айтуынша, бюджеттік мекемелердің қызметкерге ұсынатын жалақысы аз болғаны өз алдына, оларда жұмысқа сұранушыларға қойылатын талап көп. Сол жерде бұл пікірге тағы бір азамат қосылып, бюджеттік мекемелердің жалақысымен өмір сүру қиын екенін жеткізді. Ол осы себепті жоғарыда аталған агенттікке шетел компаниясынан жұмыс сұрап, өтініш тапсырғанын айтты. Жігіт ағасы қазіргі кезде жекенің жұмысын жасап, күнделікті тапқан табысымен күн көріп жүрген көрінеді.

Бұл жолы бос жұмыс орындарының жәрмеңкесі өте жоғары деңгейде ұйымдастырылды. Ұйымдастырушылар әлсін-әлсін ортаға шығып, дыбыс ұлғайтқыш арқылы хабарлап, жұмыс іздеп жүргендерге үнемі жөн сілтеп отырды. Тек сенімдеріне селкеу түскен жұмыс іздеушілердің бос жұмыс орындары жәрмеңкесіне көп келмегені болмаса… Әлде осындай жәрмеңкенің өтетіні туралы ақпараттың халыққа жетуі кемшін болды ма?

Дегенмен, мұндай жәрмеңкелердің тиімділігін арттыру үшін жұмыс іздеушілердің жоғарыда айтқан пікірлерін ескерген жөн. Ол үшін осындай шаралардың нәтижесін құзырлы орындар тексеріп, бақылауда ұстаса дейміз. Осылай еткенде ғана бос жұмыс орындары жалпы жұртқа қолжетімді болып, Үкіметіміздің жұмыссыздықты азайту бағытында атқарып жатқан жұмыстары нәтижелі болмақ.

Айша ӨТЕБӘЛІ,

«Орал өңірі»

Орал қалалық №2 сот  ғимаратында осы соттың құрылғанына 15 жыл толуына орай мерекелік жиын өтті.

— ҚР Президентінің 2002 жылғы 25 шілдедегі «Аудандық соттарға теңестірілген кейбір соттарды қайта құру» туралы Жарлығына сәйкес Орал қалалық №2 соты Орал қалалық сотының құрамынан бөліну жолымен ұйымдастырылды. 2002 жылы бірінші қазаннан бастап сот өз жұмысын бастады және биыл оған 15 жыл толып отыр», — деген №2 сот төрағасы Азамат Борамбаев ұжымды, әріптестерін, сот жүйесінің ардагерлерін және жиналғандарды мерейтоймен құттықтады.

Одан кейін облыстық соттың азаматтық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының төрағасы Қайрат Адыранов облыстық сот төрағасы және қылмыстық сот басшылығы атынан құттықтады. «№2 сотқа жылына 18 мыңнан астам арыз-шағым түседі. Облыс бойынша қабылданатын 23 мың сот шешімінің 15294-тейі осы жерде шығарылады, яғни бұл облыста қаралған істердің 66,4%-ын құрайды. Облыс көлемінде қаралатын істердің көпшілігі осы сотта қаралады. 2002 жылы сот сегіз судьямен жұмысын бастаса, қазір 27 судья еңбек етуде. Мұның өзі судьялардың бірлік штатының 3,5 есеге көбейгенін көрсетеді. Қоғамдық және жаңа экономикалық қатынастардың күннен-күнге өзгеруіне байланысты арадағы дау-дамай, жанжал, келіспеушіліктердің барлығы, азаматтардың, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың құқықтары осы жерде өз шешімін тауып отыр, — деді Қ. Адыранов. Оның айтуынша, жергілікті бюджеттің қолдауымен ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына орай №2 сот жаңа ғимаратқа көшті. Бүгінде 27 судья және сот мәжілістерінің хатшыларымен бірге жаңа технологиялық жабдықтары бар жеке кабинеттермен қамтылған. Сот мәжілісі залдары бейнетаспа жабдықтарымен қамтамасыз етілген. Сот билігі республика, мемлекет атынан шешім шығаратын, ол шешім Конституцияның заңды талабына сәйкес республика көлеміне орналасқан қоғамдық, мемлекеттік ұйымдардың барлығына міндетті түрде орындалуға жатады. Сондықтан судья болу, лауазымды алып жүру абыройлы әрі төзімділікті қажет етеді. Қоғамдық қарым-қатынас өзгерген сайын заң талаптары да өзгереді, сол себепті сот жұмысы ұдайы ізденісті қажет етеді.

Салтанатты шарада облыстық соттың қылмыстық істер жөніндегі апелляциялық сот алқасының төрағасы Ақан Жұмағұлов, сот жүйесінің ардагері Тілек Ғұсманов және мамандандырылған соттардың төрағалары құттықтады.

«Жаһандану үдерістеріне байланысты сот жүйесі реформалану үстінде. Әкімдік тарапанынан қала тұрғындарына «бір терезе» қағидаты бойынша қызмет көрсететін ашық әкімдік жүйесі жобасы қолға алынды. Енді осы ашық әкімдіктің қатарына облыстық прокуратурамен келісім бойынша кезекші прокурор енгізіледі. Сот жүйесіне түсетін жүктемені азайту мақсатында медиатор, психолог мамандарын отырғызу жоспарланды», — деп жаңалықтармен бөліскен Орал қаласының әкімі Мұрат Мұқаев сот ұжымын, сала ардагерлерін мерейтоймен құттықтап, қала тұрғындары атынан аталмыш сот ұжымына алғысхат табыс етті.

Жиында судьялар Алтынбек Құспанов, Флора Сапарова сот ұжымының өткені мен бүгінгі жеткен жетістіктері хақында баяндама жасады. Баяндамаларға сүйенсек, №2 сот мамандардың «ұстаханасы» болып табылады. Аталмыш сот аппаратының жетекшісі Л. Шамғонова судья лауазымына біліктілік емтихандарын жақсы тапсырып, Бөрлі аудандық сотының судьясы, одан кейін сол соттың төрайымы болып тағайындалған. Қазір – Маңғыстау облысының кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының төрайымы. Сондай-ақ соттың кеңсе маманы А. Сидорова судья лауазымына біліктілік емтихандарынан сүрінбей өтіп, Зеленов аудандық сотының судьясы болып тағайындалды. Мұндай мысалдарды көптеп келтіруге болады.

Мерекелік шарада азаматтардың құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін қорғауды қамтамасыз етіп жүрген бір топ сот қызметкерлері алғысхаттармен марапатталды.

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал өңірі»

Ақұштап БАҚТЫГЕРЕЕВА,

Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері:

– Қазақтың аса көрнекті ақыны Жұбан Молдағалиев қызыл империяның қылышынан қан тамып тұрған КСРО-ның өпірем идеологиясы ұлттық құндылықтарға мойын бұрғызбай тұрған қытымыр қысылтаяң кезеңнің өзінде «Мен қазақпын!» атты өр поэмасымен, асқақ үнімен, дауылпаз даусымен біржола бойкүйезденіп, әбден марғау қалыпқа түсіп, мәңгүрттеніп, қалың ұйқыға кеткен қазақы рухты дүр сілкіндірген болатын. Бұл сұрапыл соғыста бес жыл бойы қан кешкен майдангер ақынның бейбіт өмірдегі, әдебиет әлеміндегі ерен ерлігі еді. Ал 1986 жылы Қазақстанды басқаруға бұрын-соңды біздің республикада мүлдем болмаған Генадий Колбин келіп, Кремльдің мұндай басынуына қазақ жастары наразылық танытып, қолдарына «Әр ұлтқа – өз көсемі!» деген ұран ұстап, мұның соңы қантөгіске ұласқаны мәлім. Төгілген қан – бейкүнә қазақ жастарының қаны. Қазақтың қыз-жігіттері КСРО-ның сол кездегі басшысы М. Горбачевтың демократияны жалаулатқан жалған, екіжүзді саясатына сеніп қалды.

Кейін Қазақстан Жазушылар одағында ҚазКСР компартиясының бірінші хатшысы Г. Колбин ақын-жазушылармен кездескенде жүздеген қаламгердің ішінен Жұбан ағамыз ешкімнен қаймықпай шындықты бетке айтты.

«Балаларымның сапер күрегімен соққыға жығылып, басы жарылғандығын,  қыздарымды шашынан сүйретіп, тепкінің астында қалып, итке таланғандығын көргенімше, қан майданда өлгенім жақсы еді ғой, бұл не қылғандарың?!» деп қазақтың қайсар ақыны билікті  жан алқымнан алып, жауар күндей күркіреді. Мен оның осы ерлігін көзіммен көрген адаммын. Кейін Жұбан ағамыздың бейбіт күнгі осы ерлігіне арнап, «Ерлікті көзбен көрген күн» деген өлең жаздым.

Қазақтың өр рухты ірі эпик ақыны, КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Жұбан Молдағалиевтің 100 жылдық мерейтойы жақындап келеді. Оның үстіне Жұбан ағамыз кезінде КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты ретінде туған өлкесінің, біздің облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуына айтулы ықпал еткен азамат. Бүгіндері ел ішінде «Орал қаласының Зашаған аумағын Жұбан ақынның атымен атау керек» деген пікір айтылып жүр. Меніңше, құптауға тұрарлық орынды ұсыныс. Бір жаздың өзінде бірнеше үй салынып, жыл санап көкжиегі ұлғайып, іргесі кеңейіп келе жатқан Оралдың аталмыш бөлігін асқақ ақынның атымен атау әбден лайық дер едім.

Социал ПҰСЫРМАН,

еңбек ардагері, Орал қаласы

– Көрнекті ақынның еліне қалдырған рухани мұрасы мол. Жауһар жырларымен көпке мәшһүр Жұбан есімін қалай ардақтасақ та жарасады. Жұбанның рухты жырларымен 40 жылдан бері рухани тұрғыдан сусындап келемін. Кеңестік кезеңде жазған «Мен – қазақпын!» поэмасы – өшпес туынды. Оның тақырыбы Елбасы айтқан рухани жаңғыру идеясымен үндес. Шайыр шығармашылығын бүгінгі ұрпақ жақсы білуі тиіс. Желтоқсан оқиғасында қазақ жастары жазықсыз қиянат шеккенін Қазақстан КП ОК-ның бірінші хатшысы болып тағайындалған Г. Колбинге қаймықпай ақиқатты айтқанын күллі халық біледі. Алмас қылыштай жарқылдап, шындықты бетке айтатын ақын азаматтық ұстанымынан өмір бойына айнымады. Тоталитарлық саясат құрсауы кезінде қара басының қамынан ұлт мүддесін жоғары қойды. Оны қайраткерлік қасиетімен іс жүзінде бірнеше мәрте дәлелдеді. Ардақты тұлғаны ұлықтау бағытында Жұбан есімін Орал қаласындағы Зашаған кентінің атауын асқақ ақынның атымен алмастыруды ұсынамын. Бүгінге дейін мұндай бастаманы бірнеше мәрте көтердім. Облыстық ономостикалық комиссияға, облыс әкімдігіне, ҚР Президент әкімшілігіне бірнеше мәрте хат жолдадым. Былтыр Зашаған кентіндегі №10 мектепте тұрғындармен өткен кездесуде осы ұсынысымды айттым. Жиынға қатысушылар бұл бастамамды құп алды. Яғни тұрғындар қарсы емес. Аталған кентке Жұбан Молдағалиев есімін беруді тездету қажет деп санаймын.

Жәнібек ауданы орталығындағы А. Оразбаева атындағы негізгі мектептің жанында жазғы спорт алаңы ашылды.

Бұл аудан орталығында ашылған  осымен үшінші спорттық алаң болып саналады. Алаңды «Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы» шеңберінде 8 миллион 824 мың теңге қаржыға кәсіпкер Айболат Аяпов жетекшілік ететін «ЖәнібекТрансСервис» ЖШС құрылысшылары бір айдың ішінде салып бітірді.

Спорт алаңының ашылу салтанатында аудан әкімі Азамат Сафималиев құттықтау сөз сөйлеп, бұл Елбасының тапсырмасы бойынша жүзеге асып жатқан игілікті іс екендігін, аталған мектеп шәкірттерінің осы алаңда үнемі  жаттығып,  алдағы уақытта спортта жоғары жетістіктерді бағындыруға тілектестігін білдіре келіп, оқу ордасына футбол добын табыс етті.  Жиында сөз алған спорт ардагері Серік Масанов балалар үшін алаңды салып, пайдалануға беруге дәнекер болған аудан, ауыл әкімдіктеріне,

ЖШС басшысы мен құрылысшыларына алғысын жеткізді. Жаңа нысанның тұсаукесер рәсімі аяқталған соң аудан орталығындағы мектеп оқушылары арасында шағын футболдан турнир өткізілді.

Н. ӨТЕЙ,

Жәнібек ауданы

Сәрсенбіде облыстық мәслихаттың мәжіліс залында облыс әкімінің бірінші орынбасары Арман Өтеғұловтың қатысуымен, облыс прокуроры Сапарғали Нұрпейісовтың төрағалығымен облыс әкімдігі жанындағы сыбайлас жемқорлықпен күрес жөніндегі аймақтық комиссияның және құқық қорғау құрылымдарының үйлестіру кеңесінің бірлескен отырысы өтті.

Бірлескен отырыста мемлекеттік органдар мен азаматтардың арыз-шағымдарына қатысты «Арыз, шағымдар – мемлекеттік қызметкердің индикаторы» атты жобаның іске асырылу нәтижесі қаралды. Сондай-ақ жеке меншік құқығын қорғау, ұрлыққа тосқауыл қою бағытындағы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының алдын алу жұмыстарының жайы да күн тәртібіне шығарылды.

– Кез келген мемлекеттің басты құндылығы адам мен оның құқықтары екені сөзсіз. Сондықтан мемлекеттік орган үшін халықтың өтініштері мен ұсыныстарын тыңдау аса маңызды. Биылғы тоғыз айдың ішінде бірқатар жұмыстар атқарылды. Кемшіліктеріміз де жоқ емес, бірақ өткен мерзім ішінде облыстың мемлекеттік құрылымдарына жалпы келіп түскен өтініштердің саны 46 537-ні құрады. Бұл өткен жылғы тоғыз айлық көрсеткішімен салыстырғанда 25 пайызға артық. Жеке өтініштердің сипатына келсек, олар әлеуметтік сұрақтардан бастап, қоғамдық мәселелерді қамтиды. Облыс әкімі айына екі рет азаматтарды қабылдайды. 2017 жылдың тоғыз айында облыс әкімі аппараты 294 жеке қабылдау өткізді. Сондай-ақ аудан және қала әкімдіктерінде 4 041 азамат жеке қабылданды. Биыл азаматтардың өзекті мәселелерін шешу, оларға қолайлы қызмет көрсету, мемлекеттік мекемелердің қызмет көрсету ашықтығын жетілдіру бағытында бірқатар іс-шаралар атқарылды, – деген Арман Өтеғұлов атқарылған іс-шараларға талдау жасап, алдағы жұмыстарға тоқталды. Оның айтуынша, алдағы қараша айынан бастап әкімдіктің ресми аккаунтында халықтық басқару атты айдарды іске қосу жоспарлануда. «Смарт сити» жобасы талқыланып, соның шеңберінде халықтық бақылау айдарын іске қосу мақұлданды. Онда коммуналдық шаруашылық, қоғамдық қауіпсіздік, абаттандыру және өзге де мәселелер бойынша заңбұзушылықтар анықталған жағдайда фото, бейнедәлелдермен хабарлама жіберуге болады.

Облыс прокуроры Сапарбек Нұрпейісов қадағалаушы орган мен мемлекеттік құрылымдар қызметіндегі қылмыстық процесс саласындағы анықталған бірқатар кемшілікке тоқталды. Облыстық прокуратураға түсетін арыздардың 90%-ы ішкі істер органдар қызметіне байланысты, соның ішінде қылмыстық айыптауға тартылғандар және зардап шегушілер де бар. Арызданушылар тергеу барысына және нәтижесіне, арыздарды қарау мерзімінің сақталмағандығына, жауаптардың сапасыздығына арызданады. Әсіресе, облыс тұрғындарының, соның ішінде Ресей азаматтарының ішкі істер департаменті басшының қабылдауына кіре алмай, көмек сұрайтындары наразылық туғызады. Отырыс барысында осы фактілерді мәшһүр ететін облыс прокуратурасымен дайындалған бейнефильм көрсетілді.

Басқосуда облыс прокурорының аға көмекшісі Валентина Исқалиева «Арыз, шағымдар – мемлекеттік қызметкердің индикаторы» жобасы бойынша атқарылған іс-шараларға, нәтижесіне талдау жасады. Оның айтуынша, лауазымды тұлғалардың, азаматтардың арыз-шағымдары бойынша және сол азаматтардың өздеріне одан әрі әрекет етуге бағыт беретін жадынама, әрекет алгоритмі жасақталған.

Жиында ұрлыққа тосқауыл қою жайында баяндама жасаған облыстық прокуратураның 2-басқарма басшысы Азамат Сәтбаев мүлікті ұрлау және мал ұрлығымен күрес жөніндегі жол картасын іске асырудағы шаралардың тиімділігін, оң нәтижесін атап көрсетті. Оның айтуынша, 2016 жылға дейін облыста жыл сайын ұрлық саны өсіп, олардың үлесі 51%-ды құрады. Бірлескен іс-әрекеттердің нәтижесінде өткен жылдың аяғына дейін ұрлық өсімін 6%-ға, ал биыл оны ай сайын төмендетуге қол жеткізілген. «Бүгінде ұрлық деңгейі 13,1%-ға (6172-ден 5366-ға) азайып, соның ішінде аутокөлік ұрлығы 57%, мал ұрлығы 27%, ұялы телефондарды ұрлау 18%, пәтер ұрлығы 7% төмендеген. Осындай тұрақты динамикамен 2017 жылдың соңына дейін құқықбұзушылықты жобада көрсетілгендей тек 15%-ға дейін ғана емес, одан да көбірек төмендетуге қол жеткізе аламыз. Ол үшін жергілікті жерлерде мемлекеттік және құқық қорғау құрылымдарымен бірге алдын алу шараларын бірлесіп жүргізуіміз керек», – деді А. Сәтбаев.

Жиында Қазталов, Зеленов, Сырым, Ақжайық, Теректі аудандарындағы кейбір мемқұрылымдардың құқықбұзушылықтың алдын алу жобасы бастамасын қолдай бермейтіні ашық айтылды. Кейбір құрылымдар жоба жоспарын жетілдіруге қатысты бастама, ұсыныс айтпақ түгілі, белгіленген іс-шараға салғырттықпен қарайды немесе мүлдем жылы жауып қояды. Сондай-ақ аудандарда мал сою орындарын анықтау жұмыстары баяу жүруде. Ветеринария басқармасының мәліметі бойынша 153 ауылдық округтің 93-інде мал сою нысаны жоқ. Мысалға, Зеленов ауданындағы 22 округтің тек алтауында бар. Ақжайық пен Қазталов аудандарының әрқайсындағы 15, Жаңақалада 8, Теректі ауданында 6 ауылдық округте мал сою орындары салынбаған. Алдын алу жұмыстарының нәтижесінде өңірде мал ұрлығы азайды дегенмен де, 2017 жылы Бөрлі, Тасқала, Шыңғырлау аудандарында және Оралда мал ұрлығы өсіп отыр. Жоба бойынша мал бағатын орындарды анықтап, белгілеу жұмыстары Бөкей ордасы, Жаңақала, Шыңғырлау, Бөрлі, Сырым аудандарында жүргізілмеген немесе тұрғындардың талабынан шықпайды.

А. Сәтбаевтың айтуынша, «Қазақтелком» АҚ-ның «Бұлтты бейнебақылау» қанатқақты жобасын іске қосуы пәтер ұрлығын азайтуға септігін тигізбек. Жыл аяғына дейін қысқы маусымда қылмыс өршитін саяжай аумақтарында атты полиция қадағалайтын болады.

Жиынға қатысушылар өзара пікір алмасты. Облыстық ішкі істер департаментінің басшысы, полиция генерал-майоры Мақсотхан Әбіләзімов облыс прокуратурасына полиция қызметіндегі, соның ішінде оған жеке қабылдауға кіре алмай жүрген азаматтар хақында олқылықтарды анықтағаны үшін алғыс айтып, өзінің бұл жайдан мүлдем хабарсыз екендігін жеткізді. Сондай-ақ ол тиісті басқарма басшыларына қабылдауға кіре алмай жүрген азаматтармен хабарласып, қабылдауға шақыруды тапсырды.

Гүлбаршын ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал өңірі»

Облыс орталығында Ұлттық қор есебінен 4,3 миллиард теңгеге төрт мектеп салынуда. Қос мектептің құрылысы белгіленген мерзімінен ерте аяқталмақ. Бұл жайында облыстық мәслихаттағы «Нұр Отан» партиясының фракциясы жанындағы әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту комиссиясы құрылыс нысандарын аралағанда мәлім болды.

– Биыл «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы ауқымында бой көтерген төрт мектеп пайдалануға берілмек. Комиссия мақсаты – білім нысандарын салуға бөлінген қаражаттың тиімді жұмсалуын қадағалау. Облыста ғимараты апатты деп танылған және үш ауысымда оқитын мектептерді жаңғырту аса маңызды. Мәселен, «Альтаир» ЖШС 951 миллион теңгеге Орал қаласында 300 балаға арналған №4 мектеп құрылысын жүргізуде. Қазір аталған мектеп оқушылары №26 мектепте білім алуда. Білім нысанының құрылысын жеделдетіп жүргізу арқылы оқу үдерісінде туындаған қиындық күрмеуі оңынан шешілері сөзсіз, – деді «Нұр Отан» партиясының фракциясы жанындағы әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту комиссиясының төрайымы, мәслихат депутаты Льяна Тұрсынова.

Қазір төрт қабатты №4 мектептің ішкі құрылыстары және кабинеттерге жабдық орнату мен жиһаздарын құрастыру жүргізілуде. Құрылыс учаскесінің басшысы Максим Азаров 100-ден астам адам жұмыс істеп жүргенін айтты. Мектепте мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған лифт пен пандус орнату қарастырылған. Білім ордасы аумағында футбол мен волейбол, баскетбол алаңдары салынған.

Льяна Тұрсынованың айтуынша, бұған дейін комиссия бақылауы барысында құрылыс жұмыстарында мамандар жетіспеушілігі, қосымша техникалардың қажеттігі анықталған. Бұл жайында партияның облыстық филиалы саяси кеңесі және комиссия отырыстарында талқыланған. Сонымен қатар мемлекеттік сатып алу рәсімдерінің ерте ұйымдастырылуы құрылысты уақтылы бастауға, техникалық бақылаушының жергілікті мамандардан болуы да білім нысандарын салуды ұдайы назарда ұстауға мүмкіндік берген.

«Альтаир» ЖШС Орал қаласы маңындағы Деркөл кентінің 2-кезең бөлігіндегі 600 балаға арналған мектептің де құрылысын қолға алған.

– Биыл білім нысанының құрылысына бөлінген 1 млрд. 50 млн. теңге көлеміндегі қаражатты игердік. Жыл соңына дейін біздің компанияға қалған 370 миллион теңге берілсе, мектеп құрылысын аяқтаймыз. Бұл нысанның жобасы Орал қаласындағы басқа білім ордаларынан өзгеше. Мектеп аумағы кең. Жоба бойынша екі спорт зал салынды. Оның біреуі бастауыш сыныптарға арналған. Жертөледе тир орналасқан. Жасанды төсеніш салынған футбол алаңы мен резеңке жабын төселген жүгіру жолағы бар. Қазір мектеп аумағын абаттандыру жүргізілуде. Соңғы уақытта жауын-шашын қиындық тудырғанымен, мектеп аумағының біраз бөлігін асфальттап үлгердік, – деді серіктестіктің құрылыс бойынша директоры Нұрлан Қуанғалиев.

Облыстық құрылыс басқармасының бөлім басшысы Ақжол Оқасовтың айтуынша, Деркөлдегі мектеп құрылысының жобасын алматылық компания жасаған. Соның салдарынан білім нысаны салынған кезеңде жобаға өзгерістер енгізуге тура келген. Мәселен, жоба бойынша қабырғаны қаптауға керамикалық гранит ұсынылған. Біздің облыстың табиғат жағдайына сәйкес болмаған соң және қауіпсіздік талабына қайшы келгендіктен, бұл материал қолданыстан алынып тасталған. Еліміздің оңтүстік өңірлерінде қолданылған мұндай типтік жобаны ҚР Ұлттық экономика министрлігінің құрылыс және тұрғын-үй коммуналдық шаруашылық істері комитеті  бекіткен екен. Бұл мәселені егжей-тегжейлі зерттеуге облыстық  мәслихаттағы «Нұр Отан» партиясының фракциясы жанындағы әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту комиссиясы тиісті құрылымдарға хат жолдайтын болды.

Айта кетейік, биыл облыста «Нұрлы жер» бағдарламасы ауқымында 12,8 млрд. теңгеге 43 жобаны жүзеге асыру көзделген. «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша Ұлттық қордан бөлінген 16,4 миллион теңгеге 15 жоба іске қосылған. «Альтаир» қолға алған екі білім нысанынан бөлек, 3 млрд. теңгеден астам қаражатқа «Алтим» мен «СВ плюс» компаниялары Деркөл кентінің 1-кезең бөлігінде және Зашағанның Сарытау шағынауданындағы мектептердің құрылысын жүргізуде.

Нұртай ТЕКЕБАЕВ,

«Орал өңірі»