Бұл туралы бейсенбі күні ҚР Орталық коммуникациялар қызметі облыстық филиалы алаңында өткен баспасөз брифингінде мәлім болды. Жиында  сондай-ақ  облыстық ардагерлер кеңесінің 30 жылдығы,  кеңестің  негізгі жұмыстары мен бүгінгі таңдағы тыныс-тіршілігі, мерейтойға байланысты  атқарылатын  жұмыстар  туралы  айтылды.

Жиынға облыстық ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары Ғибатолла Тілебалиев, Орал қалалық ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары Ольга Исаева және облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының бөлім басшысы Миргүл Құрман-баева қатысты.

Ғибатолла Тілебалиевтің мәлімдеуінше, «Ардагерлер қозғалысы» өткен ғасырдың 70-жылдарынан бастап еліміздің барлық аймақтарында, облыстық, аудандық, ірі кәсіпорындар мен шаруашылықтарда құрыла бастаған. Бүгінде аталмыш ұйымға тіркелген 68648 қария облыс зейнеткерлерінің 80 пайызын құрап отыр.

– «Нұр Отан» партиясының облыстық, қалалық, аудандық филиалдары, мәслихат депутаттары, облыстық әлеуметтік қорғау мекемелері, ардагерлер ұйымдары бірігіп, соңғы екі жылда 4615 ардагердің тұрмыс жағдайлары мен денсаулығына көңіл бөліп келеді. Соның дәлелі ретінде өткен жылы аталмыш жандар үшін ақшалай және заттай керек-жарақтарына, үйлерін жөндеу, газ, су құбырларын жүргізу жұмыстарына 136 млн. теңге көлемінде көмек көрсетілді. Олардың ішінде 1968 жалғызбасты және мүгедек қариялар болса, 1650-іне әлеуметтік қызметкер үй жағдайында қызмет көрсетеді, – деген Ғибатолла Тілебалиев одан әрі ме-рейтойға әзірліктері туралы баяндады. – Облыстық ардагерлер кеңесінің өткен жылғы соңғы пленумында республикалық ардагерлер ұйымының 30 жылдығын мерекелеу жөнінде іс-шаралар қабылданып, тапсырмалар берілген болатын. Облыстық ардагерлер ұйымы облыстағы қоғамдық ұйымдардың, жекелеген үкіметтік емес ұйымдардың ішіндегі ең үлкені, 600 активі белсенді жұмыс істеуде. 30 жылдық мерекемізге Ұлы Отан соғысының ардагерлері Мұхтар Әжіғұлов, Хамза Сафин, Ибат Абдулов, Иван Гапич, Алевтина Митрохина, сондай-ақ Меруерт Жолдықайырова, Роза Көжекова, Софья Иманғалиева, Ғазиз Хаймулдин сынды ардагерлеріміз  ұйымдастыру жұмыстарына үлкен қолдау көрсетуде. Мерейтойға орай алдағы уақытта түрлі байқаулар өткізіліп, спорттық жарыстар ұйымдастырылмақшы. Одан бөлек Астана қаласындағы «ЭКСПО – 2017» көрмесін тамашалауға «Конденсат» АҚ-ның демеушілігімен 500 ардагерге тегін билет таратылса, Сырым ауданынан 15 ардагерге тегін жолдама берілді. Ал Бөрлі ауданындағы 145 ардагер түрлі санаторийлерде тегін емделуге мүмкіндік алды, — деп атап өтті.

Орал қалалық ардагерлер кеңесі төрағасының орынбасары Ольга Исаева  ардагерлерге көрсетіліп жатқан медициналық қызметтің түрлеріне, сондай-ақ «Қазпошта» қызметі арқылы соғыс ардагерлері мен 80 жастан асқан зейнеткерлерге, І топтағы мүгедектерге зейнетақы мен жәрдемақылардың үйге тегін жеткізіліп отырғандығына да баса көңіл бөлді.  Оның айтуынша, Ұлы Отан соғысына қатысушылардың тұрғын жайларына жыл сайын жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Қала әкімдігінің 2014 жылғы қаулысына сәйкес, соғыс ардагерлері мен Ленинград қоршауында қалғандар, кәмелетке толмай фашистердің тұтқынында болғандардың барлығы коммуналдық өтемақыларды төлеуден босатылып отыр. Аталған азаматтардың әрқайсысы ай сайын жергілікті бюджеттен 5 АЕК, ал оған теңестірілгендерге 2 АЕК  қаражат бөлінеді. Бүгінде барлық ҰОС қатысушылары «дабыл қоңырауы» орнатылған ұялы телефондармен қамтамасыз етілсе, қала ішінде тегін жүріп-тұру үшін «Такси Сити» көлігінен дисконт-карталар берілген. Өткен жылы екі  ардагер және 476 мүгедектігі бар жан «Бурабай» санаторийінде тегін емделіп, денсаулығын түзесе, тылда еңбек еткен 60 ардагер «Ақжайық» санаторийіне жолданған.

Брифинг соңында облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының бөлім басшысы Миргүл Құрманбаева соғыс ардагерлері мен тылда еңбек еткендерге, мүгедектер мен зейнеткерлерге мемлекет тарапынан көрсетілетін түрлі көмектер мен жеңілдіктер жөнінде кеңінен мәлімет берді.

Ләззат  ШАҒАТАЙ,

«Орал өңірі»

— Ақұштап апа, Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласына қатысты зиялы қауым өкілдері де ой-пікірлерін ортаға салуда. Бұл бағытта сіз не айтар едіңіз?

— Елбасының рухани жаңғыруға қатысты мақаласында көп нәрсе айтылған. Оны бүгіндері қазақстандық қоғам қызу талдап-талқылауда. Бұл біраз уақыттан бері көпшіліктің көкейінде жүрген ой еді. Тәуелсіздігіміздің бір қанаты экономика болса, екінші қанаты идеология болуы керек-ті. Алайда біздің ел «Халықтың жағдайын көтерейік» деп экономикаға көп көңіл бөлді. Бір қанатты құс алысқа ұша алмайды.

Біз сарай салып бергенмен, санасыз бала болса, ол оның қадірін білмейді. Сондықтан сана тәрбиелемей тұрып, сарай салудың қажеті жоқ. Саналы бала өзіне сәйкес қылып сарайды өзі тұрғызады. Бүгінде біздің экономикамыз көтерілді. Қалалар көркейіп, сарайлар салынуда. Ұлт тойын тойлап, бала саны өсіп жатыр. Кештеу болса да, рухты, сананы тәрбиелеу туралы айтылуда. Бұның бәріне тәубе. Шүкір. Ендігі тілейтініміз – әлемнің тыныштығы. Еліміздегі бейбітшілік, тыныштық, татулық ұзағынан болса екен дейміз.

— Сананы тәрбиелеу үшін рухани бағыттағы ұлттық құндылықтарымызды бала жастан сіңіру керек шығар. Осы тұста біз қандай нәрсені естен шығармауымыз керек?

— Шапағат шашу, адамға жақсылық жасау біздің рухани жаңғыруымыздың басты ұраны болуы керек. Қазақ халқының тойымсыз, дүниеқоңыз болып кеткен, алтынға көміліп өлген байлар туралы жазылған, күнделікті өмірден алынған, еңбекқорлықты, мейірімділікті насихаттайтын «Аяз би», «Ұр, тоқпақ» сынды ертегілері балаларға қайта оралуы керек. Өйткені байдың балаларының тәртіпті жиі бұзып жүргенін көріп жүрміз. Байысын, болсын, бірақ мейірім мен қайырымды ұмытпауы тиіс. Олар «Балам тәртіпсіздік жасаса, ақша беріп, полицияның аузын жабамын, бүгін құдіретім бәріне жетеді» деп ойлайды. Алайда олар қиянаттың түптің-түбінде ұрпағына оралатынын ойламайды. Ата-бабаларымыз «Адамға жасаған жақсылығың да, қиянатың да жеті ұрпағыңа дейін беріледі» деп тегін айтпаған. Біреулер бәрі жетіп тұрып, ауру баланы қайда емдетерге білмей жүр. Қарасаң, оның әке-шешесі кінәлі емес. Арғы ата-бабасы кінәлі. Тегіннен-тегін ауру бала тумайды, атасы қарғыс алмаса, талантты бала тумайды, арғы атасы бата алмаса. Осылай табиғаттың өзі бәрін реттеп отыратынын кейбіреулер түсінбейді. Ал бұның бәрін бізге ата-әжелеріміз жоғарыдағы ертегілер арқылы санамызға құйып кетіп еді. Сондықтан осы бағыттағы құндылықтарымызды естен шығармаған жөн.

— Үш тілді білім туралы ел арасында әр түрлі пікір айтылып жүр. Кейбір зиялы қауым өкілдері «Үш тілді білімнің балабақшадан бастап берілуі дұрыс емес, бала әуелі өз тілін үйреніп, өзге тілді кейін үйренгені дұрыс» деген пікір айтады. Сіз не дейсіз? Бұған қоса қоғамдағы көңіліңіз толмайтын мәселелерге тоқталып өтсеңіз.

— Мен де бұрын дәл осылай ойлайтынмын. Бірақ кейіннен пікірім өзгерді. Бала кішкентай кезінен бастап өзге тілдерді үйрене беруі керек. Ең бастысы, сенің «Айналайын, құлыншағым, қошақаным» деген сөздерің өз тіліңде болсын. Үйдегі тұрмыс-тіршілігің қазақ тілінде болса, ол бала өз тілін ұмытпайды. Баланың көп тіл үйренуінен ата-ана қорықпауы керек. Үш тілді білім бүгінгі ұрпақ үшін қажет. Елбасымыз бізге әлемнің дамыған елдерінің қатарында болуды меңзеп отыр. Бұл жолда бізге тек өз тілімізді біліп, өз тереземізден қарап отыруға болмайды. Өйткені қазір әлем жаңарып-жаңғырып кетті, ғасыр жаңғырып кетті. Оны ешкім тежей алмайды. Себебі бұл – адамзат дамуы, ғасыр дамуы. Қазір оқылмай жүрген Сұлтанмахмұт Торайғыров деген ақынның «Заманның өзгергенін байқамаудың өзі – надандық» деген сөзі бар. Сондықтан заманның өзгергеніне адам бейімделуі керек. Бейімделе отырып, ата-баба қалдырып кеткен жүкті бірге арқалау керек. Әйтпесе, ол жоғалып кетеді. Рухани жаңғыруда айтылған ұлттық код дегеніміз – Абайдың даналығы, Махамбеттің ерлігі, Құрманғазы мен Тәттімбеттің ұлттың жанын мәңгі тебірентетін күйлері. Бұған ертең елін сүйген Бауыржанның ерлігі қосылады. Біз осындай даналардан сабақ алып, ұрпағымызды өсірсек, олар негізгі түп тамырынан ажырамайды. Біздің елде қоғамдық тетіктер халықтың талап ететін деңгейінде жұмыс жасай алмай отыр. Экономика дамып жатқанымен, өз деңгейінде емес. Бәрі қағазда керемет.

Халыққа қызмет көрсету орталығының жұмысын жеңілдеттік дейміз, қайтадан тіркеу арқылы ауырлаттық. Бір кәсіпкер іс бастаймын деп кіріссе, қарайған құжат жинауға жарты ғұмыры кетеді. «Жасық туған жаманың атқа мініп, зор болмайды, асыл туған бекзатың мал бақтырсаң, қор болмайды» деп үйретіп еді қазақ. Даналықтың бәрі өзімізде. Осыны ел басқарып отырған басшылар ойланса екен. Өйткені әлі де болса жең ұшынан жалғасқан жемқорлық қоғамды абыройсыз қалдыратын түрі бар.

— Ақұштап апа, аталмыш мақалада туған жерге деген іңкәрлік, туған елге деген перзенттік періште пейіл туралы айтылады. Шындығында, ұлтын сүюдің өзі туған жері мен Отанын сүюден басталады емес пе? Осы орайда туған жерін, туып-өскен елін қуантып жүрген жандар ретінде кімдерді атар едіңіз?

— «Отанды сүю» дегенді біздің ата-әжелеріміз бесіктен бастап үйретті. «Мынау – сенің ата-бабаңның моласы жатқан жер, оның топырағы қасиетті» деп тәрбиелейтін еді ұл-қыздарын. Атыраудың Құлсары деген жеріне алматылық Мағауия Мерғалиев деген кәсіпкер «Анашым» деген балабақша салып берді өз қаражатына. Ол өзінің туған жеріндегі қаншама бүлдіршінге қуаныш сыйлады әрі анасының арманын орындады. Бұл – көпке үлгі боларлық іс. Біздің елде қазақ даласының байлығын шетелдік банктерге тығып жатқандар қаншама?! «Байлық бір жұттық, батыр бір оқтық» дейді қазақ. Осыны өзгелері ойланса екен деймін. Кеше ғана жас босанған аналарға бесік сыйлап жүрген Нұрділдә Айділдәұлы деген жас кәсіпкерді көрдім. Оның үстінде бренд көйлек, бренд бәтіңке жоқ. Қарапайым ғана еңбек адамы. Сол жігіт ағаш жонатын станок алуға 500 мың теңге таба алмай жүр. Соның өзінде бесіктерін жас аналарға сыйлап, қуантуда. Кемтар балаларды қуантып жүрген Біржан Қожақовтың жасап жүрген ісі де көпшілікке үлгі боларлықтай. Міне, осындай қарапайым адамдарда үлкен жүрек бар. Осыған кері бір мысал айтайын. Хамза Есенжанов жазған «Жүнісовтер трагедиясындағы» Жүнісовтердің ұрпағы Валерий Жүнісов «Конденсат» АҚ-ны басқарып отыр. Мен оның біреуге шапағат жасағанын естімедім. Он жеті жыл айдауда болған жазушы Х. Есенжановтың 100 жылдығына орай «Бюст орнатуға көмектесші» деп өзім аяқтай бардым. Ол кісіге кірудің өзі мұң екен. Жазушылар бөлімшесінің атынан арнайы хат апарып, түсіндіремін деп, босқа жүрегімді ауыртып қайттым. Ол ата-тегінің тарихын жазған Х. Есенжановқа бюст қоюға, тиын-тебен қосуға жараған жоқ. Дегенмен Х. Есенжановтың есімі облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасының маңдайына жазылды. Ал Жүнісовтің есімі қайда жазылатынын мен білмеймін әзірше. Біздің елде салыстырмалы түрде қарағанда осындай екі түрлі жандар бар бизнесте. Ақ Жайықтағы кәсіпкерлер жиналып, «Мен – қазақпын!» деп жыр жазған Жұбанға арнап, «Жұбан үйін» саламыз деген ниетте. Бұл – үлкен бастама. Жалпақталда мектеп бітіргеніне 50 жыл толған түлектер ауылдың кіреберісіне электр жарығын өткізіп, ортасына субұрқақ жасап беріп, сол ауыл-аймақтың үлкен-кішісіне қуаныш сыйлады. Осындай жандардан өзгелер үлгі алуы керек. Біздің ұлттық код деп жүргеніміздің тағы бір қыры – ұлттық тәрбиедегі адамға адамгершілікпен қарайтын үлкен жүректі ұрпақ өсіру.

— «Ұлт зиялысы, зиялы қауым» дейміз, жалпы, сіздің ұғымыңыздағы зиялы жандар кімдер?

— Қазіргі күнде әдемі киінген, қымбат көлік мінген, ақшасы көп адамды зиялы деп ойлайды біздің жұрт. Менің ойымша, бала оқытып, ұстаз болып жүргенінің ең адалы – зиялы, бірнеше бала өсіріп, оларды «Адам бол» деп тәрбиелеп отырған ана – зиялы, бүтіндей бір ауылды аузына қаратып, жастарға ақыл айтып, бағыт берген қария – зиялы, жоқ-жұқаны паналатып, барымен бөліскен қазақтың азамат жігіттері – зиялы.

Бірнеше ғасыр армандай жүріп, ата-баба аңсаған егемендікке қол жеткіздік. Егемендіктің жолында көп нәрсені құрбан еттік. Осы жолда біздің халық талай нәрсеге шыдады, төзді, күтті. Өзге көштің соңында өз келбетімізді, өз тілімізді жоғалтқанға да шыдадық. Жарты ұрпағымыз әлі тілге орала алмай отыр. Тілге оралмаған ұрпақ өзінің ата-бабасының тегінен ажырап қалады. Қасірет кешті біздің ұлт. Неге аштық кешті? Неге халық жауы деп бүкіл зиялымды жойды? Осының бәрін бүгінгі тарих айқындап, ашып айтуы керек. Бұл түп-тамырымызда тану, төл тарихымызды білу үшін қажет.

Сұхбаттасқан Гүлжамал ЖОЛДЫҒАЛИ,

«Орал өңірі»

Облыс орталығындағы «Мирлан» базарының аумағы кеңейген үстіне кеңейе түсуде. Аталмыш сауда нысанының маңындағы көшелердің бойында жүк көліктері мен саудагерлердің тынымсыз тірлігі сол жердегі тұрғындардың мазасын алып, берекетін қашырғалы қашан… Соңғы кезде Ж. Досмұхамедов, Фрунзе, Сенная көшелері сауда орнына айналған. Ал ол жердегі қарапайым тұрғындардың жағдайына ешкім де алаңдамайтын сыңайлы. «Шыдамның да шегі бар» дегендей, тұрғындардың төзімі әбден таусылған ғой.

Келген арыздың ізімен әуелі аталған көшелердің бойындағы тынымсыз тірлікті бақыладық. Ұзындығы бірінен-бірі қалыспайтын шетелдік жүк көліктерінен көз тұнады (фуралардан). Арбасына тауарларды сықырлата тиеп алған арбакештер жүр «Дорога, дорога!» деп көшені бастарына көтеріп. Облыстың түкпір-түкпірінен келетін жеке таксилер иін тіресіп, көшені әбден тығындап тастаған.

Фрунзе көшесінде 30 жылдан бері тұратын №107 үйдің тұрғыны зейнеткер Жұмахиза Жұмағалиевамен жолыққан едік. «Адам бір нәрсеге бауыр басып қалса, айырылғысы келмейді екен. Біз де бұл көшеге үйреніп қалған едік. Бірақ осы күні біздің көшемізде келеңсіз жағдайлар көбейіп кетті. Жүк көліктері (фуралар) келіп, үйіміздің жанына тұрақтайды да, түнімен тоңазытқыштарын қосып қояды. Ол дүрілдеп түнімен ұйықтатпайды. Кезінде әкімшіліктегі жиналысқа көшенің тұрғыны ретіңде қатысып, жанайқайымды жеткізіп едім. Аталмыш жиында «Ел ырысы» базары маңында арнайы автотұраққа орын әзірленді, көліктеріңді сонда апарып қойыңдар, қаланың ортасына кіріп, тұрғындардың мазасын алмаңдар» деп жүк көліктерінің иелеріне ескерткен еді. Басында 4-5 күндей тыныш болды да, қайтадан бұрынғы әніне басты. Қазір жаз айы келді, бұрынғы көріністің тағы қайталанатыны сөзсіз. Енді тауар тасушылар түнімен тоңазытқыштарын айырмайтын болады. Бірде түн ортасында тереземіз қирағандай дауыс естілді. Бала-келінім, жолдасым бар – бәріміз сыртқа шауып шықсақ, «Махаббат» кафесінен сылқия тойып алған қазақ балалары жанжалдасып, арақтың шөлмегін біздің тереземізге қарай жіберген екен. Абырой болғанда ол тереземіздің жақтауына тиіпті. Түн ұйқымыздың шырқын бұзатын орынсыз жағдайлардың жолы қашан кесілер екен?» — дейді ол. Сол арада өзін Зиба Кенжеғалиева деп таныстырған үлкен кісі соңғы кездері көше бойымен еркін жүру арманға айналғанын баяндады.

— Көшеміздің бойымен жүру мүмкіндігі күннен-күнге азайып барады. Бірі жүк көліктерімен әкеліп орамжапырақ сатып жатса, енді бірі картобын қаптап жатыр. Басқа көшелердегідей бізде тротуар атымен жоқ. Осы көшенің бойымен көліктер көптеп жүреді. Жолдың бойын ұзына бойына жүк көліктері, таксилер жауып тастайды, сонда біздер ұшамыз ба?..

 Бұл жер – бәрімізге ортақ. Қалтасы қалыңдар, ақша соңына түскендер көшемізге келіп білгенін жасай берсе, алдағы уақытта не болмақ? Бұл шаңыраққа иелік еткенімізге биыл 17 жыл болды. Ал мына көшенің тыныштығы бұзылғанына он жылдай уақыт өтті. Біз көшіп келгенде тып-тыныш, жанға жайлы еді. Енді ол көрініс келмеске кеткен сыңайлы. Қазір жасым жетпістің сегізінде. Осыдан бірер ай бұрын «Нұр Отанның» облыстық филиалына барып айтсақ, «Ол үйді сатып, тыныштау жерге неге көшпейсіз?» дейді.

Тіпті сатып көшіп-ақ кетер едік.

Бірақ бұл жерге әлгідей жағдайларына қарап кім келеді? Біз ұсынған бағаға үйіміз өте ме? Менің сұрайтыным, жүк көліктерін біздің көшеге кіргізбесе, тұрғызбаса екен деймін. Көшеміздің автотұраққа айналғанына біраз болды. Күнде келіп, саудасын жасап жүргендеріне еш қарсылығымыз жоқ. Әркім күнкөрістің қамымен шапқылап жүргенін жақсы білеміз. Тек көшеміздің берекетін қашырмаса екен. Зейнетке шыққан адамға тыныштық керек екені айтпаса да түсінікті. Қаланың қақ ортасында отырсақ та, түнде көше бойында бірде-бір жарық шамы жоқ, — дейді таусыла сөйлеген Зиба әжеміз.

Айтпақшы, «Махаббат» кафесі туралы бұған дейін не жақсы, не жаман деген хабар естімеппіз. Ал, шындығына келсек, аталмыш кафенің машақаты мен азабын көршілері тартып отыр екен. Кафемен қабырғалас тұратын Қаниза Бисенбекованың осы кезге дейін ұялы телефонына түсіріп алған бейнетаспадағы көріністерді көріп, жағамызды ұстадық. «Қазір тұрып жатқан шаңырағымызды 1997 жылы сатып алған болатынбыз. Ол кезде көршім орыс ұлтынан еді (қазіргі кафенің орнын айтады). Кейін ол кісі қайтыс болып, артынша қазақтардың меншігіне айналды. Одан ол жер саудаға жақын жүретін өзбектерге бұйырды. Мұхаббат есімді өзбек кемпірі «Мына үй ескі, орнына жаңа үй салайық деп едік» деп нотариус арқылы рұқсатымызды алған еді. Әуелі анықтап алғанымыз бойынша екі қабатты үй немесе кафе салмайтын болып бізбен уәделескен болатын. Артынан бәрі басқаша болды ғой. Өзім де саудамен айналысамын. Бір күні ұзақ жолдан келсем, екі қабатты зәулім үй салып жатыр екен. Екі көшенің бойынан есік шығарып алып, шаруасын жүргізіп жатты. Алдымен көлік жуатын орын ашты. Біз оған қарсы болып, құрылыс бөліміне арыздандық. Кешікпей үйімнің жарынан жарықтар пайда бола бастады. Бұл адамдармен бірнеше жылдан бері араздасып келеміз. Бірақ бұл жағдайларға нүкте қояр әзірге ешкім жоқ. Манағы өзбек кемпірінің кісіні қарғап-сілеу жағынан шеберлігі өте мол. Сондай сөздерді қайдан алатынын білмеймін, әйтеуір, естігенде төбе шашың тік тұрады. Көлік жуатын орыннан пайда түспегеннен соң, кейін кафеге айналдырып алды. «Жын-ойнақты ашуға қандай қақыларыңыз бар?» деп алдарына тағы бардым. Ондағы естіген жауабым мынау: «Рұқсатсыз аша аламыз, сіз өзіңізге көп аласыз, қайда барсаңыз да, бара беріңіз» дейді әлгі кемпірдің Илхам деген баласы. Соңғы кезде тіпті жаман көріністерге ұласқаны сонша, үйімнің алды әжетханаға айналды. Соның ішінде қазақтың әйелдері де бар. Алдымыздағы ағаштың жанына келіп қазақ қызының тал түсте дәрет сындырып жатқанын ұялы телефоныма түсіріп алдым (бейне-жазбасы сақталған). Түнде өңшең қазақ жігіттері неше түрлі сөздерді айтып төбелесіп жатады. Менің үйім мен «Махаббат» кафесінің арасында бір адам еркін сиятындай орын бар. Қуыс жерді ыңғайлы деп тапқан кафеден шыққан қыз бен жігіт (әрине, ішімдік ішкендер) кіріп алып, ұятты нәрсемен айналысады. Айтуға аузың бармайтын ондай көргенсіздіктер күнде қайталанады. Сұмдық! Ұят-ай! Балаларымыз бар, немерелеріміз бар. Солардан жерге кіріп кете жаздаймыз. Олар «Апа-ау, бұл үйді сатып, тыныштау жерге көшейікші» дейді. Ешбір көршіміз өзбек ұлтының өкілдеріне кафе ашуға рұқсатын бермеген еді. Олар сонда Қазақстанның заңына бағынбай ма?» — дейді ашынған ол.

Жоғарыда аталған келеңсіз мәселелердің барлығын өз құлағыңызбен естіп, таң атқанша көз ілмей шығатын тұрғындардың жанайқайын түсінгендей болдық. Енді оны қалалық әкімдік пен құқық қорғау органдары түсініп, түн ұйқылары төрт бөлініп, күндізгі тірліктері тозаққа айналған көше тұрғындарының жанайқайларына араша түсетін шығар деп сенеміз. Біз алдағы уақытта да аталмыш көше тұрғындарының тыныс-тіршілігін назарда ұстамақшымыз.

Темірболат ӘНУАРҰЛЫ,

«Орал өңірі»

Суреттерді түсірген автор

Жуырда Ресей Федерациясының астанасы Мәскеу қаласындағы «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы орталық музейінің» Даңқ залында Кеңес Одағының Батыры, әскери қайраткер, армия генералы, Қазақстан Республикасының  тұңғыш Қорғаныс министрі Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетовтің қола мүсінін тапсыруға арналған салтанатты шара өтті.

Музейде әскери қайраткерлер, маршалдар мен генералдар, төрт, үш және екі мәрте Кеңес Одағы Батырларының мүсіндері орналасқан. Салтанатты шараны РФ әскер басшылары клубы аппаратының жетекшісі Николай Дерябин ашып, соғыста кіші лейтенант шенінде взвод командирі болып, жеңісті батальон командирі лауазымымен қарсы алған қазақтың даңқты ұлы Сағадат Нұрмағамбетовтің өмірбаянымен көпшілікті таныстырып өтті.

Одан соң залды кезекпен Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының жүректі тербер Әнұрандары кернеді.

Салтанатты шара барысында Сағадат Нұрмағамбетовтің өмір жолынан сыр шертер «Долг. Честь. Подвиг» фильмі көрсетілді.

— Кеңес Одағының Батыры, Халық Қаһарманы, армия генералы Сағадат Нұрмағамбетовтің көзі тірі болса, осы жылдың 25 мамыры күні 93 жасқа толар еді. Бүгінгі бас қосуымыз батырдың туған күніне тұспа-тұс келіп тұр. Қазақстан Республикасының елшілігі атынан соғыс ардагерлерінің атын ұлықтап, олардың есімдері ел есінде сақталуы үшін бар ынтасымен жұмыстанып жүрген РФ Әскери-тарихи музейінің ұжымына алғыс білдіремін. Бүгінгі мейрам жас буынға қажет, — деді Қазақстан Республикасының Ресейдегі төтенше және өкілетті елшісінің кеңесшісі Дәурен Дияров.

«Генералдар кеңесі» РҚБ төрағасы, әділет генерал-майоры, профессор Рүстем Қайдаров «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы орталық музейіне» Сағадат Нұрмағамбетовтің мерейтойлық медалі және қаһарман бабамыздың өр бейнесі сомдалған мүсіннің акт сертификатын, құжат көшірмелерін табыстады. Ал екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Сергей Грицев атындағы «Жеңімпаз» қоры директорының міндетін атқарушы Петр Чуйко өз кезегінде әйгілі ұшқыштың шағын мүсіні бейнеленген естелік сыйлық пен сертификатты Рүстем Есімханұлына ұсынды. Сондай-ақ Рүстем Есімханұлы осы шараны ұйымдастыруда белсенділік танытқан бір топ ресейліктерге Кеңес Одағының Батыры және Халық Қаһарманы Сағадат Нұрмағамбетовтің мерейтойлық медальдары мен Құрмет грамоталарын табыс етті. Салтанатты шарада Ұлы Отан соғысы тақырыбын зерттеп жүрген осы жолдардың авторы да батыр атамыздың мерекелік медалімен марапатталғанын мақтанышпен айта кетсек, артық болмас.

КСРО тарихында 72-інші болып ғарышқа ұшқан, қазақ ұлтынан шыққан тұңғыш ғарышкер, авиация генерал-майоры, ғарыш сапарына дейін де Кеңес Одағының Батыры атағына ие болған, Халық Қаһарманы Тоқтар Әубәкіров тебірене сөйледі.

— Еліне аянбай еңбек етіп жүрген, өз Отанының патриоттары шоғырланған ортада сөз сөйлеп тұрғаныма қуаныштымын. Қазақ халқы атынан осы ескерткіштің бой көтеруіне үлес қосқан баршаңызға, соның ішінде орталық музей қызметкерлеріне алғыс айтамын. Міне, қазақ ұлының ерлігін ұлықтап, екінші мәрте ескерткіш орнатып отырсыздар. Талғат Бигелдинов пен Сағадат Нұрмағамбетов – қазақ халқының мақтан тұтар ұлдары. Бұлар арды, адалдықты, парызды биік қойып, елінің ілгері аяқ басып, гүлденуіне өмірлерінің соңына дейін тер төккен азаматтар. Сағадат Нұрмағамбетов тәуелсіздіктің арайлы ақ таңы атқан шақта қазақ әскерінің бой көтеріп, жасақталуына үлкен үлес қосқан еді. Оның біліктілігі, тәжірибесі мен ерен еңбегі қазақ армиясының дамуына сеп болды. Бүгінгі таңда қазақ халқы, Қазақстан Республикасының Қарулы күштері батыр ұлдарымен мақтана алады. Маған осындай азаматпен жұмыстас болу бақыты бұйырды. Сағадат Қожахметұлының адалдығы мен қарапайымдылығын көзім көре қалды. Ол тіпті қарамағындағы әскери адамдардың барлығының аты-жөнін жатқа білетін. Бұл қасиеті оның адамгершілігі бар азамат екенін дәлелдейді.

Сағадат Қожахметұлы ел есінде мәңгі сақталады. Музейді аралап жүріп, елі үшін қыршынынан қиылған қазақ батырларының аты-жөндерін көргенде толқыдым. Олар бейбіт күнге жете алмады. Әйтсе де бүгінгі ұрпақ оларды ешқашан ұмытпайды, — деді ол.

— Бұл музейді алғаш көргенде үлкен ынта-ықыласпен салынғанын байқадым. Әкеміз ескерткішінің ірі орталыққа қойылуына ұйытқы болған «Генералдар кеңесі» РҚБ және осы музейдің ұжымына алғысымыз шексіз, — дейді батырдың ұрпағы Айсұлу Сағадатқызы.

«1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы Орталық музейінің» директоры Александр Школьник, екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Сергей Грицев атындағы «Жеңімпаз» қоры директорының міндетін атқарушы Петр Чуйко, генерал-полковник Владимир Шумов, генерал-полковник Леонтий Шевцов, генерал-лейтенант Вячеслав Борисов сынды әскери қайраткерлер Сағадат Қожахметұлы туралы естеліктерімен бөлісті.

Александров атындағы ансамбль әншісі Валерия Курнушкина «Катюша», танымал әнші Татьяна Полтавская Абайдың «Айттым сәлем, Қаламқас» және «Көзімнің қарасы», екі мәрте «Айбын» және екі мәрте «Қызыл Жұлдыз» ордендерінің иегері, полковник, ауған соғысының ардагері Валерий Матвеев «Журавли», Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, күйші, композитор Шәміл Әбілтай «Сын народа» әнін орындап, көпшілік көңілін бір серпілтті.

Біз үшін қуанышқа толы болған осы шараға РФ Мәскеу қаласындағы Генералдар штабы академиясында оқып жүрген бір топ қазақстандық және африкалық сардарлар, Ресей елінде оқып жүрген қазақстандық студенттер, Мәскеудегі қазақ диаспорасының өкілдері арнайы келіп қатысты. Аталмыш музейде қазақтың қайсар да қаһарман ұлының мүсінінің орын алуы «Генералдар кеңесі» республикалық қоғамдық бірлестігінің жемісті жұмысының нәтижесі екенін айтып өткеніміз жөн.

Ахмедияр БАТЫРХАНОВ,

Жәнібек ауданы

Х. Бөкеева атындағы облыстық қазақ драма театрында батыр әрі  би шешен Сырым Датұлының 275 жылдығына арналған «Айбынды жігіттер – 2017» аймақтық байқауы өз мәресіне жетті. Оған Ақтөбе, Қызылорда облыстары мен өңіріміздің аудандарынан барлығы 12 жігіт қатысты.

Облыстық халық шығармашылығы орталығы ұйымдастырған сайыстың алғашқы күнінде жігіттер садақпен жеребе тарту арқылы реттік нөмірлерін анықтап, мергендіктерін сынап көрді. Байқау төрт кезең бойынша өтті. «Тегімді менің сұрасаң…» атты таныстыру кезеңінде жігіттердің барлығы да мүдірмей, өздерін таныстырып өтсе, сайыстың екінші кезеңі аударыспақ бойынша сынға түсті. Ұйымдастырушылар тарапынан «Ескірмейтін ескі сөз» және Сырым батырдың шешендік сөздерінен сұрақтар қойылғанымен, сайыскерлер оларға тұшымды жауап қайтара алмады.

Өкінішке орай, бұдан жігіттердің мықтап дайындалмағаны байқалып тұрды. «Тас шайнап, құм түкірген» атты соңғы сайыс ең шешуші кезең болатын. Онда жігіттер өз өнерлерін ортаға салды. Мәселен, зеленовтық Ақтілек Сәрсенов көкпар тартудағы шеберлігін көрсетсе, сырымдық Айдын Әнуар бұрын-соңды басына құрық түспеген асауды тақымына бағындырды. Шыңғырлаулық Жұбаныш Темешов тісімен 24 келілік гір тастың екеуін көтерсе, жәнібектік Досжан Үмбетәлі жүздеген шегенің үстіне жатты. Аймақтық байқауда ең көп ұпай жинаған Зеленов ауданынан келген Ақтілек Сәрсенов бас жүлдені (250 мың теңге) жеңіп алды. Жәнібек ауданының намысын қорғаған Д. Үмбетәлі І орынға (100 мың теңге) ие болса, ақтөбелік, қаратөбелік, шыңғырлаулық, теректілік жігіттер жүлделі орындардан көрінді.

— Сырым бабамыздың 275 жылдығына орай өткізіліп жатқан шараға қатысқан жігіттерге алғысымызды білдіреміз. Өзім де кезінде республикалық «Жігіт сұлтаны» байқауына төрт рет қатысқанмын. Бұл енді аймақтық шара болғаннан кейін Маңғыстау, Атырау өңірінен жігіттер қатысуы керек еді. Бірақ оларды бұл сайыстан көре алмадық. Жігіттердің дайындығы орташа деңгейде деп айтар едім. Өкінішке орай, Сырым батырдың шешендік сөздерін жігіттер біліңкіремей жатты. Бұл енді облыстық байқау болғаннан кейін сахнамен көбірек жұмыстанулары қажет еді, — деп өз ойын білдірді қазылар алқасының мүшесі Мұсағали Бектенов.

Сайыста Тасқала, Жаңақала, Бөкей ордасы аудандарының намысын қорғайтын айбынды жігіттерді көрмедік. Облыстық қазақ драма театрының залы көрерменге толмауы мен түр-тұлғасына көз сүйсінетін жігіттердің сахнадан көбірек көрінбеуі, бұл шараның өтетіндігі туралы алдын ала, жеріне жеткізіліп хабарланбауындаау деген өкініш көкейімізде тұрды. Сырым батырдың атындағы мұндай маңызды шараға жүрдім-бардым қарамау керек еді…

Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ

Дарынды  балаларға  арналған  мамандандырылған С. Сейфуллин атындағы №11 облыстық қазақ мектеп-интернаты кешенінің акт залында еліміздегі кәсіподақтар күніне орай қазақстандық салалық білім және ғылым қызмет-керлері  кәсіптік  одағы  облыстық ұйымының «Кәсіподақ күші – бірлікте» атты мерекелік шарасы  өтті.

Қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлері кәсіптік одағының облыстық ұйымы» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Марат Даупаевтың айтуынша, 10 маусым Қа-зақстандағы Кәсіподақтар федерациясы атқарушы комитетінің шешімімен елімізде кәсіподақтар күні болып белгіленген. Соңғы жылдары қоғамда кәсіподақтар жұмысы қайта жандануда. Нарықтық қатынастар жағдайында еңбек адамының мүддесі мен құқығын қорғауда кәсіподақтар мықты күшке айналып келеді. Елбасы әлеуметтік қатынастарды қалыптастыруға, жұмысшылардың құқықтық сауаттылығы мен белсенділігін арттыруға, еңбек дауларын реттеуге кәсіподақтардың қатысуына үлкен көңіл бөлу қажеттігін нақты тапсырған болатын. Сондықтан да кәсіподақ қоғамдағы тұрақтылықтың тірегі, әлеуметтік еңбек қатынастарын қалыптастырушы  ретінде өз міндет-миссиясын адал атқаруда. Бүгінде еліміздегі  кәсіподақтар арасындағы ең ірі қоғамдық ұйым – қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлерінің кәсіподағы. Соның ішінде облыстағы ұйым  облыстық білім басқармасына қарасты 35 мыңнан астам жоғары білім және ғылым қызметкерлерін біріктіріп отыр.

Салтанатты шарада алдымен еліміздің ғылым және білім саласының дамуына үлес қосқан Софья Иманғалиева, Василий  Баев, Меруерт  Жолдықайырова,  Жәлел Камкиев сынды еңбек ардагерлеріне аталмыш ұйым атынан құттықтау сөз айтылып, сый-сияпат көрсетілді.  Облыстық білім беру басқармасының басшысы Айгүл Мыңбаева құттықтау сөзінде кәсіподақтың қоғамдық ұйымдардың ішіндегі ең бұқарашыл,  белсенді екенін, білім саласындағы барлық шаралардың осы ұйымның қатысуымен өткізілетінін баса айтты. Одан кейін М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің бірінші проректоры, профессор Ғалия Жүсіпқалиева, «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамының филиалы «Батыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институтының»  директоры Софья Ізмұхамбетова, ардагерлер атынан Софья Иманғалиева кәсіподақ белсенділерін мерекемен құттықтады.

Мерекелік жиында БҚМУ-дың дене тәрбиесі кафедрасының меңгерушісі Людмила Демченкоға,  дарынды балаларға арналған мамандандырылған №8 облыстық мектебінің бастауыш кәсіподақ ұйымының төрайымы Саулия Қанатоваға  «Білім және ғылым қызметкерлерінің кәсіподағына сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісі табыс етілді. Сонымен қатар бір топ кәсіподақ белсенділері қазақстандық салалық білім және ғылым қызметкерлері кәсіптік одағының, аталмыш облыстық ұйымның Құрмет грамоталарымен марапатталды.

Шара барысы әдемі ән-жырмен өріліп отырды.

*    *    *

Кеше Қадыр Мырза Әли атындағы мәдениет және өнер орталығының конференц-залында Кәсіподақтар күніне орай мерекелік мәдени іс-шара өтті.

Кәсіподақ ұйымдарының өкілдері мен қонақтарды аталмыш орталықтың директоры Бауыржан Халиолла мерекемен құттықтап, бұл орталықта апта сайын жаңа жоба, жаңа шаралар ұйымдастырылатынын айтты. «Кәсіподақтар күні елеусіздеу мереке болғанымен, көптеген мекеме-кәсіпорында ұжым мүшелерінің қайғы-қуанышын бөлісетін, есеп бөлімімен қатар қызмет атқаратын ұйым болса, ол – кәсіподақ ұйымы. Ертеңгі мереке құтты болсын!» — деп игі тілегін білдірді.

Шара барысында «Ауыл шаруашылығы қызметкерлері салалық кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігі облыстық филиалының төрағасы Әділғазы Нұрғалиевке, «Мәдениет, спорт және ақпарат қызметкерлерінің салалық кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігі облыстық  филиалының төрағасы Айдар Батырхановқа және өзге де салалық ұйымдардың басшыларына аталмыш орталық атынан алғысхат табыс етілді.

– Кәсіподақ – негізінен  биліктің, саяси партияның емес, қоғамдық негіздегі ұйым.  Ұйымның белсенділері жұмыстары үшін жалақы алмайды, қоғамдық негізде атқарады. Жұмыс беруші мен жұмысшылардың арасындағы қарым-қатынасты реттейді. Бүгінгі шара ерекше, өйткені ел  тарихында бірінші рет жұмыс беруші өз бастамасымен кәсіподақ ұйымдарын, кәсіподақ белсенділерін мерекемен құттықтап, басын қосып отырғаны, – деген Айдар Батырханов аталмыш орталықтың ұлтымызға тән қасиеттерді, құндылықтарды сезіммен, өнер туындыларын талғаммен таныстыратын орталыққа айналғанын айтып, шара үшін көпшіліктің атынан алғыс айтты.

Кеш қонақтарына арнап есімдері елге таныс Жаскелең Ғайсағалиев бастаған жас буын әншілер өнер көрсетті.

Гүлнәр  ШӘҢГЕРЕЙ

«Қазақстан – 2050»  жалпыұлттық  қозғалысы  кеңесінің  төрағасы,  қоғамдық сананы жаңғырту жөніндегі ұлттық комиссияның мүшесі Мұхтар Манкеевтің айтуынша, Елордада және өңірлерде бірқатар жоба қолға алынған. Алайда батысқазақстандықтарға ұсынылып отырған «Crowdsourcing»  жобасы  ерекше,  еш жерде жоқ, тек қанатқақты  режимде Ақ Жайық өңірінде  қолға алынбақ.  Жалпы, crowd сөзінің мағынасы бұқара,  sourcing – ресурстарды іздеу дегенді білдіреді. Сонда бұл сөз тіркесі бұқараның күшімен қандай да болсын ресурстарды жинау, бір мәселені ақылдаса отырып, бірге шешу дегенді білдіреді.

Бұрын қоғамда кез келген шаруаны сынап-мінеушілер басым болса, бүгінде бірқатар азамат түйткілді мәселелерді шешу үшін нақты ұсыныстарын білдіреді, кейбір белсенді жандар өздері қоғам үшін бір нәрсе істеуге дайын. Сондықтан жаңа интернет-жобамызда краудсорсингтік тұғырнама құруға ниеттендік.

Бұл идея әкімдіктердің, олардың барлық құрылымдарының және қоғамдастық арасындағы  коммуникациялық кедергіні жоюға бағытталған. Қоғам даму үстінде, сіздердің бір жобаларыңыз, шешімін табатын өзекті мәселелеріңіз болады делік. Алайда әкімдік қоғамды толғандыратын кейбір мәселелерді өз шеңберінде «жабық» кабинеттерде шешеді, оны қоғамдағылар мәслихатта қаралғаннан кейін ғана біліп жатады.  «Қазақстан – 2050» қоғамдық қозғалысы Елбасының саяси бағыт-бағдарын қолдауды мақсат тұтады, «Қазақстан – 2050» стратегиясына сүйеніп жұмыстанады. Елбасы үш үлкен реформаны ұсынды. БҚО-да конституциялық реформа, жаңа экономикалық модель жөнінде талқылаулар өткіздік. Енді рухани жаңғыру реформасы шеңберінде жаңа технологиялық модель цифрлық қызметтер көрсету міндеті тұр десек, алдымыздағы міндет-мақсаттарды, жоба-жоспарларымызды әрбір тұрғынға қалай жеткізе аламыз? Цифрлық қызметтер де  краудсорсингке кіріккен, краудсорсинг қоғамды мемлекетке жақындатып, оны ақыл қосушы, көмекші етіп, өңірдің дамуына септігін тигізеді, – деді Мұхтар Манкеев. Оның айтуынша, «Қазақстан – 2050» жалпыұлттық қозғалысы қоғамдық бірлестігі краудсорсингтік тұғырнаманы, яғни сайтты елімізде алғаш рет БҚО-да құрады, оны ұйымдастыру жұмыстары мен шығындарын өз мойнына алады.  Жыл соңына дейін оны жетілдіруді қолға алып, оның қалай жұмыс істейтінін байқап көрмек. Жоба іске асып, оң нәтиже көрсетсе, оны өзге өңірлерде де бастайды.

Жаңа интернет-жобаның менеджері Сұлтан Маркеновтің айтуынша, жаңа технологиялардың көмегімен адамдық ресурсты пайдалану арқылы қоғамдағы түйткілді мәселелерді шешуге бағытталады. Краудсорсинг идеясы ұжымдық ақыл жалғыз кісінің ақылынан гөрі жемісті деген тұжырымға сүйенеді. Яғни адамдар күрделі мәселелерді шешу үшін білім-біліктіліктерімен, тәжірибелерімен бөлісіп, пікір алмасады, мәселені талқылай отырып, бірлесе шешеді. Мұндай алаң тұрғындар мен билік өкілдерін біріктіріп, өңірдегі түйткіл мәселелерді шешуде ортақ жол табуға көмектеседі.

Басқосуда қоғамдық ұйымдардың, мемлекеттік органдардың өкілдері өз пікірлерін білдіріп, мұндай интернет алаңның қажеттігін айтып, жобаны жетілдіру бағытындағы пікірлерімен бөлісті. Сондай-ақ қоғамдық ұйымдардың және кәсіпкерлік қауымдастықтардың, БАҚ өкілдерінен жұмысшы тобын, меморгандардың өкілдерінен сарапшылар тобын құру ұсынылды. Бұл топ мүшелері өңірдегі ең өзекті мәселелерді, тақырыптарды анықтап, жұртшылыққа  талқылауға  ұсынбақ.

Гүлбаршын  ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал  өңірі»

Кеше  еліміздің  әр  өңіріндегі  қоғамдық келісім  кеңестері,  этномәдени  бірлестіктер, Қазақстан халқы  ассамблеясының  өзге  де өкілдерінің  бір  мезгілде  онлайн  режиміне  қосылуымен  «Сыбайлас  жемқорлықты  жалпыға  бірдей  қабылдамау  –  бірлік  және  тұрақтылықтың  кепілі»  атты  дөңгелек үстел өтті.

Аталмыш шараға облыс әкімдігінің «Ақжайық» залына жиылған батысқазақстандықтар да қатысып отырды.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл  агенттігі төрағасының орынбасары Алик Шпекбаев жүргізген жиында ҚХА төрағасының орынбасары Дархан Мыңбай, ҚХА депутат тобының жетекшісі Сауытбек Абдрахманов, Алматы облысы Аналар кеңесінің өкілі Сәуле Сұрабалдинова, республикалық неміс драма театрының әдеби-драмалық бөлімінің меңгерушісі Александр Диденко және өзге де қатысушылар жемқорлықты болдырмау тақырыбы аясында баяндамалар жасап, ҚХА депутаттары пікірлерін ортаға салды. Отырыста әлемдегі жан-жақты дамыған мемлекет өкілдерінің ізгілікке құрылған ұстанымдарын үлгі ету, жаным – арымның садағасы деп өткен ата-бабаларымыздың рухани тазалығына, салт-дәстүр құндылықтарына ерекше мән беру, әсіресе, дұрыс тәрбие беру арқылы жас ұрпақты жемқорлық дертінен аман сақтау, ол үшін отбасы тәрбиесіне көп көңіл бөлу керектігі айтылды. Жемқорлыққа тұтас қоғам болып қарсы тұру үшін адалдықты насихаттайтын акциялар ұйымдастыру, аталған тақырыпқа қатысты театрлық қойылымдар даярлау мәселелері де сөз болды. Жемқорлықтың қоғамға және оны жасаған адамға тигізер залалы, бұл бағыттағы заңдармен бұқараны алдын ала ақпараттандыру жұмыстарын жүргізу Қазақстан халқы ассамблеясының жауапкершілігіне жүктелер міндет болмақ.

Онлайн тәртібіндегі жиын аяқталған соң облыс әкімінің орынбасары Бибігүл Қонысбаева келелі отырыста айтылған алдын ала ақпараттандыру жұмыстарын жүргізудің маңыздылығы және жемқорлықтың алдын алуды отбасы тәрбиесінен бастау керек  деген  бағыттағы  пікірін білдірді.

ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі БҚО департаментінің басшысы, әдеп жөніндегі кеңестің төрағасы Болат Исақов облысымыз бойынша жемқорлықпен күрес бағытында атқарылып жатқан жұмыстарға қысқаша тоқталып, жиынды қорытындылады.

Нұртас  НАБИОЛЛАҰЛЫ,

«Орал  өңірі»

Облыстық қазақ драма театрында «Мен – қазақпын!» атты мегажобасының іріктеу кезеңі өтті.

Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында ұлттық кодты сақтай отырып, ұлттық сана-сезімнің көкжиегін кеңейту  туралы айтқан болатын. «Салт-дәстүріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда, ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс», — деді. Осы ретте атадан балаға мирас болған ұлт өнерін ұрпаққа насихаттау мақсатында «Мен – қазақпын!» атты республикалық байқау жарияланған болатын. Осыған орай жобаның іріктеу кезеңіне өңірімізден 30 үміткер қатысып, өз бақтарын сынап көрді.

— Бабамыздан қалған мұрамызды әрі қарай дамыту мақсатындағы жобаға үміткерлер көптеп қатысуда. Бұл шараның негізгі міндеті әр облыстан үш адамнан таңдалып алынады. Олар күй, ән және терме жанры бойынша алдағы уақытта республикалық «Мен – қазақпын!» мегажобасында өз өңірінің намысын қорғайтын болады. Байқаудан өткен үш өнерпазды тәлімгер ретінде біз дайындайтын боламыз, — дейді қазылар алқасының мүшесі, дәстүрлі әнші  Өмірқұл Айниязов.

Сонымен «Мен – қазақпын!» мегажобасының аймақтық байқауында үздік шығып, келесі кезеңде Ақ Жайықтың намысын Ақылбек Бектасов (үздік күйші), Жәнібек Ғайнетдинов (үздік жыршы), Данияр Елеуов (үздік дәстүрлі әнші) қорғайтын болды.

Темірболат ӘНУАРҰЛЫ

Дәл осындай тақырыпта Қадыр Мырза Әли атындағы мәдениет және өнер орталығында журналистика саласының майталманы, ғұмырының отыз жылдан астам  кезеңін «Орал өңірі» газетіне арнаған Мәжит Қайырғалиевпен кездесу кеші өтті.

Шара аталмыш орталық фойесінде ұйымдастырылған «Өмірі толған өнеге» атты көрмемен ашылды. Онда Мәжит Қайырғалиұлының басылым беттеріне шыққан мақалалары, өлеңдері мен әңгімелері, кітаптары, салған суреттері мен ағаштан ойып жасаған мүсіндері қойылды.

Кеште сөз алған орталық директоры Бауыржан Халиолла журналистика ардагерінің өмір жолына ой жүгіртті. Осынау кештің өтуі не ұйытқы болған облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының басшысы Дәулеткерей Құсайыновтың алғысхаты мен естелік сыйлықты табыстады. Содан соң сахнаға көтерілген кеш иесінің сыныптасы, Қонаев қорының төрағасы Нұрлан Ізтілеуов мектеп қабырғасында бірге өткен кездерін, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, ақын Айтқали Нәріков студенттік шақтарды, редакциядағы алғашқы еңбек жолдарын еске алды. Әуесқой композитор Ғұбайдолла Хибашев кеш иесін 1966 жылдан бері білетінін айтып, сол кезде Тайпақ аудандық мәдениет бөлімінің басшысы болып жүрген Мәжит Қайырғалиұлы оның мәдениет саласына келуіне, ән жазуына ұйытқы болғанын жеткізді. Ал әріптес інісі, белгілі ақын Ғайсағали Сейтақ журналистерге көп құрмет көрсетіле бермейтіні, бүгін сол олқылық ескеріліп, облыстың баспасөз тарихында өзіндік орны бар Мәжит ағамызбен кездесу кеші ұйымдастырылғанына қуанышты екенін атап өтті. «Биыл «Орал өңірі» газетіне 100 жыл толады. Мәжақаң соның 32 жылында редакцияда еңбек етті. Он жылдан астам уақыт газеттің бас редакторы болды, — деді Ғайсағали Самиғоллаұлы. — Ол жетекшілік жасаған кез ел тәуелсіздігінің елең-алаң шағы болатын. Газет шығаруға да, еңбекақы төлеуге де қаржының болмай қалған кездері бастан өтті. Соған қарамастан, көпшілікті елдің ертеңіне сендіріп, алға жетелей білді. Жазатын редактор болады, жазбайтын редактор болады. Мәжақаң жазатындардың қатарынан табылып, өзгелерге, соның ішінде жастарға үлгі көрсете білді. Әсіресе, тәуелсіздігімізді сақтау, оны баянды ету бағытында көптеген мақала жазды. Мысалы, «Түріміз қазақ болғанша, тіліміз қазақ болсыншы» деген көлемді мақала дайындап, қоғамдық сананы дүр сілкіндіргені әлі есімізде. Cондай-ақ газеттегі мақалаларды өзі салған суреттерімен көркемдеп отырды. Белгілі қаламгерлер оның прозасын да жоғары бағалады».

Кеш барысында берілген сауалдарға байланысты Мәжит Қайырғалиұлының өзінің өмір, еңбек жолдары, шығармашылығы турасында әңгімелеп, кезінде редакцияда бірге еңбек етіп, қазір арамызда жоқ әріптестерін еске алды, өзін мазалайтын қоғамдағы мәселелерге тоқталды.

— Қазақтың Қадырының есімін алған орталықта кешімді өткізгеніме қуаныштымын. Дегенмен де орталық басшылары, қызметкерлері хабарласып, осындай шара өткізу туралы ұсыныстарын айтқанда, бірден келіскен емеспін. Жасым 80-ге келгенде ыңғайсыз көрдім. Артынан келісімімді бердім. Сол себепті кешті ұйымдастырушыларға, менің шашбауымды көтеріп келген әріптестеріме, достарыма, замандастарыма, жалпы жиналған жұртшылыққа өз ризашылығымды білдіремін. Мен өзім кітап шығаруға қызықпаған жанмын. Содан болса керек,  бір ғана кітабым бар. Бірінші кезекте азамат болуды мақсат санадым, — деді ол.

Шара барысында оқушылар мен студенттер Мәжит Қайырғалиұлының өлеңдерін оқыса, әнші Омар Хибашев ақынның сөзіне жазылған әндерді шырқады. Кеште жергілікті өнерпаздар әннен шашу шашты.

Сәкен ӘБІЛХАЛЫҚОВ,

“Орал өңірі”