Сіздерді Жаңа жыл мерекесімен шын жүректен құттықтаймын!

Еліміз үшін де, өңіріміз бойынша да табысты әрі тарихи оқиғаларға толы болған 2016 жылды шығарып салудамыз. Ел тәуелсіздігінің 25-інші жылы Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ұсынған «100 нақты қадам» Ұлт жоспары жүзеге аса бастады. Реформалардың алғашқы жылдағы бастапқы нәтижелерін біздің өңіріміздің тұрғындары да нақты сезінді. Ел Президентінің қолдауы мен мемлекеттік бағдарламалар­дың нәтижесінде тек өткен он екі айда облысымызда 250 шақырым жол жөнделіп, 215 әлеуметтік нысан жаңартылды. Облыс орталығында жаңа алаң ашылып, 300 орындық көпбейінді аурухана, оқушылар және жастар сарайы пайдалануға берілді. Сондай-ақ 1500 отбасы баспаналы болған құтты жыл болды. Еліміздің батыс қақпасы атанған біздің өңіріміз Тәуелсіздігіміздің 25 жылдық мерейтойына осындай толайым табыстармен жетті. Елбасының сөзімен айтар болсақ, «Ұлт жоспары ұлағатты жолға бастап келеді».

Біз қоғам болып жыл бойы ұйымдастырған маңызды шараларымыздың бәрін Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойымен байланыстырдық. Тойлауды емес, ойлауды мұрат етіп, азаттықтың алғашқы ширек ғасырында қол жеткізген табыстарымызды саралап, салмақтадық. Ой қорытып, болашаққа деген сенімімізді нығайттық.

Қадірлі ағайын!

Әрқайсыларыңыздың отбасыларыңызға мол табыс, берік ынтымақ тілеймін!

Жаңа жыл құтты да берекелі болсын!

Игі тілекпен, Батыс Қазақстан облысының әкімі                Алтай КӨЛГІНОВ

Өткен жылдар тізбегіне үңілсек, тәуелсіздік алғалы осымен үшінші рет Мешін жылын бар жақсылығымен, қиындық-қызығымен шығарып салғалы тұрмыз. Санаулы күндерден соң тарих қойнауына енгелі тұрған биылғы Мешін несімен есте қалды?  Ендеше, өткен күндер белесіне бір үңіліп, шолу жасап көрейік.

Ел тәуелсіздігінің 25 жылдығы

Ең алдымен ел тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойын жоғары деңгейде атап өттік. «Осы кезең ішінде не тындырдық?», «25 жылда жеткен жетістіктеріміз қандай?» деген сұрақтарға жауап берілді. Ширек ғасырда атқарылған жұмыстар сараланып, алға үлкен мақсаттар қойылды, жер-жерде ауқымды шаралар өтті. Тәуелсіз еліміз ширек ғасырға жуық уақыт ішінде қаржы дағдарыстарының қиындықтарына қарсы тұра білді, тұрақты даму жолына түсіп, биік белестерге қол жеткізді. Осы бағытта ел тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «Бірлік пен жасампаздықтың 25 жылы» атты қорытынды мерекелік шара өтті.

Ел мерейін асырған олимпиада

Мешін жылындағы мерейлі сәттердің бірі күллі әлем көз тіккен Рио-де-Жанейро қаласындағы XXXI жазғы олимпиада ойындары болды. Бұл олимпиада Қазақстан құрамасы үшін сәтті өтті. Өйткені елімізден әлемдік бәсекеге 26 спорт түрінен 104 спортшы қатысып, бақ сынады. Нәтижесінде қазақстандықтар барлығы 17 медаль (үш алтын, бес күміс, тоғыз қола) алып, ел спорты тарихында жалпы жүлделер саны жөнінен рекордтық көрсеткішке қол жеткізді. Олимпиада көрсеткіші бойынша Қазақстан жалпы медальдық есепте 22-орыннан көрінді. Бұл — егемен еліміз үшін ерен жетістік! Біздің өңірден шыққан боксшы Данияр Елеусінов пен палуан бойжеткен Екатерина Ларионова секілді олимпиадашыларымыздың жетістіктері мыңдаған Ақжайық жастарына спортпен шұғылдануға шабыт беріп, рухтандырды.

Жалпы, біздің спортшылар жыл ішінде әр түрлі деңгейдегі жарыстарда 437 медальға (153 алтын, 135 күміс, 149 қола) ие болды.

Ел болашағы – білімді ұрпақ

Осы жылы 1-сынып оқушыларына арналған білім берудің жаңартылған стандарты енгізілді. Мешін жылынан бастап оқушылар жаңа жүйе бойынша үш тілде білім алуды бастады. Бірінші сыныпқа арналған оқулықтардың 24 түрі әзірленді. Бiрыңғай оқу-әдiстемелiк кешенінің бағдарламасы өзгеріп, «Әліппенің» орнына «Сауат ашу» пәні енді. 2019 жылдан бастап еліміздегі мектептер үштілді білім беру жүйесіне толығымен өтеді деп жоспарлануда. Сонымен қатар ҰБТ-форматы да жаңарды. Жаңа жүйе талабымен белгіленген меже бойынша балл жинай алмаған түлек ҰБТ-ны қайта тапсыру мүмкiндiгiне ие. Сондай-ақ орта кәсіптік-техникалық білім тегін берілетін болды. Тәуелсіздік жылдары білім беру саласында облыс бойынша 59 орта мектеп пен 17 балабақша салынды. Қазіргі таңда бес мектеп және бір балабақша салынуда. Биыл мемлекеттік-жеке әріптестік аясында Орал қаласында қосымша 680 орындық сегіз жеке балабақша, Ақжайық ауданының Чапаев ауылында 35 орындық екі балабақша ашылды.

Өңіріміз бойынша үш жастан алты жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен қамту 99,7 пайызға жетті.

Ширек ғасырда өңірімізде қол жеткізген жетістіктердің көптігі марқайтады. Қай саланы алсақ та, жыл сайын ілгері жылжып келе жатқаны көңілге қуаныш ұялатады. Табалдырығымыздан аттағалы тұрған Тауық жылында да елімізде тыныштық болып, толайым табыстар көп болғай!

Қазбек МЕНЕЕВ,

облыстық жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы басшысының міндетін уақытша атқарушы: 

— Биыл облыстық маңызы бар 145 шақырым жол жөнделіп, осы мақсатқа бөлінген 7 млрд. 661 млн. теңге қаражат толықтай игерілді. Соның нәтижесінде 12 ауданның тоғызына жол қатынасы жақсара түсті. Қазталов, Жәнібек, Сайқын бағытындағы жолдар республикалық маңызы бар жолға жатады. «Жол азабын тартқан білер» демекші, жол қиындығын көріп жүрген жолаушыларымыз енді діттеген жеріне қиналмай жетеді және жолаушы тасымалына қоса, жүк тасымалы да жақсара түсті.

Демек, бұл жол факторы әрі әлеуметтік, әрі экономикалық категория деген сөз.

— «Орал өңірі» газетінің оқырмандарын Жаңа жылмен құттықтаймын! Күні ертең табалдырықтан аттап, төрімізге озар жыл бәрімізге де құтты жыл болғай!

Бекжан ТУКЖАНОВ,

Орал қаласы әкімдігі тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі басшысының орынбасары:

— Биыл облыс орталығындағы 18 көшеге қатысты жалпы ұзындығы 23 шақырымды құрайтын көше жолдары жөнделді. Мәселен, А. Байтұрсынов көшесі мен Еуразия даңғылына қатысты жолдарға күрделі жөндеу жасалды. Бұған қоса 7-ші және 9-шы шағынаудандарды жалғайтын жаңа жол салынып, 20 ауланы қалыпқа келтірдік. Байырғы Оралда көркейте түсу жұмыстары әрине, келер жылы да жалғасын табады.

Жаңа жыл құтты болсын! Баршаңызға жасампаз еңбек пен бақ-береке тілеймін!

Бет  материалдарын  дайындаған  Гүлжамал  ЖОЛДЫҒАЛИ

2017 жылдың  1  қаңтарынан  бастап  кейбір  тауар  нарықтарында,  атап  айтсақ,   теміржол  көлігі, электр және жылу энергетикасы, газ,  мұнайды  тасымалдау,  азаматтық авиация, айлақтық қызмет, телекоммуникация   және  пошта  байланысының қызметтеріне  мемлекеттік  баға  белгілеу  болмайды. Бұл  жөнінде  бейсенбі  күнгі баспасөз  мәслихатында  облыстық  табиғи  монополияларды  реттеу  және  бәсекелестікті  қорғау  департаментінің  басшысы  Мұрат Оспанов   мәлімдеді.

Оның сөзінше,  Елбасы тапсырмасын орындау мақсатында енгізілген бұл жаңалық ең алдымен нарық тиімділігін көтереді, соның нәтижесінде ұлттық субъектілер, Еуропалық экономикалық одақ субъектілерімен  тең жағдайда болады. Тауар нарықтарындағы бағалық реттеуден бас тарту, мемлекет экономикасына мультипликациялық әсер ететін кейбір салалардағы қызмет көрсететін нарық субъектілері бағаларының негізсіз өсу тәуекелдеріне ұшыратуы мүмкін. Осыған орай қоғамдық маңызды нарық салаларында 2020 жылға дейін бағалық реттеудің жаңа түрін енгізу көзделуде. Мысалға айтар болсақ, газ саласында екі қызмет (тауарлық газды бөлшек саудада өткізу және топтық ыдыс құрылғылары арқылы сұйытылған мұнай газын бөлшек саудада сатып өткізу), теміржол көлігі бойынша екі қызмет (теміржол көлігі арқылы жүк тасымалдау қызметі, теміржол вагондарын жалға беру және вагон (контейнерлер) операторлары және ҚР аумағы арқылы өтетін транзиттік жүктерді теміржол көлігімен тасымалдау қызметі), азаматтық авиация бойынша бес қызмет (жолаушыларды отырғызу және түсіру, жолаушыларды тіркеу үшін жұмыс орнын ұсыну, жүкті сұрыптау, әуе кемесін жанар-жағармаймен қамтамасыз ету, тасымалдау қызметіне әуежай ғимараттарын жалға беру) және электрэнергетика бойынша төрт қызмет – электр энергиясымен қамтамасыз етуші мекемелерге бөлшек саудада сату, электр энергиясының орталықтандырылған саудаларын өткізу және ұйымдастыру және т.б.) көрсетіледі.

Облыстық табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау департаментінің басшысы Мұрат Оспанов сондай-ақ Жаңа жылдың алғашқы күнінен бастап газ және электр энергиясы бағаларының өсуі мүмкін екенін айтты. Тауарлық газды бөлшек саудада сатып өткізу бағасының өзгеруі босату бағасының және таратушы тұрба құбырлары арқылы газ тасымалдау тарифінің өсуіне байланысты болып отыр. Осылайша, тарифтің өсуі тауарлық газды бөлшек саудада сатып өткізу бойынша бір пайызды құрайтын болады.

Департамент басшысы өз сөзінде бағаның тез көтерілу жағдаяты субъектілердің бәсекелестік саласындағы заңнаманы бұзып отырғанын көрсететінін айтты. Мұндай жағдайда монополияға қарсы орган ден қою шараларын қолдануға құқылы. Бағаның негізсіз көтерілу жағдаяты дәлелденген жағдайда монополияға қарсы тергеу-тексеру жұмыстары жүргізіліп, оларға айыппұлдар салынады. Сондай-ақ субъектілердің нарық заңдары және бәсекелестік ережелері негізінде жұмыс жасай алмаған жағдайда ҚР Кәсіпкерлік кодексінде тауар нарықтарында және бөлек субъектілері үшін бағаны мемлекеттік реттеу қарастырылған.

Аталған баспасөз мәслихатына облыстық табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау департаментінің бөлім басшылары мен облыстық кәсіпкерлер палатасының қызметкерлері, кәсіпкерлер және БАҚ өкілдері қатысты.

Жиын барысында қатысушылар тарапынан тариф мәселесіне қатысты сұрақтар қойылып, бұған тиісті  жауаптар  қайтарылды.

Айша  ӨТЕБӘЛІ,

«Орал  өңірі»

Қадыр  Мырза  Әлі  орталығында  ел  тәуелсіздігінің  25  жылдығына орай мәдениет  және  өнер  саласының  бірқатар  қызметкерлері  мен ардагерлеріне  құрмет  көрсетілді.  Шараға  өңір  басшысы  Алтай  Көлгінов  арнайы  қатысты.

Салтанатты жиында алдымен облыс әкімі  Алтай Көлгінов сөз алып, тәуелсіздік жылдары мәдениет саласында қол жеткен жетістіктер мен атқарылған жұмыстарға тоқталып өтті.

– Биыл жетістіктері мен табысы мол жыл болды. 25 жылдықтың қарсаңында қаламыздың жаңа ауданында жаңа алаң ашылды, шаһарымыз кеңейіп, халқымыздың саны көбейіп келеді. Жаңа ауданда заман талабына сай зәулім үйлер бой көтеріп,  көздің жауын алар әсем ғимараттар салынуда. Жаңа алаңның айналасында бес жылдың ішінде Салтанат сарайы, Қадыр орталығы, Достық үйі, Теннис корты, Оқушылар мен жастар сарайы, Назарбаев зияткерлік мектебі, қалалық көпбейінді аурухана, №2 қалалық соттың ғимараты, заманауи балабақша халқымыздың игілігіне пайдалануға берілді. Бұрын дала болған жер қазір әсем қала болды. Осылайша біз дамыған елдің қатарына қосылуға ұмтылудамыз. Бұлармен қоса мәдениет саласын дамытуға да үлкен көңіл бөлініп келеді. Келер жылы облысымыздағы театрларды жарақтандыруға, сахнасын безендіріп, жаңа киім-кешектер алуға 100 млн. теңге қаржы бөлінбек. Қазақ елінің өнері мен мәдениеті өркендесе  ғана біз өзімізді ұлт ретінде сақтап қала аламыз, – деген облыс әкімі мәдениет қызметкерлерін Жаңа жылмен құттықтады.

Бұдан кейін өңір басшысы ел тәуелсіздігінің ширек ғасырлық мерейтойына орай  бірқатар сала үздіктерін түрлі  наградалармен марапаттады. ҚР Президентінің Жарлығы бойынша «Ерен еңбегі үшін» медалімен Ғ. Құрманғалиев атындағы Батыс Қазақстан облыстық филармониясының әншісі Дастан Есентеміров наградталды. Ал облыстық  мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы басшысының орынбасары Вячеслав Иночкин мен облыстық қазақ драма театрының ұжымы облыс әкімінің Құрмет грамотасына, бірқатар мәдениет саласының мақтаныштары облыс әкімінің алғысхаттарына ие болды. ҚР  Мәдениет және спорт министрінің бұйрығы бойынша «Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісімен Сырым аудандық орталықтандырылған кітапханасының директоры Раушан Хасанова, Федоров ауылдық орталықтандырылған кітапханасының директоры Марина Лұқманова, Шыңғырлау аудандық орталықтандырылған кітапханасының директоры Гүлсім Қуанаева, Құрманғазы атындағы саз колледжінің халық аспаптары бөлімінің меңгерушісі Асылғаным Құсмағанбетова  наградталды. Ал көп жылдар бойы мәдениет саласын басқарған, қазірде  «Салалық мәдениет спорт және ақпарат қызметкерлерінің кәсіптік одағы» бірлестігінің төрағасы Айдар Батырхановқа ҚР  Мәдениет және спорт министрінің алғысхаты табысталды.

Салтанатты жиында сонымен қатар бірқатар мәдениет саласы қызметкерлеріне ҚР  Ұлттық кітапханасының  «Кітапхана ісінің ардагері» және «Кітапхана ісінің үздігі», «Салалық мәдениет спорт және ақпарат қызметкерлерінің кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігінің «Құрмет белгісі» төсбелгілері, облыстық мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасының алғысхаттары табыс етілді.

Ләззат  ШАҒАТАЙ,

«Орал  өңірі»

Суретті  түсірген Темірболат ТОҚМАМБЕТОВ

Біздің стратегиялық көршіміз Ресей үшін Жаңа Жыл кеші әр жылдың 1 қаңтары болып есептеледі. Жаңа жылды әшекейлі шыршамен қарсы алу дәстүрін Ресейде 1700 жылы қаңтардың бірінде I Петр енгізіпті. Ертедегі еуропалық тайпалар шыршада орман перісі өмір сүреді деген сенімде болған. Сондықтан мейрам күндері тайпа көсемі шыршаға сыйлықтар әкеліп, орманнан аң аулауға рұқсат сұрайды екен. Орыс халқының Жаңа жылды шыршаның қасында тұрып қарсы алуы еуропалықтардың осы дәстүрінен жұғысты болғанға ұқсайды. Кения халқы Жаңа жылды суда қарсы алады екен. Бұл күні барша кениялықтар өзен-көлге суға түсіп, қайыққа мініп, ән салып, сауық-сайран кұрып, ойын-күлкімен өткізетін көрінеді. Үндістанның әр ауданында Жаңа жылды әр түрлі уақытта (қыркүйектен наурызға дейін) қарсы алады. Мейрамда әр әйел, яғни отанасы өз үйін өз қолымен істелген түрлі әдемі заттармен безендіреді. Бұл елде Жаңа жыл мерекесінде ұшырылған батпырауықты садақпен атады екен. Батпырауықтың көлемі өте үлкен және түрлі түске боялады. Ең мерген біреуі оны садаққа жанып тұрған оқ салып атады. Батпырауық тұтанған кезде той басталады. Бұл тойда би биленіп, өлең айтылып, әр түрлі спорттық ойындар бойынша жарыстар өтеді. Кеш соңында әркім өзінің көрсеткен өнеріне сәйкес сыйлықтармен  марапатталады.

Панамалықтардың Жаңа жылды қарсылауы тіпті қызық. Олар Жаңа жыл күні көшені шуға толтырып, мәре-сәре болады. Білмейтін кісі шуылдаған автокөлік сигналдары мен сирена даусынан «Бірдеңе болып қалды ма?» деп қорқып қалуы мүмкін.

Болгарияда Жаңа жыл дастарқанына басқа да тәтті тағамдармен қатар күміс теңге қосып, бірнеше қабат етіп пісірген самса қойылады. Оның жанында денсаулық пен ұзақ өмір сүрудің белгісі ретінде кизил ағашының бір бұтағы жатуы тиіс. Күміс теңгені алған адам Жаңа жылда зор бақытқа кенеледі деп есептеледі. Дастарқан басында әлдеқалай біреу түшкіріп қалса, жақсы ырым саналып, оған көктемде туған алғашқы қозыны, лақты, құлынды сыйға тартады. Чехославакияда да Жаңа жыл дастарқанына арнап ішіне теңге, сақина, қызыл бұрыш салған самса пісіреді. Бұл самсаны өте сақтықпен жеу керек. Аузына қызыл бұрыш түскен адам күлкіге қалады да, сақина мен теңгені алған адам Жаңа жылдағы ең бақытты жан болып саналады. Бразилиялықтар Жаңа жылда көшедегі бағандарды гүлдермен, қоңыраулармен безендіріп тастайды. Ал эфиопиялықтардың Жаңа жылы қыркүйектің 10-11-інде басталады. Олар Жаңа жылда ерте тұрып кілең ақ киім киіп, шіркеуге барады. Ондағы салтанат үш сағатқа созылады. Содан кейін үлкендер самырсын ағашының көлеңкесінде Жаңа жылға арнап мол дастарқан жасап, оған бала-ша-ғаларымен бірге түгел жиналады. Осы кезде балалар Жаңа жылға арнап салған суреттерін ата-аналарына сыйға тартып және үй ортасына жіп керіп, суреттерді іліп қояды. Содан кейін ғана жаңажылдық дастарқан басына жайланып отырады. Барлық жиналған ағайын-туыс мол дастарқан басында шат-шадыман көңілмен ән шырқап, бір-біріне игі тілектерін тілейді. Ал Шотландия мен Уэлсте ескі жылдың соңғы секундында есікті кеңірек ашып, ескі жылды «шығарып» жібереді де, Жаңа жылды «кіргізеді». Италиялықтар терезелерінен ескі үтіктер мен орындықтарды лақтырады екен. Оларда Жаңа жылда ескі затты неғұрлым көп лақтырсаң, келер жылы соншалықты молшылыққа кезігесің деп есептеледі. Италиялық Аяз ата Баббо Натале деп аталады. Италиялықтарда 1 қаңтар күні ерте тұрып, құдықтан кім су әкелсе, сол су әкелген адамға бақыт сыйлайды деген ырым бар. Сонымен бірге олар Жаңа жылдың алғашқы күні кімді бірінші кездес-тіретіндеріне де көп мән береді. Егер олар бірінші күні дінбасын кездестірсе немесе кішкентай баланы жолықтырса, бұл италиялықтар үшін жақсы ырым емес, ал кәрі адамды кездестірсе, онда ол бақыт әкеледі деп ойлайды.

Америкалықтар үшін Жаңа жыл үлкен Times Square сағатының тілі 12-ні көрсеткенде енеді. Осы сәтте алаңға жиылған халық сүйісуге көшеді де, автокөліктерінің дабылын баса бастайды. Ал өзге тұрғындар осындай үйреншікті у-шудан-ақ Жаңа жылдың келгенін түсініп, қара бұршақты жей бастайды. Бұл тағам «сәттілік әкеледі» деп есептеледі. Эквадорлықтар іш-киімдеріне көп көңіл бөледі. Егер Жаңа жыл күні киген ішкиіміңіз қызыл түсті болса, махаббатқа, сары түсті болса, ақшаға жол ашады. Егер жыл бойы жер шарын аралап қыдырғыңыз келсе, онда  сағат тілі 12-ні соққанша қолыңызға чемодан немесе үлкен сөмкеңізді алып, үйді айналуыңыз керек. Қайғылы сәттерін ұмыту үшін олар сағат 12-ні соғысымен, далаға суға толған стақанды лақтырады. Болгарлар болса, үйдің жарығын сөндіріп, Жаңа жылдың алғашқы минуттарын сезімге арнайды. Ал Жапонияда бұл күні 108 рет қоңырау соғылады. Жапондар үшін Жаңа жылдың негізгі сыйлығы – тырма, бұл бақытты тырмалап жинайды деген дәстүрден қалған болса керек. Сондай-ақ олардың жаңажылдық дастарқанында жаңғақ, жасымық пен жүзім болады. Бұл ұзақ өмір мен денсаулықтың белгісі делінген. Қытайда Жаңа жыл 17 қаңтар мен 19 ақпан  аралығында, аспандағы ай жаңарғанда енеді. Сол кезде Қытай көшелерінде мыңдаған шырағдан жағылып, Жаңа жылды қарсы алу рәсімі жасалады. Қытайлықтардың пайымынша, Жаңа жыл залым рухтардың қоршауында болады. Сондықтан оларды қорқытып, қуалау үшін шартылдақтарды  жарады. Кейде олар есіктер мен терезелерді қағазбен бітеп, ішке залым рухтардың  кірмеуін  қадағалайды.

Ал Германияда Рождество мерекесі Жаңа жылға қарағанда кеңірек тойланады.

Жаңа жыл күні жанұяның барлық мүшелері міндетті түрде дастарқан басына жиналуы тиіс. Бұл күні олар Бешерунг дәстүрі бойынша бір-бірімен сый-сыяпат, сыйлық алмасу үрдісін жасайды. Жаңажылдық мәзірдегі ең басты тағам Лебкухен деп аталады. ХVІ ғасырда мейіз бен ұннан тұратын осы тағамның ұзындығы адам бойына жететін болған. Колумбиядағы Жаңа жылдың басты кейіпкері – Ескі жыл. Ол топтың ішінде биік ағаш аяқпен қыдырып жүреді де, балаларға қызықты оқиғалар айтып береді. Колумбияда Аяз ата Папа Паскуале деп аталады. Балалар мейрамы кезінде Оралдың көшелерінде де ағаш аяқты ұзын адамдарды кездестіруге болады. Олар, сірә, бізге Колумбиядан ауысқан болуы мүмкін. Финляндияда Жаңа жыл 25 желтоқсанда тойланады. Дәл осы күні Аяз ата ұзақ жол жүріп келіп, үй алдына үлкен кәрзеңкеге салынған сыйлықты қалдырады. Сондай-ақ бұл түні финдер өз тағдырларын білу үшін бал ашады. Яғни балауыз балқытып, оны суық суға құяды. Осыған байланысты болашақ тағдырларына қатысты мәлімет алуға тырысады.

Грекияда тура сағат түнгі он екіде отағасы аулаға шығып, анар жемісін қабырғаға атады. Дәндері бақшаға шашырап кетсе, сол жылы отбасы берекелі, тату өмір сүре-ді. Мұнда Жаңа жыл мейірімділігімен танымал Ұлы Василий күні болып саналады. Балалар пеш түбіне аяқ киімдерін қойып, оған Ұлы Василий сыйлық салады деп сенеді. Келген қонақтар өздерімен бірге дәу тас әкеліп, «Үй иесінің байлығы осындай ауыр болсын» деп оны табалдырыққа тастайды. Ал кішкентай тас әкелген жағдайда «Тіл-көзден сақтасын» дейді екен. Венгрияда Жаңа жылдың алғашқы секундтарында адамдар ысқыратын көрінеді. Ысқырғанда балаларға арналған ойыншықтарды қолданады. Олардың ойынша, ысқырықтың дауысы теріс күштерді қуып, қуаныш пен бақыт шақырады. Дастарқандарына үрмебұршақ пен асбұршақ, алма, жаңғақ, сарымсақ, бал қояды. Бұл дәндер ауру-сырқаудан сақтап, байлыққа, табысқа негізделген деп ырымдайды. «Әр елдің салты басқа, иттері қара қасқа» деген осы! Бірақ барлық Жаңа жыл мерекесін тойлауда барлық халыққа ортақ бір нәрсе бар, ол – адамдардың бір-біріне жақсы тілек айтып, қуануы. Жер бетіндегі барша халық Жаңа жылдан тек қана жақсылық күтеді.

Ал барша мұсылман халықтарының Жаңа жылы 22 наурызда басталады. Солардың қатарында біз де – қазақтар да бармыз. Мұсылман елдері Жаңа жылдың басталуын Күн мен Түннің теңелетін мезгіліне сәйкес тойлаған. Жер көгеріп, ақ молайған уақытта жұрт жадыраған Күн көзінің шуағына бөленіп, бір-біріне қонаққа баратын болған. Бір-бірінің қателерін кешіріп, бала-шағасының аманшылығын тілеген. Сондай-ақ үй ішіндегі заттарын тазартып, жаңартып, Жаңа жылға ерекше ықыласпен, үлкен дайындықпен келетін болған. Мұсылман халқы Жаңа жыл мейрамын «Наурыз-Жаңару» деп атап, сол күні қазанына асты мол салып, наурызкөже дайындап, келген қонақтарын ерекше ықыласпен қарсылайтын болған. Бірақ қазіргі қазақтар «Біздің Жаңа жылымыз 22 наурызда» деп 1 қаңтар күні үйлерінде тып-тыныш жатып алмайды. Олар бұрынғы Кеңес дәуірінде қалыптасқан әдетпен Жаңа жылды 1 қаңтарда да тойлап жібереді. Арада үш ай өткен соң барша мұсылман халқына ортақ Жаңа жылды – Наурыз тойды тағы тойлайды. Бір-біріне жылы сөздерін айтып, игі тілек тілеп, той тойлағанның несі айып? Яғни «Жақсы сөз – жарым ырыс»! Олай болса, Тәңірім бізді тойдан айырмасын деп тілейік. Жаңа жылда жақсылық көп болсын, уайым-қайғы жоқ болсын! Жаңа жыл бізге барша жақсылықтарын  ала  келсін!

Айша  ӨТЕБӘЛІ,

«Орал  өңірі»

Тәуелсіздікке қол жеткізу – қазақ ұлты мен мемлекетінің сан ғасырлық шежіресінің бір жарқын тұсы және тарихындағы ерекше тарау. Тәуелсіздік бізге бұрын болып көрмеген ұлан-ғайыр мүмкіндіктерге жол ашты. Егемендік – бізден бұрынғы ұрпақтардың алға ұмтылысы мен жанқиярлық күресінің игі нәтижесі. Қазір біздің қоғамда төл тарихымызға қызығушылық артты. Мұның өзі ұлттық руханияттың дамуының маңызды қозғаушы күшінің бірінен саналады.

Бүгінгі еркіндік жағдайында біз тарихи жадымызды жаңғыртып, өз Отанының бостандығы жөнінде армандап қана қоймай, сол мақсатта жанын пида еткен, асыл текті ұлт зиялыларының қалың шоғырына бас иеміз. Тек тәуелсіздік жағдайында ғана төл тарихымыздың «ақтаңдақтарын», Алаштың ардақты көсемдері мен ұлттық қайраткерлер туралы оқып-білуге толық мүмкіндік алдық. Иә, тек солар, «Алаштың» қайраткерлері және алмағайып заманда елді басқарған ұлт көшбасшыларының өкілдері ғана қазақ мемлекеттілігінің түпқазығын қалап кетті.

Сол дәуірдегі қазақ зиялылары биік рухты ізгі мақсаттар жолында жанқияр ұрпақ еді. Олар ұлт алдындағы жауапкершілігін терең түсініп, өздерінің азаматтық және адами міндеттерін аяғына дейін орындап шықты. Арада сан жыл өтсе де, ұлттың біртуар ұлы Мұстафа Шоқайдың: «Ұлттық бостандық – ұлттық рухтың нәтижесі. Ал ұлттық рух ұлттық азаттық пен тәуелсіздіктің жағдайында ғана өзінің жемісін береді» сынды сөздері әлі күнге дейін сүйекті мәнін жойған жоқ.

Әдетте «зиялы» сөзінің алғаш рет орыс тілінде қолданылғаны хақында түсінік бар. Ал Батыста терең ойлы, аса білімді адамдарды «интеллектуал» сөзімен зиялы қауым санатына жатқызады. Қай-қайсысының да мағынасы бір. Өйткені сондай адамдар билік пен байлықты уақытша көрініс ретінде санайды да, руханият, мәдениет және пәлсапаны ешқашан жоғалмайтын құндылық деп есептейді. Бұл – қандай ма болсын дәлелдеуді қажет етпейтін ақиқат. Сондай-ақ қоғам мен өркениет әрқашан жаңашыл идеялар мен тың көзқарасты темірқазық еткен көшбасшыларға зәру. Демек, өткен ғасырдың басындағы қазақтың зиялы қауымы өкілдерінің ұсынған идеялары бүгінде заңды жалғасын тауып отыр. Ол – экономиканы жаңғырту, демократиялық құқықтық мемлекет, теңдік, қоғамдық келісім мен бейбітшілік, ұлттың мәдени түлеуі, халықты мемлекетті басқару ісіне кеңінен қатыстыру. Міне, осы өткен ғасыр зиялыларының ұсынып кеткен идеялары мен қағидаттарының қазір Отанымызда жарасымды жалғасын тауып отырғанына ризамыз. Мәселен, Ұлт көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев сонау өткен ғасырдың тоқсаныншы жылдары Орталық Азия елдерінің одағын құру жөнінде бастама көтерген еді. Сонда ол бұл бастаманы кезінде Мұстафа Шоқайдың көтергенін атап өтті. Кезінде «Түркі жобасын» ұсынған қазақтың тағы бір қайраткері Тұрар Рысқұловтың идеясы Елбасымыздың және Мұстафа Шоқайдың ниетімен қабысып жатқанын атап көрсеткен жөн. Міне, қазір Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың қайраткерлігімен ұлт зиялыларының сан алуан ойлары іс жүзіне асуда.

Шығармашылық кәсіп иесі ретінде тәуелсіздік маған не сыйлады? Әрине, ой және шығармашылық еркіндігін! Екіншіден, тәуелсіздіктің нәтижесінде шекара ашылып, басқа елдегі әріптестермен еркін араласып, өзге жұртта авторлық көрмелер ұйымдастыру, айта берсең, сан алуан мүмкіндікке ие болдық. Осы үшін біз тәуелсіздікке ризамыз және қарыздармыз.

Міне, тағы бір жарқын мереке еліміздің қақпасын қақты. Ол – жаңа 2017 жыл. Жаңа Тауық жылы ауламыздағы момын құстың атауын алғандықтан, оның бейбіт жыл ретінде өтеріне үміт артамыз. Қош келдің, Жаңа жыл! Елімізге құт-береке әкеліңіз!

Ибрагим ӘЙДЕНОВ,

мүсінші,

Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі

Биыл еліміздің спорт тарихы тағы бір «алтын» есіммен толықты. АҚШ-тың Солт Лейк Сити қаласында өткен әлем кубогының екінші кезеңінде шорт-тректен 500 метр қашықтықта жерлесіміз Абзал Әжіғалиев жеңімпаз атанды. Бұл – қазақ  шорт-трек тарихындағы тұңғыш алтын. Бұдан кейін Қытайдың Шанхай қаласында шорт-тректен әлем кубогының үшінші кезеңінде жерлесіміз төртінші орыннан көрінді.  Әлемнің 50 елінен ең мықты спортшылар қатысқан доданың оңай соқпағаны белгілі. Біз чемпионнан алған сұхбатымызды оқырмандар назарына ұсынуды жөн санадық.

— Абзал, қысқы спорт түрінде қазақтардың аз екені, солардың арасынан қазақ тілінде еркін сөйлей алатын спортшылардың санаулы екені белгілі. Сол ат төбеліндей аздың бірі – өзіңізсіз. Алдымен чемпионның балалық шағы қайда және қалай өткенін айтып берсеңіз?

— 1992 жылы Орал қаласында дүниеге келдім. 1-5 жас аралығындағы сәби кезім әкем Абай Әжіғалиевтің туған ауылы Сырым ауданындағы Жосалыда өтті. Одан былайғы өмірім Оралмен байланысты. Балалық шағым өзім құралпы замандастарымдай қызыққа толы болды. Он бірінші сыныпты Орал шаһарында бітірдім.

— Шорт-трекке қалай келдіңіз? Сізді фут-бол да ойнайды деп естігенбіз…

– Бала кезімнен сырғанағанды жақсы көремін. Оралда мұз айдынды спорт сарайы ашылғаннан кейін осы қысқы спорт түріне қала мектептерінен ұл-қыздарды тартып, спортқа баулыды. Сол кезде шорт-трекке ешкімнің шақыруынсыз өзім барып жазылдым. Ал футболға негізінде онша емеспін, тек жақсы жанкүйермін деуге болады.

— Жалпы, шорт-тректің дамуына ұлттық құраманың бас бапкері, жаттықтырушыңыз Мәдіғали Қарсыбековтің және спорт басқармасының бұрынғы басшылары көп еңбек сіңірді деген пікір айтылып жүр. Бұған не дер едіңіз?

— Мәдіғали аға кішкентай кезімнен спорттың осы түріне тәрбиелеп келеді. Көп нәрсеге үйретті. Бапкер әрі аға ретінде оған айтар алғысым шексіз. Ал өзгелерінен көп хабарым жоқ.

— Бұрын әлемдік шорт-тректе өзгелер кәрістер мен канадалықтарға қарап бой түзейтін. Бүгінде қызғалдақтар елінің, яғни Голландияның құрамасының тасы өрге домалап тұр. Біздің ұлттық құрама сол елдің құрамасымен бірге алдағы көктемге дейін дайындалады деген ақпаратты көзіміз шалды. Бұрынғы атақ-даңқы төске өрлеген кәрістердің әріптес болайық деген ұсынысын қабылдамаған голландықтардың қазақ құрамасына бүйрегінің бұруы тегін емес. Голландықтардың базаларында өтетін жаттығулар несімен ерекшеленеді?

— Голландия еліндегі спорттық базалар өте мықты. Жаттығуға керектің бәрі бар. Спортшылары да осал емес. Шорт-тректе дайындық барысында да қарсылас мықты болу керек дегенді ұстанады голландықтар. Содан шығар, бәлкім…

— Спортта кімдерді пір тұтасыз? Ата-анаңыз спортқа жақын ба?

— Бала кезімнен аты аңызға айналған америкалық боксшы Мұхаммед Әлиді пір тұттым. Ал ата-анамның, туысқандарымның спортқа үш қайнаса сорпасы қосылмайды.

— Сізге еліктеп, мықты спортшы болғысы келетін іні-қарындастарыңызға не айтар едіңіз?

— Маған еліктейтін жастарға айтарым біреу – спортты жақсы көріп, көп еңбектену керек. Көп еңбектенсең ғана нәтижеге жетесің. Алға мақсат қойып, сол жолда шаршамай, талмай жұмыс істеу арқылы ғана жақсы жетістіктерге жетуге болады. Спортта одан басқа жол жоқ.

— Алтын алып, әлемге танылдыңыз. Жұлдыз болған соң қыздар жағы маза бермейтін шығар? Отбасын құрдыңыз ба?

— Шынымды айтсам, қыздарға уақытым жоқ, бар уақытым жаттығуларға кетеді. Әзірге басым бос.

— Алдағы жоспарыңыз қандай?

— Әлем кубогы алты кезеңнен тұратындықтан, сол бойынша ұпай жинап, олимпиадаға жолдама еншілесек дейміз. Әлем чемпионаты бар. Оның алдында универсиада ойындарына қатысамыз. Биыл Қазақстанның тәуелсіздігіне 25 жыл толды. Қазақстанда сегіз айдай болған жоқпын. Елім әр кез жүрегімде, тәуелсіздігіміз мәңгілік болғай!

— Уақыт бөліп, сұрақтарымызға жауап бергеніңізге рақмет. Тек жеңіс биігінен көріне беріңіз!

Анар МАРКСОВА,

Орал гуманитарлық колледжінің студенті,

Орал қаласы

Орал  қаласына  жалғас  Зашаған  кентіндегі  500 отбасы  Жаңа жылды  жаңа  пәтерде  қарсы  алатын  болды.   Облыс әкімі  Алтай Көлгінов  қоныстой  иелерін  құттықтап,  жаңа пәтер  кілттерін салтанатты  түрде  табыс  етті.

Еліміздің ең ұлық мерекесі тәуелсіздігіміздің 25 жылдығына орай және Жаңа жыл қарсаңында қуаныш үстінде бас қосып отырмыз. Бүгін осы жерде 500 пәтердің, жалпы қала бойынша 670 пәтердің кілттері иелерін табады. Бұл үйлер Елбасымыз қабылдаған «Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша салынды. «Нұрлы жол» бағдарламасы қоғамдағы маңызды әлеуметтік мәселелерді шешуге, баспанаға мұқтаж жандарды тұрғын үймен қамтуға, тұрғын үй құрылысын салуға, инфрақұрылымдарды тартуға, жаңа жұмыс орындарын ашуға жұмылған. Жаңа үй кешеніндегі пәтерлер үй кезегінде тұрған азаматтарға алты санат бойынша берілді. Олар көп балалы отбасылар, жалғызбасты аналар, мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеп отырған отбасылар және өзгелері, – деген облыс басшысы Алтай Көлгінов қоныстой иелерін құттықтап, бір топ азаматтарға жаңа пәтер кілттерін салтанатты түрде табыс етті. Сондай-ақ аталмыш үй кешенінің құрылысын жүргізген мердігер «Марасант» компаниясының директоры Аманжол Көнеевті жиналғандар алдына шақырып, елдің көзінше рақмет айтты.

Зашаған кентіндегі Көктем шағынауданында бой көтерген кешен «Нұрлы жол» және «Өңірлерді дамыту – 2020» мемлекеттік бағдарламалары шеңберінде «Қазақстандық ипотекалық компаниясы» ипотекалық ұйымы» АҚ-ның тапсырысы бойынша салынды. Орал – Саратов және Орал – Атырау тас жолдары айырығына орын текпкен 5 қабатты көппәтерлік тұрғын үй кешенінің құрылысын «Марасант» ЖШС компаниясы жүргізді.

Өткен жылдың желтоқсан айында іргетасы қаланған кешенді бес үйдің құрылысы дәл бір жыл дегенде аяқталып отыр. Үй кешенінде бір  бөлмелі  – 300 пәтер, екі бөлмелі – 120 пәтер, үш бөлмелі – 80 пәтер, яғни барлығын қосқанда 500 пәтер бар. «Құрылыс жұмыстары барысында қаладағы 3-5 мың адамды жұмыспен қамтамасыз еттік. Үй құрылысына 87 пайыз жергілікті құрылыс материалдарын, соның ішінде силикатты кірпіш зауытының кірпішін, «Стройкомбинат» компаниясының темір-бетон бұйымдарын пайдаландық. Тұрғын үйіміздің сапасы жақсы, негізі 4-санатты үйлер болғанымен 3-санатқа жақындау. 10 жылдан бері мемлекеттік бағдарламалар бойынша 7-8 үй салған тәжірибеміз бар. Кешендегі әр үйдің кіреберісіне қоғамдық қауіпсіздікті сақтау мақсатында бейнекамералар орнатылған», – деді мердігер компанияның басшысы  Аманжол  Көнеев.

Бұл үй кешеніндегі пәтерлер жергілікті атқарушы құрылымдағы тұрғын үй кезегінде санаттар бойынша тұрған азаматтарға «Қазақстандық ипотекалық компаниясы» ИҰ» АҚ-ның бағдарламасы бойынша жалға  беріледі.

– Ел тәуелсіздігінің 25 жылдығы ішінде барлық қаржыландыру көздерінен БҚО-да 48 мыңға тарта пәтер иелерін тапты. Биылғы 11 айдың қорытындысы бойынша барлық қаржыландыру көздерінен 234,3 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді.

Бұл – жылдық жоспардан 124 пайызға артық және 14 көппәтерлік тұрғын үй, 1500-дей пәтер деген сөз. Алдағы 2017 жылы жеті көппәтерлік тұрғын үй құрылысы жалғасады, – деді облыстық құрылыс басқармасы басшысының орынбасары  Әлібек  Антазиев.

Гүлбаршын   ӘЖІГЕРЕЕВА,

«Орал   өңірі»

Жазира  АРЫСТАНОВА,

облыстық  ішкі  істер департаментінің полиция  қызметкері:

– 2010 жылдан бері тұрғын үй кезегінде тұрдым. Жаңа тауық жылы қарсаңында мемлекеттік қызметші ретінде пәтерге қолым жеткеніне қуаныштымын. Қолымда ата-анам бар. «Қазақстандық ипотекалық компаниясы»  бағдарламасымен жалға алу ретімен айына 25,5 мың теңгеден төлеймін. Жалға 20 жыл мерзімге 14 пайызбен берілді. Осындай  жақсы  бағдарлама  үшін  Елбасымызға  айтар  алғысым  шексіз.

Тимур  ҚҰТҚАЛИЕВ,

жол-көлік  колледжінің  есепшісі:

– Жас отбасы ретінде үй кезегіне 2012 жылы тұрдым. Отбасымда әйелім, екі ұлым бар. Бұрын ата-анаммен тұратынмын, енді еншімді алып бөлек шығамын. Бір бөлмелі пәтерге қолым жеткеніне әулетімізбен қуанулымыз. Елбасымызға, құрылыстың сапалы жүруіне жіті қараған  облыс  басшылығына  рақмет  айтамыз.

*  *  *

Кеше  Орал  қаласындағы  Қонаев  атындағы  шағынауданда 9  қабатты  үйдің  171  пәтері  баспанаға  мұқтаж  жандарға  есігін айқара  ашты.

Тәуелсіздіктің 25 жылдығында игі нәтижелерге қол жеткізудеміз. Елбасымыздың бастамасымен жанданған «Нұрлы жол» бағдарламасы инфрақұрылымды дамыту, баспана салу, автожолдарды жөндеу сынды маңызды бағыттарды қамтиды. Бүгін Зашаған кенті тұрғындарына көп қабатты бес үйдегі пәтер кілттерін табыстадық. Міне, мемлекет қолдауы арқасында сіздер де Жаңа жыл қарсаңында жаңа баспанаға ие болдыңыздар. Биыл облыста 230 мың шаршы метрді құрайтын 1500 пәтер пайдалануға берілді. Бұл – біз  үшін үлкен жетістік. Ал жаңа үйдің құрылысын сәтті аяқтаған «СВ Плюс» ЖШС-на алғыс айтамыз, – деді тұрғындарды құттықтаған облыс әкімі  Алтай  Көлгінов.

Сахнадағы салтанатты шарадан кейін пәтер иелеріне баспана кілттерін табыстау зәулім үйдің әр кіреберісінің алдында жалғасты. Тұрғындардың баспанасына бас сұғып, ізгі лебізін білдірген облыс басшысы Алтай Көлгінов үш балалы  жалғызбасты ана, Орал қалалық №2 емхананың қызметкері Қаламқас Көлбаеваға жаңа кір жуу  машинасын  тарту  етті.

Айта кетерлігі, үйдің құрылысы 2014 жылдың қараша айында «Нұрлы жол» бағдарламасы ауқымында басталған. Тапсырыс беруші – «Қазақстандық ипотекалық компания» Ипотекалық ұйымы» АҚ.  Үй кешенінде бір бөлмелі 90, екі бөлмелі 36, үш бөлмелі 45 пәтер бар. Жалпы көлемі – 10 449,18 шаршы метр.

Баспана қала  әкімдігі бойынша тұрғын үй кезегінде тұрғандарға «Қазақстандық ипотекалық компания» ұйымының бағдарламасы негізінде жалға берілді. Бір ерекшелігі, үйдің әрбір кіреберісінде қоғамдық қауіпсіздікті сақтау мақсатында бейнекамералар орнатылған.

Меңдібай  ИМАНҒАЛИЕВ,

 Орал  қаласының  тұрғыны:

– Қызым Әлия жаңа баспанаға ие болды.

Өте қуаныштымыз. Мейрам қарсаңында тұрғындарға айрықша сый жасаған облыс әкімдігіне алғыс айтамыз. Тұрғын үй кезегінде  ұзақ жыл тұрған қызым толық емес отбасы санаты бойынша жеке пәтер иеленді. Кішкентай жиенім  де  сондай  қуанышты.

Нұрғали  НЫСАНҒАЛИЕВ,

«Жайықсельстрой»  ЖШС  қызметкері:

– 2010 жылдан бері тұрғын үй кезегінде тұрдым. Отбасы құрғаныма екі жылдан асты. Кішкентай ұлымыз бар. Зайыбым Гүлжанат үйде бала күтімімен отыр.  Бір бөлмелі болса да, жаңа  пәтер  алғанымызға  ризамыз.

Нұртай  АЛТАЙҰЛЫ,

«Орал   өңірі»

Жаңа  жыл  мерекесі  қарсаңында  Батыс  Қазақстан  облысы әкімдігінің  қайырымдылық  балы  өтті.

Мерекелік кешке об­лыс басшылығы, аудан әкім­дері, басқарма басшылары, мәслихат депутаттары мен өңірдегі орта және шағын бизнес өкілдері қатысты.

Қайырымдылық балының билет құнынан түскен 3 млн. теңге 12 аудан мен облыс орталығын­да тұратын аз қамтылған және асыраушысынан айырылған 100 отбасыға берілді.

Өз  тілшіміз

Аяз  атаға хат  жазған 8 жасар  Шыңғыс  Сапиевтің  арманы  орындалды.

Жаңа жыл қарса­ңын­­да ол облыс әкіміне  хат жолдап, Алтай  Көлгі­нов  ағасының  қызмет  бөлмесін  көр­гісі келеті­нін  жазған еді. Шың­ғыстың  арманы  орындалды  деп  отыр­ға­нымыз  сол. Ол облыс әкі­мі­нің  жұ­мыс  бөлмесінде  болды. Алтай  Сейдірұлы  Шыңғыстың  ну­­миз­мат  екенін  ескеріп,  оған  әріп­тестерінің  атынан  бірне­ше   мем­лекеттің  ұлттық    валюта  банкнот­тарын, ел  тәуелсіз­дігінің 25 жыл­­дығына арнайы шығарылған  мә­не­тті және жа­ңажылдық сыйлық­тарды  табыс  етті. Шыңғыс  бұл  кү­ні  облыс  әкім­ді­гі­нің мәжіліс  өт­е­тін  залдарымен  де танысты.

Өз  тілшіміз