UFC-тің  ережесіз  жекпе-жек турнирінде  жеңіске  жеткен алғашқы  этникалық  қазақ, М-1  чемпиондық  белбеуінің иегері  Дамир  Исмағұлов Орал  қаласына  келіп, Оқушылар  сарайындағы Д. Елеусінов  атындағы орталықта  жас  спортшылармен,  теннис  орталығында БАҚ  өкілдерімен  кездесті.

Ресейдің Орынбор қаласында тұратын Дамир Исмағұлов UFC ұйымына қабылданғалы алғаш рет Австралияда желтоқсанның 2-сі күні Алекс Горжеспен жекпе-жекке шығып, айқын басымдықпен ұтты. Ол бұл айқастың хабарын жарты жылдай күткен. Дамир ММА аралас жекпе-жегінде бұған дейін 18 кездесу өткізіп, соның 16-сында жеңіске жеткен. Тоғыз кездесуінде қарсыластарын есеңгіретіп, ұрысты ерте аяқтаған. UFC тұжырымы бойынша айқасу спортшылар үшін әлем бойынша ережесіз жекпе-жектегі ең жоғарғы сайыс алаңына шығу деген сөз. Аталған ұйымның турнирінде жеңіске жету жауынгерді даңққа бөлеп, табысының еселеп артуына  мүмкіндік береді.

Дамирдың туған жері – Ресей Федерациясының Орынбор облысындағы Первомай ауданына қарасты Ударный ауылы Батыс Қазақстан облысымен шекаралас, Орал қаласына 70 шақырымға  жуық  жерде  орналасқан.

Спортшы Австралиядағы сайыс алаңына қазақ әнін әуелетіп, Қазақстан мен Ресейдің туын алып шыққаны көпке мәлім.

–  Мен Ресейдің Екатеринбург, Орынбор қаласында, Тайландта, Қазақстанның бірнеше қаласында жаттықтым. Қазіргі уақытта басқа өңірлерден шақырту келіп жатса да, Оралдағы достарыммен қуанышымды бөлісе келдім. UFC тұжырымындағы алғашқы жеңісім әлем көз тіккен айтулы оқиға болды. Мен Қазақстанды тарихи Отаным деп санаймын. Маған атажұртымдағы ғана емес, әлемдегі қандастарым жанкүйер болғанын білемін. Сондықтан қазағыма ерекше құрмет ретінде октагонға екі туды қолыма ұстап шықтым. Бұл – менің шешімім болды. Шетелдік жанкүйерлер қазақ туындағы нышандардың маңызын сұрап, «Қазақганс» деген сияқты лақап ат қойып жатты. Әлі күнге дүниежүзінің түкпір-түкпірінен хабарласып, ыстық лебіздерін жолдап жатқандар көп. Ресейде туып-өссем де, өзімнің қазақ ұлтынан екенімді жасырған емеспін, – деді әсерімен бөліскен Дамир Исмағұлов.

27 жастағы жауынгер келесі жекпе-жекке дайындықты Тайландта бастайтынын айтты. Әзірше қарсылас белгілі емес. UFC ұйымымен болған келісімшартқа сәйкес ол жылына төрт мәрте жекпе-жек өткізуі тиіс.

 –  UFC-тің тұңғыш жекпе-жегіне шығу үшін дайындық деңгейі соңғы аптада өте ауыр деңгейде өтті. Бұл лигада айқасу кәсіби тұрғыда шыңдалуды қажет етеді. Өзіме артылған жауапкершілікті сезінген сайын, ширыға түстім. Әр айқастың алдында бойымды үрей билейтінін мойындаймын. Әсіресе, жекпе-жектің басталуына бес минут қалған кезде, уақыт тезі рухыңды сынға салады. Бірақ қай салада болсын, төзімділікті танытқан жанға жарқ етіп, жеңіске жететін сәт туады. Сондықтан сабыр сақтаудың маңызы зор. Спорттағы жетістік мықты ерік-жігердің арқасында келеді, – деді Дамир  Исмағұлов.

Дамир болашақта Қазақстанға келіп, спорт мектебін ашып, шәкірт тәрбиелеу ойында бар екенін айтты. Бұл бағытта жоспар бойынша алғашқы қадамдар жасалуда. «Қазақстанға келгенде салмақ қосып қайтамын. Халық өте қонақжай. Асқа шақырады, бас тартсаң түсінбей жатады. Ал мен өзімді бір қалыпта ұстауым қажет. Сол үшін Қазақстанда жаттығу өте ауыр», – деді әзіл-шыны аралас

Дамир Исмағұлов.

Нұртай  АЛТАЙҰЛЫ,

«Орал   өңірі»

Допты хоккейден Оралдың «Ақжайығы» жоғары лига командалары арасында бүкілресейлік жарыста кезекті маусымын бастағалы отыр.

«Ақжайық» спорт клубының директоры міндетін атқарушы Армат Меңдешевтің айтуынша, 1976 жылы құрылған оралдық команданың бай тарихы бар.

Кезінде КСРО чемпионы атанып, атағы алысқа кеткен Алматының «Динамосы» тарағаннан кейін «Ақжайық» Қазақстандағы допты хоккейден бірден-бір кәсіби клуб болып қалды.

«Ақжайық» биыл да екінші топта «Маяк» (Краснотурьинск), «СКСО «СКА-Свердловск» (Екатеринбург), «Динамо-Қазан-2» (Қазан), «Никельщик» (Верхний Уфалей), «Знамя-Удмуртия» (Воткинск), «Локомотив» (Орынбор) командаларымен бірге өнер көрсетеді.

Биылғы бір жаңалық, команданы жергілікті бапкер Николай Шавалдин жаттықтырады. Тәжірибелі хоккейшілердің бірі, 1990 жылғы Еламан Әліпқалиев әрі ойнайды әрі аға бапкер ретінде өз бағын сынап көрмек. Құрамда басқалай көп өзгеріс жоқ. Негізінен команда капитаны Максим Өтебалиев бастаған жергілікті хоккейшілер ойнайды. Ресейліктер Алексей Подметалин, Сергей Пантеев, Александр Чкаловқа қоса Хромтау допты хоккейінің түлектері Азат Бектұрған мен Қуаныш Темірәлин «Ақжайыққа» көмектеспекші.

«Биыл команда ойнайтын «Жастар» стадионында жасанды мұз айдыны пайдалануға берілгені белгілі. Сондықтан хоккейшілер маусымға дайындығын жылдағыдан ерте  бастады. Бұл да олардың шеберлігін арттыруға септесетіні анық. Алдағы мақсат – жақсы ойын өрнегін көрсете біліп, екінші топта үздіктер қатарынан көрініп, финалдық сайыстарға жолдама алу», – дейді Армат Меңдешев.

Н. Шавалдиннің шәкірттері алғашқы кездесулерін 29-30 қараша күндері Краснотурьинск қаласында «Маяк» командасымен өткізеді.

«Біздің басты мақсатымыз – әрине, алдағы жылы 2-12 наурыз аралығында Ресейдің Красноярск қаласында өтетін ХХІХ Дүниежүзілік қысқы универсиадада жүлделі орынға ілігу. Онда айдын иелері чемпиондық атақты ешкімге бере қоймас. Дегенмен қалған жүлделі орындар үшін таласуға толық мүмкіндік бар. Универсиадада ел намысын жасы 25-тен аспаған «Ақжайық» хоккейшілері қорғайтын болады», – деді Армат Ермекұлы.

Айта кетейік, допты хоккейден 2019 жылғы әлем чемпионаты 26 қаңтар – 2 ақпан аралығында Швецияның Венерсборг қаласында өтеді. Өткен жылы «Ақжайықтан» ел құрамасына команда капитаны Максим Өтебалиев бастаған үш ойыншы шақырылған болатын.

2011 жылы допты хоккейден Алматыда өткен қысқы Азия ойындарында негізін «Ақжайық» хоккейшілері құраған Қазақстан құрамасының чемпион атанғаны мәлім.

Ғайса  БӘЙМЕН

Батысқазақстандық  қос  самбошы Румыния астанасы Бухаресте  ересектер  арасында мәреге жеткен  әлем  чемпионатында алтыннан  алқа тақты.

Дүниежүзілік доданың алғашқы күні Нұрбол Серіков 68 келі салмақта қарсылас шыдатпады.

Нұрбол финалда  Әзербайжан елінің өкілі Эмиль Гасановпен кілемге шықты. Аса тартысты белдесу 1:1 есебімен тең аяқталды. Дегенмен, соңғы ұпайды қазақстандық палуан алғандықтан, жеңіс Нұрболға берілді.

«Мен бірте-бірте қарқынды үдете түстім. Бұдан бір жыл бұрын  әлем чемпионатының жартылай финалында осы балуанға есе жіберіп едім. Соның қарымтасын қайырдым», – деді Нұрбол жарыстан кейін.

Нұрбол Серіков 1993 жылы Қазталов ауданының Ақпәтер ауылында дүниеге келген. Алғашқы бапкері – Жеңіс Стамғазиев. Шағын ғана ауылдан дарынды да алымды шәкірттер тәрбиелеп келе жатқан Жеңістің үлесі мол. Орал қаласындағы спортқа дарынды балаларға арналған мамандандырылған облыстық мектеп-интернаты мен М. Өтемісов атындағы БҚМУдың түлегі Н. Серіков қазіргі кезде Қазақстанның еңбек сіңірген жаттықтырушысы Райбек Меңдіғалиевтің қол астында дайындалып жүр.

Жарыстың екінші күні тағы бір батысқазақстандық балуан Темірлан Ихсанғалиев әскери самбодан әлем чемпионы атанды.

Кіл мықтылар жиналған додада 82 кг салмақта кілемге шыққан Темірлан француз, қырғыз палуандарын мерзімінен бұрын ұтты. Сондай-ақ қазақстандық әскери самбо шеберіне түркімен спортшысы қарсы тұра алмады.

Бұдан бұрын да талай додаға қатысып, олжа салып, тәжірибесі әбден толысқан 32 жасар Т. Ихсанғалиев финалда ресейлік әлем чемпионы, өзінен екі жас үлкен Дмитрий Самойловпен белдесті.

Қазақстандық палуан белсенді күресіп, қарсыласын ықтырумен болды. Есеп 1:0 болғанымен, Темірлан ресейлік самбошыға еш мүмкіндік берген жоқ.

«Бұдан бұрынғы әлем чемпионаттарында үш қола, бір күміс алып едім, енді, міне, алтынға қол жетті. Қуанышта шек жоқ. Белдесу барысында ұстанған тактикам өз жемісін берді. Тізгінді уысымнан шығармай, үнемі шабуылдаумен болдым», – деді БҚО полиция департаментінің қызметкері  Т.  Ихсанғалиев.

1986 жылы Теректі ауданы Аңқаты ауылында дүниеге келген Темірлан спорттағы жолын еркін күрестен бастады. Алғашқы бапкері әкесі Мердан Ихсанғалиев болды. Кейін әскери самбоға ауысқан Т. Ихсанғалиев (ол да – БҚМУдың түлегі) бұған дейін төрт мәрте әлем чемпионатына қатысып, соның үшеуінде қола жүлдегер атанды. Ал 2015 жылы Марокконың Касабланка қаласында 74 кг салмақта күміс жүлдеге қол жеткізді.

Сонымен қатар қоян-қолтық күрестен әлем біріншілігінде қола, аралас жекпе-жектен осындай жарыста күміс  медальға ие болды.

Темірлан Ихсанғалиевті әскери самбоға марқұм Қазбек Ибрашев баулыды. Қазір Темірлан Нұфтолла Түменовтің қол астында жаттығады. Н. Түменов ересектер арасындағы осы әлем чемпионатында қазақ төрешілерінен алғаш рет бас хатшы міндетін атқарып шықты.

Бір айта кететін жайт, әлем чемпионаты жүлдегерлеріне (жеңімпаздарға – 3 мың доллар) ақшалай сыйақы берілді.

Батыс Қазақстаннан осыған дейін бірнеше әлем чемпионы шыққанымен, бір дүниежүзілік додада қос бірдей балуанымыздың алтыннан алқа тағуы тұңғыш рет

болып отыр. Биыл самбо күресінің өмірге келгеніне 80 жыл толғандықтан, осындай мерекелі жылы бұл – батысқазақстандық спортшылар үшін үлкен табыс.

Алтын медаль жұғысты болсын, ағайын!

Ғайса  БӘЙМЕН

…Әлқисса, сонымен, біздің облыстың футболдан премьер-лига командалары арасындағы  Қазақстан  чемпионатына үкілеп қосқан «Ақжайық» атты арғымағы жоғары топтан  тағы  төмен сырғыды. Маусым бел ортасынан ауғанша, тіпті соңғы турларға шейін Жайық жанкүйерлерінің басым көпшілігінде біздің команда тап биыл ерден ауады-ау деген күдік-күмән болмағаны анық. Алайда «Ақжайық» аяқдопшыларының көмбе таянған сайын кібіртектеуі, әлсін-әлсін сүрінуі тым жиіледі. Әсіресе, өткен айдың соңында ХХХІ турда «Ақжайық» өз алаңында Қызылорданың «Қайсарынан» 0:4 есебімен ойсырай ұтылғаннан кейін қауіп бұлты қоюлана түсті. Мұның ақыр аяғы чемпионат бітпей жатып, оралдық футбол клубының жоғары топпен қош айтысуына келіп тірелді. Біз мән-жайды  білмек болып, «Ақжайық» клубының басшылығына хабарласқанбыз, енді осы пікірлерге зер салып көргейсіз.

Сергей   ЗАЙЦЕВ,

«Ақжайық»  командасының бас бапкері:

– Маусымның соңына таман «Ақжайықта» деңгейі жоғары ойыншылардың тым аздығы қатты сезілді. Бұл енді батысқазақстандық футбол клубының бюджетіне тікелей тәуелді фактор. Әрине, премьер-лигаға бір ілігіп, бір шығып қалып жүргенше, ойын өрнегі тұрақты  команда  қалыптастырған жөн. Бірақ «Ақжайықтың» қазіргі  қаржылық  жағдайымен  әлгіндей команда қалыптастыру қиын болып тұр…

Артур  АВАКЯНЦ,

«Ақжайық» командасы бас бапкерінің ассистенті:

– Біз әлі биылғы чемпионаттың нәтижесіне жан-жақты талдау, түбегейлі сараптама жасай қойған жоқпыз. Әзірше айтарым, тура биыл бірінші топқа түсіп қаламыз деп ойламап едік. Өйткені, күні кешеге дейін көш соңында келе жатқан командалардан ұпай жағынан әжептәуір алда  болдық. Меніңше, бізді өзімізге деген тым сенімділік құртты.

Мейрам  САПАНОВ,

«Ақжайық»  командасының  капитаны:

– Тым жақсы келе жатыр едік… Тіпті «Астананы» «үйде», ал «Қайратты» түзде,  өз алаңында ұтып, «айды аспаннан бір-ақ шығарып», жанкүйерлерімізді ұлан-асыр қуанышқа да бөлегенбіз. Осындай керемет сәттіліктерден кейін, өз-өзімізге орынсыз тым сенімді болып кеттік-ау, шамасы…

Арнайы  заң  керек-ау,  осы…

…Жайық жанкүйерлерінің жылдар бойы көріп келе жатқаны осы. Яғни жергілікті бапкер мен жергілікті жігіттер «Ақжайықты» арқа еті арша, борбай еті борша бола жүріп, жоғары топқа алып шығады. Сосын шеттен бапкер келіп, ол аннан-мұннан қағылған-соғылған біраз легионерді жинап алып, күні кеше ғана «Ақжайық» үшін жан алып, жан беріскен жергілікті футболшылардың денін кәдеге жаратпай, шетке ысырып тастап, іске «қызу кіріскендей» түр байқатады. Сөйте  тұра,  маусымның соңында команда баяғы таз қалпына түсіп, бірінші топқа сырғып, келесі жылы жасыл алаңда жергілікті жігіттер Батыс Қазақстан облысының бетке ұстар командасын қайтадан премьер-лигаға шығару үшін екі иықтарын жұлып жеп, жанталасып  жүреді…

Жалпы, отандық футбол шаруашылығының «ауру-сырқауы» көп. Солардың бірсыпырасын назарыңызға ұсынайық. Мәселен, «Сырт көз – көреген» дегенге сайсақ, бізге Астана мен Алматыдан, шалғай облыстардан, әсіресе, аудан-ауылдардан футбол дарындарын іздеп-іріктеу, яғни  селекциялық жұмыс атаулы жүйелі түрде сауатты жүргізілмейтіндей көрінеді. Сосын біздіңше, допты ұршықша иіруге қабілетті қазақтың қарадомалақтарына жанашырлықпен қарайтын Талғат Байсофыновтай ұлттық бапкерлер толқынын үздіксіз қалыптастырып отыру мәселесі де күн тәртібінен ешқашан түспеуі тиіс. Ал бұл шаруаны ҚР Футбол федерациясы әлі күнге дейін қолға алмағандай әсер қалдырады. Неге? Кең байтақ Қазақстан бойынша аяқдопқа қатысты инфрақұрылым жүйесін күрт жақсарту керектігі кім-кімге де түсінікті болса керек. Ендігі бір екпін түсіріп, астын сызып айтатын мәселе, премьер-лигадағы командаларға бас-көз жоқ легионерлерді топырлатып, олардың басынан төмен қарай ақша құюды доғару керек! Осы мәселе былтыр еліміздің ең жоғарғы заң шыға-рушы құрылымы – Парламентте әжептәуір әңгіме бола бастады да, неге екені белгісіз, соңы сиырқұйымшақтанып кетті. Шынтуайтына келгенде, Қазақстан спортында бүгіндері легионерлерге арқа сүйеу белең алып барады. Бұл керітартпа әдет, әсіресе, командалық спорт түрлері бойынша әбден кең етек жайған. Мысалы, футболдан премьер-лигадағы командаларды қараңыз, келімсектер өріп жүр. Тіпті еліміздің бес дүркін чемпионы (!) «Ақтөбе» командасының қазіргі капитаны, сербиялық легионер қорғаушы Александр Симчевич. Шайбалы хоккейден Астананың «Барысының» құрамына назар аударып көріңіз, шетелдік спортшылардан көз сүрінеді.

Егер мұны азсынсаңыз, «Астана» баскетболшыларына зер салыңыз, еуропид нәсілділерді айтпағанда, зіңгіттей-зіңгіттей зәңгі жігіттер төбеңізден төне қарап тұрады… Бірді айтып, бірге кетті демеңіз, «Жаман әдет жұққыш келеді» дегендей, бүгіндері күрес, ауыр атлетика сықылды командалық емес спорт түрлерінде де Қазақстан азаматтығын күні кеше қабылдап, осыдан 27 жыл бұрын ұлы мәртебелі Тәуелсіздікке ие болған Қазақ елінің ұлттық құрамасына кешелі-бүгінді енген шыққан тегі шетелдік спортшылар-дың қарасы қоюланып барады… Сонда деймін-ау, қазақтың спортқа ден қойған қыз-жігіттері «қайда барып күн көреді?..». Демек, жағдай біржола ушықпай тұрғанда, меніңше, құрамына шетелдік легионерлерді көптеп қабылдауды шектейтін «Командалық спорт түрлері туралы» арнайы заң керек-ау,  осы…

ТОСЫН  ПІКІР

– Маған сенімді дереккөздерінен мәлім болғандай, біраз жылдан бері «Ақжайық» футбол клубы үшін қазынадан жыл сайын 900 млн. теңгеден астам қаржы бөлінетін көрінеді. Бұл көп емес. Мәселен, Қызылорданың «Қайсарының» бір жылдық бюджеті 3,5 млрд. теңге көрінеді. Көрдіңіз бе, «Қайсардың» қаржылық әлеуеті біздің командадан бірнеше есе жоғары. Сондықтан да қалталы футбол клубтары команданы өрге сүйрейтін легионерлерді өз қатарына тарта алады. Ал ақшаға байланысты «Ақжайықтың» әлгіндей мүмкіндігі шектеулі. Сол себепті оған бөлінген қаржы-қаражат құмға құйған сумен тең. Оның үстіне біздің облыс орталығының өзіндегі футболға қатысты инфрақұрылым сын көтермейді. Соның кесірінен «Ақжайық» жаңа маусымға даярлықты бірнеше апталап, бір-екі айлап Түркияда пысық-тауға мәжбүр. Ал бұл дегеніңіз, қыруар ақша!

Орал қаласында балалар мен жасөспірім футболшылар, сондай-ақ жас футболшылар күн суықта жаттығатын басыбайлы жабық зал атымен жоқ.

Мекемелік спортзалдар әр түрлі мекеме-кәсіпорындардың ұжымына коммерциялық негізде бекітілген кесте бойынша жыл сайын жалға беріліп, балалар мен жастар футболы үшін еш босамайды. «Ақжайық» футбол клубы жанынан облыстың бірқатар аудандарында футбол орталықтары ашылғанымен және аудан-ауылдардағы жасөспірім дарынды футболшыларды облыс орталығына тартқанымызбен, әзірге олар емін-еркін тұратын интернат жоқ. Ағайын-туысының үйінде бірер ай жатып, қаланың әр қиырынан күн суықта тоңып-шашырап біраз уақыт жаттығуға келіп жүреді де, жағдай болмағаннан кейін барлығы дерлік қолын бір-ақ сілтейді. Өздеріңізге мәлім, біздің өңірде қыс айларын айтпағанда, көктем мен күздің біраз бөлігін суық әрі жауын-шашынды күндер құрайды. Осы жағдайдың өзі-ақ сақадай-сай жаттығу базасы жоқ команда үшін ілгері басқан аяғын кері тартатын фактор. Міне, осындай елеулі факторларды елеп-екшеп келіп, өз басым екі-үш жылға «Ақ-жайық» командасын таратқан жөн деп санаймын. Әрине, бұл жан-күйер қауымға соттың суық үкіміндей естілері сөзсіз. Бірақ сабыр сақтап, салқын ақылға жүгінейік. Мысалға, «Ақжайық» футбол клубын екі-үш жылға тараттық делік, енді жыл сайын оған бөлінетін 900 млн. теңгеден астам қаржыны тікелей облыстың футболдық инфрақұрылымын күрт жетілдіруге жұмсайық. Екі-үш жыл көзді ашып-жұмғанша өте шығады, есесіне, футболдық инфрақұрылымды қарқынды түрде дамытып, сықитып аламыз.  Керемет  емес  пе?!

Бауыржан   ҒҰБАЙДУЛЛИН,

«Орал   өңірі»   

Канаданың Калгари қаласында шорт-тректен өткен әлем кубогы кезеңінде қазақстандық Абзал Әжіғалиев күміс жүлдегер атанды.

Жаңа маусымдағы алғашқы ірі халықаралық жарыс Қазақстан командасы үшін сәтті өтті. Қазақстандық спортшылар әлемдік деңгейде жоғары орындарға шығуға дайын екендіктерін көрсетті. Осы ретте Абзал Әжіғалиевтің 500 метр қашықтықтағы табысын ерекше атауға болады. Ол олимпиада чемпионы, қытайлық Дацзинге ғана (39.915) жол беріп, күміс  медальді  жеңіп  алды.

Айта кетейік, Абзал көрсеткен 40.136 секундтық нәтиже Қазақстанның жаңа рекорды болып табылады. Ал сайыста үшінші орынды Венгриядан келген Шандор Лю иеленді.

«Маусым табысты басталды. Бірінші күні жартылай финалға дейін жеттім, бірақ, өкінішке орай, медаль ала алмадым. Бірінші кезеңнің соңғы күнінде финалға шығып, екінші орын алдым. Ақтық сында Олимпиаданың үш бірдей чемпионымен жарыстым. Алдағы уақытта жеңістеріммен әлі қуантамын деп үміттенемін», – деді Абзал Әжіғалиев.

Алдағы күндері АҚШ-та өтетін екінші кезеңге А. Әжіғалиев қатыспайды. Онда ұлттық құраманың тек бір бөлігі ғана жол тартады. Әлем кубогының екінші кезеңі 9-11 қарашада Солт-Лейк-Ситиде өтеді. Ал әлем кубогының үшінші кезеңі 7-9 желтоқсанда Алматыда  болады.

Батыс Қазақстан облысынан түлеп ұшқан Абзал бұдан екі жыл бұрын Солт-Лейк-Ситиде 500 метр қашықтықта Қазақстаннан тұңғыш рет әлем кубогы кезеңінің жеңімпазы атанған еді. Ол биылдан бастап Астананың атынан өнер көрсетеді. Дегенмен шорт-тректен Қазақстан ұлттық құрамасы сапында Нұрберген Жұмағазиев, Әділ Ғалиахметов, Нұртілек Қажығали сынды  батысқазақстандық  спортшылар  бар.

Ғайса  БӘЙМЕН

Елбасы  әр  жылғы  Жолдауында  халықтың денсаулығының  кепілі – бұқаралық  спортты дамытуға  баса  мән  береді.

Президенттің  қойған  міндеттерін  іске асыру мақсатында  бүгінгі  таңда  өңірімізде халыққа  салауатты өмір салтын насихаттап, тұрғындардың спорттық белсенділігін арттыруды көздеген ауқымды жұмыс жүйелі жүргізіліп келеді.

Өткен сенбіде Орал қаласында жүгіру маусымының жабылуына орайластырылған жеңіл атлетикалық кросс өтті. Кросқа облыс әкімі Алтай Көлгінов пен бірқатар мекеме басшылары, спортты жанына серік еткен шаһар тұрғындары қатысты.

– Демалыс күні екендігіне қарамай, уақыт тауып, жүгіру маусымының жабылуына келгендеріңіз үшін алғыс айтамын. Елбасымыз жыл сайынғы халыққа арнаған Жолдауында бұқаралық спортты дамытуға көп көңіл бөлу қажеттігін айтады. Жергілікті тұрғындардың салауатты өмір салтын ұстанып, спортпен айналысуына барлық жағдайды жасауға тырысудамыз. Алдағы қыс айларында шаңғы тебу, конькимен сырғанау секілді спорт түрлерімен айналысуды дамытатын боламыз, — деді жарыстан соң облыс әкімі Алтай Көлгінов.

Аталған шараға үлкенді-кішілі 400-ден астам шаһар тұрғыны қатысты. Жеңілатлетикалық крос-қа атсалысып, ерекше ерік-жігер танытқан қала тұрғындары аталымдар бойынша алғысхатпен, естелік сыйлықтармен марапатталды. Атап айтқанда, «Спорттық отбасы» аталымымен Сейітовтер әулеті, «Ең жас қатысушы» аталымымен Аяулым Мұқсин, «Белсенді қатысушы» ретінде Ирина Хромцова танылды.

Нұрбек   ОРАЗАЕВ,

«Орал   өңірі»

Темірлан  ЖҮНІСОВ,

№28  орта  мектептің  оқушысы:

– Екі жыл бойы спорттың кикбокс түрімен айналысамын. Бүгін белгіленген жүгіріс жолының 2 шақырымнан астамын бағындырдым. Әрине, оңай болған жоқ. Бірақ адам өзіне мақсат қойып, соған қол жеткізуге талпыну керек деп есептеймін. Өзім қатарлы жасөспірімдерді жаман әдеттерден аулақ болып, спортпен шұғылдануға шақырамын.

Ирина  ХРОМЦОВА,  қала  тұрғыны:

– Спортпен он жасымнан бастап шұғылданып келемін. Жасым 56-дан асса да, салауатты өмір салтын ұстануға тырысамын. Жүгіру маусымының ашылуынан бастап, әр шарадан қалған емеспін. Енді қыс айларында шаңғы тебуге шығатын боламыз. Әр адам өзінің дені сау болуы үшін спорттан қол үзбеу керек. Қазіргі жасөспірімдер смартфондар мен гаджеттерге үңіліп отырғанша, спортпен шұғылданған әлдеқайда тиімді екендігін түсінсе деймін.

Жадыра  МҰҚАШЕВА, қала  тұрғыны:

– Бүгінгі жеңілатлетикалық кросқа отбасымызбен қатысуды жөн көрдік. Өзім қаладағы №40  мектепте дене шынықтырудан сабақ беремін. Жүгіруге мектептің 7-сынып оқушыларын да алып келдім. Екі қызым әлі кішкентай болса да, олардың спортпен шұғылдануына үлкен мән беремін.

Қыздарыммен бірге үш шақырымдай жүгірдік. Ал оқушыларым белгіленген қашықтықты  толық  бағындырды.

Байдаркамен және каноэдан ескек есуден биылғы жылдың соңғы айтулы сайысы 20-25 қазанда Самарқандта (Өзбекстан) өтті.

Азия кубогін сарапқа салған чем­пионатқа «сары құрлықтағы» 15 мемлекеттен 300-ден аса 23 жас­қа дейінгі спортшы қатысты. Оған еліміздің ұлттық құрамасы мықты дайындықпен барып, жүл­де атау­лының көбін еншіледі. Олар­дың ішінде Дильназ Алмағамбет пен Антонина Казанина сынды батысқазақстандықтар да бар.

Қос аруымыз төрт бірдей медальді қоржынға салды. Мәселен, Дильназ төрт кісілік байдаркада 500 метрлік қашықтықтағы жарыста алтын алса, екі кісілік байдаркада 200 метрлікте мәре сызы­- ғын екінші болып кесті. Ал Антонина екі кісілік байдаркада 500 метр қашықтықта күмістен, бір кісілік байдаркада 500 метрде қоладан алқа тақты.

Байдарка мен каноэ және ака­демиялық есу бойынша БҚО феде­рациясының президенті Юрий Ка­заниннің сөзіне қарағанда, Дильназ бен Антонина енді келесі жылы өтетін әлем чемпионатына  дайын­дықты бастайды. Егер онда сәтті өнер көрсетсе, 2020 жылы Токио­да өтетін олимпиадаға жолдама алулары мүмкін.

Сәкен  ӘБІЛХАЛЫҚОВ,

«Орал  өңірі»

Биыл  Индонезияда  өткен  жазғы  Азия  ойындарында төрт адамдық  байдаркамен  500  метрге  жарысудан  қазақстандық ескекшілер алтыннан  алқа  таққаны  мәлім. Төрт жылда бір рет өтетін  айтулы  додада Батыс  Қазақстан  облысының қос бірдей  ескекшісі – Алексей  Дергунов  пен  Андрей  Ергучев аталған төрттіктің  құрамында  өнер  көрсетіп,  ел  намысын  асқақтатқан болатын.  Жеңіспен  оралған  жерлесіміз Алексей  Дергуновпен сұхбаттасудың сәті түсті.

– Алексей Владимирұлы, ескекші болуды бала күніңізден армандадыңыз  ба?

– Негізі, мектеп кезінен спортқа жақын болдым. Спорттың барлық түрімен айналысып көрген соң, ағама ілесіп, ескек есуді де үйренгім келді. Егер алғашқы бапкерім – марқұм Владимир Треушников болмағанда, байдаркамен кәсіби түрде айналысуым екіталай еді. Өйткені бапкерім бойымнан ескекшіге тән қабілетті байқаса керек, жаттығудан қалмай, тиісті дәрежеде айналысуымды қатаң қадағалады. Кейін бұл спортқа өзімнің де қызығушылығым  ояна  бастады.

– Ең алғашқы жетістіктеріңіз есіңізде  ме?

– 1997 жылы алғаш рет Мәскеуде өткен жарысқа барғанмын. Ол жарыстан қоржыным

бос қайтты. Сол жағдай маған қатты әсер етіп, жарты жыл бойы байдаркамен айналыспай қойдым. Алайда Владимир Александрұлы үзіліссіз хабарласып, қайтпасыма қоймады. Кейін облыстық жарыстарға қатысып, жеңімпаз атанып жүрдім. 1999 жылы алғаш рет Қазақстан чемпионатына қатысып, үшінші орын алдым. 2002 жылы Азия чемпионатына барып, үш алтын медаль әкелдім. Ал 2008 жылы Пекинде өткен Олимпиадаға қатысып, 11-орыннан көрінген болатынмын. Сонымен қатар бұдан төрт жыл бұрын Оңтүстік Кореяның Инчхон қаласында өткен Азия ойындарында чемпион атандым.

– Индонезиядағы  жарыс  қалай  өтті?

– Жарыс өте тартысты өтті. Қытайлықтар мен жапондықтарды басты қарсылас санап, мықты дайындықпен барғанбыз. Алайда олардың дайындығы осал болып шықты. Өйткені жарыс нәтижесінде екінші және үшінші орындарды кәрістер мен ирандықтар алды. Ал ел намысын қолдан бермегеніміз  мерейімізді  асқақтатқаны  анық.

– Ескек есу денсаулыққа қаншалықты  пайдалы?

– Ескекшінің қолдары ғана қимылдағанымен, дененің барлық бұлшық етіне салмақ түсіп, дене толықтай шынығады. Табиғаттың сыры белгісіз ғой. Қайықпен жүзіп келе жатқанда күтпеген жерден жел тұрып, толқын көтерілетін кездер болады. Ал қайыққа су толса, жүзу қиындайды. Осындай келеңсіз оқиғалардан қиналмай шығу үшін денені шынықтыру қажет. Жалпы, Батыс Қазақстан облысында су спортын дамытуға тамаша мүмкіндіктер бар. Бір ғана Орал қаласы арқылы Жайық, Шаған, Деркөл, Барбастау секілді бірнеше ірілі-ұсақты өзен ағып жатыр. Сондай-ақ «Динамо» спорт қоғамына барып, ескек есумен тегін айналысуға болады. Бұл салауатты өмір салтын ұстанып, спортпен айналысқысы келген жанға таптырмас мүмкіндік деп ойлаймын.

– Алексей Владимирұлы, спорт өміріңіздің ажырамас  бөлшегі болғанын жақсы білеміз. Бос уақытыңызды қалай  өткізесіз?

– Мен 2007 жылы шаңырақ көтердім. Өкініштісі, отбасымның жанында көп бола алмаймын. Өйткені әрдайым спорттық жиындарда жүремін. Жұбайым үйде, бала тәрбиесімен айналысады. Ұлым бүгінде үшінші сыныпта оқып жүр. Өзі спортты жақсы көреді. Болашақта спорттың қай түрімен айналысқысы келсе де, қолдаймын. Алда-жалда босап жатсам, бар уақытымды отбасыма арнауға тырысамын. Сонымен қатар аңшылыққа шығып, балық аулап, табиғат аясында демалғанды  жөн  көремін.

– Азия чемпионы атандыңыз, ендігі  мақсатыңыз  қандай?

– Бүгінде Олимпиада ойындарына жолдама алу үшін Қазақстан ұлттық құрамасы сапында дайындалудамын. Енді әлем чемпионаты мен Олимпиада ойындарының салмағын сезініп,  жеңіс тұғырынан  көрінгім  келеді.

Сұхбаттасқан Айым  ТӨЛЕУҒАЛИ

Облыс  әкімінің  орынбасары  Ғабидолла Оспанқұлов  ағымдағы  жылдың  10-16 қазан күндері  Орал  қаласында  ауыр атлетикадан өткен  17 жасқа  дейінгі  жасөспірімдер  арасындағы ел  чемпионатының  жеңімпаздары  Өтепберген Әлиев пен  Виктор  Тарасовты  қабылдады.

Ғабидолла Абдоллаұлы жас спортшыларды жеңістерімен құттықтап, алдағы уақытта өтетін халықаралық сайыстарда сәтті өнер көрсетулеріне тілектестік білдіріп, бағалы сыйлықтар табыс етті.

Өз кезегінде облысымыздағы ауыр атлетика бойынша жаттықтырушылар Дәурен Байтөриев пен Дәурен Жалғасбаевтар спортшыларға құрмет көрсеткені үшін облыс басшылығына ризашылықтарын  білдірді.

Облыс  әкімінің  баспасөз қызметі

Таяуда Атырауда байдарка мен каноэ есуден жасөспірімдер арасында жарыс өтті. Бұл сайысқа оралдықтар да қатысып, жақсы нәтиже көрсетті.

Атырау қаласы күніне орай өткен додада 50 шақты жас спортшы сынға түссе, оның 15-і – батысқазақстандық өрен. 2000-2003 және 2004 пен одан кейінгі жылдары туғандар арасында болған сайыста ескек есушілер 500 және 200 метр арқашықтық бойынша шеберлік байқасты.

Нәтижесінде Мейірбек Мырзагелді, Екатерина Сармина, Евгений Задымаков сынды жас жерлестеріміз қос қашықтықта да жақсы өнер көрсетіп, чемпион атанды. Ал жүлдегер болғандардың сапында Аяулым Жамболат, Екатерина Казанина, Артем Берберия бар.

Жас спортшыларға қаламыздағы «Серік ӨЖК» ЖШС демеушілік көрсетсе, «Рахметова» ЖК олардың Атырауға барып келулеріне жәрдем берді.

— Атырау облысында байдарка мен каноэ спорты жақсы дамуда.  Ондағы дене тәрбиесі және спорт басқармасы тарапынан бұл спортқа 100 млн. теңге бөлінген екен. Осы қаржыға спорттық қайық, моторлы катер, арнайы тренажер, дистанциялық құрылғылар алған. Бүгінге дейін республикалық сайыстарда жөнді нәтиже көрсете алмай жүрген, ұлттық құрама сапына бірде-бір спортшысы енбеген атыраулықтар енді осынау олқылықтарының орнын толтырады деп ойлаймыз. Ал материалдық-техникалық базасы жақсы жарақтанбаса да, білікті бапкерлер жетіспесе де, айтарлықтай нәтижеге қол жеткізіп, биіктен көрініп жүрген батысқазақстандықтар қандай ма мақтауға лайық, – дейді байдарка мен каноэ және академиялық есу бойынша облыстық федерацияның президенті Юрий Казанин.

Мәди  ЫҚЫЛАС