ҚР Мемлекеттік қызмет құрылымдарына – 20 жыл

Мемлекеттік қызмет көрсетуші құрылымдар халықтың жайлы өмір сүруіне жағдай жасауға бағытталған. Осы істі абыроймен атқарып жүрген мемлекеттік қызметкерлердің бірі – Наталья Колманова.

Орал қаласындағы кооперативтік техникумын аяқтаған соң Наталья жолдама бойынша Жымпиты ауданына жұмысқа аттанып, есепші болып қызметке тұрады. Бір жылын Сырым батыр туған топыраққа арнаған ол 1992 жылы қалаға оралады. Сол бір алмағайып кезеңде шаһардан жұмыс табудың өзі қиын болатын. Наталья да жұмысқа тез орналаса алмайды. Кеше ғана тәуелсіздігіне қол жеткізген жас мемлекеттің бұрынғы қалыптасқан экономикалық жүйесі өзгере бастады. Нарықта еңбек биржасы деген түсінік пайда болды. Күндердің күнінде осы еңбек биржасы арқылы «Парыз» атты сауда орнына жұмысқа орналасады. Наталья Оралда түбегейлі қалып та қояр ма еді. Бірақ кездесіп, сөз байласқан жігітімен отбасын құрып, жұбайының туған жеріне аттанады.

Осылайша 1995 жылы Наталья Колманова Цыганов (қазіргі аты Егіндібұлақ) ауылына келеді. Ол жылдарда есепші-ревизорға жұмыс іздемесе де болатын еді. Әркім өзінше өмір сүріп жатты. Сонда да қол қусырып отырмаған Наталья мен жұбайы азын-аулақ мал ұстады. Жұмыс іздеп қалаға қарай кетсек деген ойлары да болыпты. Сөйтіп жүргенде, Натальяға ауылдағы пошта торабына қызметке тұру туралы ұсыныс түсті. Ұсынысты қуана қабыл алып, жаңа жұмысына бел шеше кірісіп кетеді. Халықтың газет-журналға жазылуын рәсімдеу, зейнетақы мен жалақы үлестіру, хат-хабар қабылдау сынды қарбаластан қолы босамайтын оны ауыл тұрғындары жақсы танып алды. Беделі де арта түсті. Осы кезде ауыл әкімі Дәулет Убаев Натальяны ауылдық әкімдікке жұмысқа шақырады. Басында қолымнан келмейді-ау деп бас тартқанымен, оның білім-білігіне сенген Дәулет Хайдарұлы көндіреді. Алдымен емтихан тапсырып, әңгімелесуден өтеді. Осылайша ол ауылдық әкімдіктің табылдырығын аттайды. Бұрын бұл мекемеге өзінің арызы мен белгілі бір мәселені айта келетін жан бұл жолы өзі сол мәселелерді шешуші болып шыға келді. Сол кезде тұрғындар да әкімдік барлығын шеше алады деген түсінікте еді. Таусылып бітпейтін елдің мәселесін реттей алмаспын деген ой Натальяны мемлекеттік қызметке баруға сескендірген. Бірақ бастаған ісін соңына дейін жеткізетін мінезі табандылық танытуына зор сеп болды. Адамдармен жанасымы ерек жас маман  аудан әкімдігі мен бөлімдерге, мұрағатқа, өзге округтердегі әріптестеріне телефон шалып та біраз нәрсені үйреніп үлгереді.

– Сол кездері келген тұрғындармен тілдесіп, мәселелерді шешу жолдарын көрсеткен, ақыл-кеңесін айтқан Л. Шмарина, А. Жармұхамедова, А. Ілиясова мен В. Бабатовтың көмегі көп тиді, – деген Наталья кейін ауыл әкімдігінің бас маманы қызметіне ауысып, жауапкершілігі арта түседі. Бұл жұмысты да дөңгелетіп алып кеткен ол өзінің мансаптық тез өсуін мемлекеттік тілге жетік болғанымен  байланыстырады.

 – Мемлекеттік қызметтің басқа салалардан айырмашылығы жер мен көктей. Біріншіден, үлкен жауапкершілік. Екіншіден, кей құжаттарды дайындау барысында жіберілген аз ғана қателігің қызмет тұтынушыға да, өз болашағыңа да кері әсерін тигізуі мүмкін. Сондай-ақ әкімдікке келген әр азаматты тыңдап, қажетті жауабын бере білу де – мемлекеттік қызметтің басты талабы. Мемлекеттік қызметші этикасына нұқсан келтірмей, ұдайы қырағылық таныту тағы бар.

Кей сәттерде агрессивті көңіл күймен келген азаматтарға да жай-жапсарды түсіндіре білуің керек. Түскен хаттарға да жауапты нақты әрі уақтылы бере білу де кәсібилікті талап етеді, – дейді ол.

Өз қызметінен бөлек қоғамдық жұмыстарда да белсенділік танытып жүрген Наталья – спорттан ауданның мемлекеттік қызметшілер құрамасының мүшесі. Он үш жыл мемлекеттік қызметте жүрген ол – кәнігі маман. Бір кездері тәжірибелі мамандарға телефон шалып, көмек сұрап жүрген болса, осы күндері жас мамандар оның өзін мазалайды. Мемқызметті мемлекеттік тіл меңгеруден бастаған Егіндібұлақтың Натальясы: – Әр мемлекеттік қызметкер қазақ тілін жетік білуі керек, – деген пікірде.

Ел ішінде өз ісінің шебері,  білгір маман деген сөз бар. Дәл осы теңеу Наталья Колманова сынды мамандарға қарата айтылса керек-ті. Ауылдастары алдындағы құрметі мен жұмыс тәжірибесі оны білгір маман атауға  жеткілікті.

Түгелбай   БИСЕН,

Зеленов   ауданы

«Орал өңірі»  газе­тінің  №14  санында  жарық  көрген  тілші  Е. Еле­кенов­тың  «Ажал  айтып келмейді,  бірақ…» атты  мақаласына орай  Тасқала  аурухана  басшысынан  төмендегідей  жа­уап  келді.

Қазір ау­дан­дық ау­ру­­­ханада акушер-гинеколог, педиатр, кардиолог, анестезиолог-реа­ниматолог, ЛОР-дәрігері жетіспейтіні рас. Қа­жет ма­мандардың тізімі облыстық денсаулық сақтау басқар­ма­сына берілді. Бүгінде Орал қаласындағы акушер-гинеко­лог және кардиологпен келі­сімшарт жасалды. Алматыдағы, Ақтөбедегі ЖОО-лар­ға сұраныс жіберіп, керек мамандарды  шақырамыз.

Рентгенолог біліктілігін арт­­тыру курсынан өтіп, сер­тификатын алды. Оған дейін рентгенографиялық қорытын­­дыларын талдауды келісімшарт бойынша Орал қа­ла­сының рентгенологы іске асы­руда. УЗИ диагностикасы бойынша дәрігер біліктілігін арттыруда. Кардиолог маманы баласының жасқа толмауына байланысты тек сенбі күні жұмыс жасайды.

Қайтыс болған шекарашы Жәнібек Телжановқа ауру­хана мамандары алгоритм бойынша көмек көрсет­ке­німен, науқасты аман алып қалу мүмкін болмады. №837 сот-медициналық қорытын­дысы бойынша Ж. Телжа­нов­тың өлімінің себебі: «Острая коронарная недостаточность. Коронарокардиосклероз. Хроническая ишемическая болезнь сердца».

Ал, ауруханаға ауыр хал­де жеткізілген бір жарым айлық нәресте Иманғали Алан Роланұлын аман алып қалу үшін облыстан  са­нитарлық авиация шақырылды. Алайда көрсетілген шұғыл медициналық көмекке қа­ра­мастан, сәби о дүниелік болды. Өліміне себеп болған: «Двухсторонняя бронхо­пневмония, острое течение ДН 2-3 ст. ППЦНС, гипоксическо-ишемического генеза, Отек головного мозга, судорожный синдром».

Нәрестенің жағдайын то­лық деңгейде бақыламағаны үшін Достық ауылдық округіне қарасты Ынтымақ елді ме­кенінің фельдшері А. М. Ма­ханға тәртіптік жаза ретінде қатаң сөгіс берілді.

Тасқала ауданында халық санының аздығына байла­нысты (Тасқала ауданы бо­йынша адам саны – 16 948, Тас­қала ауылы бойынша 8037 адам) электронды табло орнату орынсыз деп танылды.

Аудандық аурухананың барлық құрылымдық бөлім­шелеріне бес жасқа дейінгі балаларды бақылау және рес­пираторлық инфекция­лар­­дың алдын алу туралы тү­сіндіру жұмыстарды жүргі­зу мақсатында дәрігерлер ко­мандасының шығуы ұйымдастырылды.

2018 жылдың 9 ақпан күні облыстан эндокринолог, кар­диолог, гастроэнтеролог ма­мандары арнайы келіп, ба­лаларға консультативтік кө­мек көрсетті.

Г. КЕНЖЕШЕВА,

Тасқала аудандық ауруханасының басшысы

Жуырда Тәжікстан Республикасының азаматы Зеленов ауданы аумағынан  мемлекеттік шекараны бұзып, Ресей Федерациясына өтіп кеткен. Орал қаласынан аудан орталығы Переметныйға келген тәжік азаматы жаяулай Карпов ауылына дейін жеткен. Екі мемлекет шекарасында орналасқан ауылда еш қымсынбай жергілікті тұрғындардың бірінің үйіне түнеп, Ресейден бір-ақ шыққан. Көрші ел шекарашыларының қолына түсіп қалған Василий Мамонтов  осы күні  тергеуде жатыр. Анықтау барысында белгілі боғанындай, тәжік азаматы Карпов  ауылына дейін жетуіне жергілікті тұрғындар да атсалысқан. Әрине, әдейілеп ешкім оның заңбұзушылығын іске асыруға қолұшын бермесе де,  бір тұрғын көздеген жеріне жетуі үшін көлігімен алып кеткен, енді бірі үйіне қондырған. Мамонтовтың заң бұзу туралы әрекетінің бар-жоғын ешкім білмесе керек. Өйткені ол Карповта алаңсыз жүріп тұрған. Дүкеннен керекті заттарын да сатып алған. Бұл туралы аудан орталығында болған арнайы басқосуда ҚР ҰҚК шекара қызметінің «Тасқала» шекара комендатурасы комендантының орынбасары Бауыржан Куликов мәлімдеді. Ауыл тұрғындары мен шекара маңындағы елді мекендерде шаруашылық жүргізіп отырған қо-жалық иелері, такси жүргізушілері қатысқан шарада ҚР ҰҚК БҚО бойынша департаменті Зеленов аудандық бөлімінің жедел өкілі Нұрсұлтан  Құрманиязов  та  болды.

Бауыржан Болатұлының айтуынша, өткен жылдан бері жүргізілген жұмыстар нәтижесінде  шекара бұзуға негіз болған үш арық анықталып, Орталық Азия елдерінің азаматтарын Ресейге заңсыз өткізіп жүрген 12 адам қолға түскен. Олар былтыр 17 еңбек  мигрантын ел шекарасынан заңсыз өткізбек болған. Аталған қылмыстық топ ішінде қорықшылар, такси жүргізушілері бар болып шыққан. Қазір оңай ақша тапқысы келген 12 адамның үшеуі қылмыстық жазаға тартылыпты. Әрқайсысына 1,5 жыл бас бостандығын  шектеу  жазасы  кесілген.

Жиын барысында сөз алған Нұрсұлтан Талапұлы да Шалғай, Карпов ауылдарының тұрғындары өзбек азаматшасын шекарадан өтуіне көмек көрсетпек болғаны анықталғанын жеткізді. Сондай-ақ қажетті құжатсыз ел аумағында жұмыс істеп жүрген Өзбекстан, Тәжікстан елдерінің азаматтары да көптеп кездесіп жатқанын тілге  тиек  етті.

Соңғы кездері футболдан өтетін  әлем біріншілігіне дайындықты пысықтап жатқан ресейліктер РФ аумағында заңсыз жүрген жұмысшыларды кері аттандыруда. Олардың біразы елдеріне бармай, ҚР аумағында қалып, Ресейге өтудің заңды да заңсыз әрекеттерін қарастырады екен. Біреулері арнайы орындарға тіркеуге тұрып, жұмысын атқарса, кейбір жат жұрттық ағайын  ол  жағына  бас  ауыртпайды.

Бұдан бөлек, жиын барысында шекаралық аймақта шаруашылық құрылымдарда еңбек етіп жүрген азаматтардың жеке басын куәландыратын құжаттарының түгелдігіне мән беру де  сөз болды. Шекарашылар сондай-ақ такси жүргізушілері мен тұрғындарға бейтаныс, сезік тудыратын адамдарды көрген жағдайда жергілікті атқарушы құрылым мен полиция қызметкерлеріне  жедел  хабарласуды  да  сұрады.

Түгелбай   БИСЕН,

Зеленов   ауданы

Көпшілік бас қосқан жиын-тойда ақсақалдардан бата сұрасаң, тілек айтып кететінін көргенде, қынжылып қалатынымыз рас. Алайда жұртшылықты сөйлеген сөзіне ұйытып, өнеге-тәрбиеге үндейтін ғибратты бата бере білетін ақсақалдар да бар. Сондай дана қарттарымыздың бірі – Атырау қаласында өткен «Батаменен ел көгерер» аймақтық батагөй қариялар байқауының бас жүлдесін жеңіп алған Қаратөбе ауданындағы Егіндікөл ауылының тұрғыны Ертай Сердалин ақсақал. Облысымыздың намысын қорғап, абыройын асқақтатып оралған Ертай Нығметұлы байқаудан алған әсерімен ықыластана бөліскен еді.

– Елордамыз Астана қаласының 20 жылдық мерейтойына арналған бұл байқау Атырау облысы әкімдігі мен облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының ұйымдастыруымен өткізілді. Біздің өңірден қатысатын қос қария – былтырғы өткен облыстық байқаудың бас жүлдегері, тасқалалық Жұмагелді Үмбетқалиев екеумізді БҚО ардагерлер ұйымының төрағасы Мырзағали Мұханбетов бастап барды, – деп бастады әңгімесін Ертай аға. – Сайыс үш кезеңнен тұрды. Алғашқы сында елімізге белгілі, тарихта аты қалған тұлғалардың батасын беру талап етілді. Мен атақты Сүйінбай ақынның көпшілікке арнаған батасын айтып бердім. Келесі кезеңнің шарты бойынша әр үміткер өз батасын беруі тиіс болатын. Осыған орай жұртшылық назарына ұсынған өзімнің әскерге шақырылған сарбаздарға беріп жүрген батамды қазылар алқасы да, қалың жұртшылық та жылы қабылдады. Үшінші кезеңде қазақ халқының салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпына байланысты қойылған сауалдарға жауап беруге тиіс болдық. Маған түскен «Қонақасы деген не?» деген сұраққа «А, құдайым, би қылмасаң да, би түсетін үй қыл» деп өмір сүрген қазаққа қойылатын сұрақ емес екен. Дегенмен жауабын берейін» дегенімде, зал толы көрермен ду күлді. Әйтеуір, Алла абырой беріп, өзіме артқан ел-жұрттың сенімін ақтап, жеңіс биігінен көріндім.

Жалпы, атыраулықтардың ұлттық өнерді ұлықтауы мен үлкендерге көрсеткен сый-құрметіне өте риза болдым. Облыс әкімі Нұрлан Ноғаев бастаған басшылар мұнайлы өлкеге табанымыз тигеннен тік тұрып қызмет етті. Алтын орданың жазғы астанасы болған Сарайшық қалашығының орнындағы мұражайын, қаланың басқа да көрнекті орындарын тамашаладық. Әсіресе, әр жайылған дастарқанның басында Мұхит пен Ғарифолла әндерінің әуелеуі жүрегіме қуаныш ұялатты.

Ержүрек халқың батыр-ау,

Зерттелмей тарих жатыр-ау.

Өшкенің жанып, өркендеп,

Асқақтай бер, Атырау!

Жаңғырып дәстүр-салтымыз,

Қуанып жатыр халқымыз.

Жалғасын тауып жақсылық,

Оралсын болмыс-қалпымыз, – деп атыраулықтарға өз батамды беріп кеттім.

Айта кетейік, батыс аймағының төрт облысынан қатысқан 21 үміткердің өнерін бағалаған қазылар алқасы батысқазақстандық батагөйге бірауыздан жоғары баға беріп, бас жүлдеге лайық деп тауыпты.

— Қаратөбелік кәсіпкер інім Жарқын Тәжіғалиевке мың да бір алғыс. Атырауға аттанарда ақ жол тілеп шығарып салып, қайтар жолда күтіп алып, сыйлап жатқан құрметі Алладан қайтсын!», – деді Ертай ақсақал бізбен әңгімесінде.

Айгүл АХМЕТОВА

Көктерек ауылдық округіне қарасты Сатыбалды  негізгі жалпы білім беретін мектебінің оқушылары аудандық, облыстық деңгейдегі білім сайыстарында олжа салып жүр. Елді мекендегі шағын мектептің өрендері сабақтан тыс уақытта мәдени-көпшілік шаралардан да тыс қалмауда.

Тәжірибелі ұстаз Қайыржан Ғатауов басқаратын ұжымда «Дулыға» ұлдар ұйымы құрылған. Осы ұйымның жетекшісі Үміткер Орынғалиев -өзіндік бастамаларға ұйытқы болып жүрген жас ұстаз.

Жуырда Үміткердің ұйымдастыруымен асық атып, ләңгі тебуден мектепішілік жарыс өтті. Ләңгі тебу сайысына 15 ұл қатысса, 12 өрен жұптасып  асық атудан жарысты. Қызықты да тартысты өткен сайыстан мәре-сәре болған ұлдар үзіліс кезінде осы ойындарды жалғастырмақ ниетте екен.

Сәндібек   Жомартұлы,

Қазталов   ауданы

Көктемдегі қар суын Шолақаңқаты өзенінің бойындағы арнайы қоймаға ұстап қалу шолақаңқатылықтар үшін жылма-жыл көкейкесті мәселе болып келгені рас. Кеңестік замандағы су бөгеу құрылғылары істен шыққалы да біраз уақыт өткен болатын.

Сырым ауданына қарасты Тоғанас ауылының маңындағы су қоймасының қақпаларын жаңғырту  үшін 2016 жылы облыстық бюджеттен 103,2 миллион теңге қаражат бөлінген. Сол жылы жарияланған тендер нәтижесінде «ПМК-117» ЖШС жеңімпаз танылып, құрылыс жұмыстарын бастап кеткен екен. Мердігер компания өз міндеттерін келісілген мерзімдегідей 2017 жылдың күзінде аяқтапты.

«Балапанды күзде санаса», су қоймасы қақпаларының беріктігі көктемде сыналатыны  белгілі. Иә, қазына қаржысы текке рәсуа болмағандай. Ауыл маңындағы қойма бүгінде суға толы. Дәл осы қойма 6 млн. 500 текше метр су қорын сақтауға қауқарлы. Ауылдық округ иелігінде 850 гектар суармалы алқап бар екенін ескерсек, шаруаларға жұмыс шаш етектен  болатындай.

«Орал өңірі» газетінің биылғы 31 наурыздағы  №35 санында  жарияланған  жаңақалалық  журналист  Өмірзақ Ақбасовтың «Сары  алтындай  сазандар қайда  кетті?»  мақаласы қолыма  еріксіз  қалам  алдырды. Автор жаңақалалықтардың,  әсіресе,  «елім», «туған жерім» деп ауылының  ертеңіне  алаңдайтын  жандардың  ойын  дөп басқан.

Бір кезде сары сазандарымен аты шыққан Жаңақала ауданында балықтың айтарлықтай азайып бара жатқаны шындық. Балық түгілі, көптеген өзен-көл құрғап, топырақтың тұзы бетіне көтеріліп, жерасты суы қашып, ауданның экологиялық жағдайы жыл өткен сайын нашарлап барады. Балығының молдығынан аты шыққан Қамыс-Самар көлдері, Райымбек, Қаңбақты, Қазбай, Салтанат көлдері қазір ақ тақыр. Алдымен осы құрғаған көлдерге су түсіру мәселесі шешілсе дейміз.

Екіншіден, балық қорғау шаралары мықтап қолға алынуы қажет. Жақында ауылға бардым. Қырқопа ауылына бұрылғанда, судың жағымсыз иісі дем алдырмайды. Сол суды ел ішіп отыр ғой. Су неге сасиды? Оның бір себебі, өзендердегі шаянды ақшаға құныққандар аулап бітірді. Шаян – өзен-көлдердің санитары. Балдырды, өлген балықты жеп, тазартып отырады. Шаян қалмағасын, су сасымай неғылсын?!

Айтқандай, жергілікті адамдардың аулаған шаяндарын қымбат бағаға алатын ресейліктер сол шаянды өздеріндегі үлкен су қоймаларына жібереді дейді, рас болса…

Өткен күзде Қараөзен бойымен жүріп өттім. Мұз қатқан кез еді. Өзен бойы шаян аулаушыларға толы. Өзенді жалға алғандар қайда қарап жүр, білмедім. Сондықтан, шаян аулауға қатаң тыйым қойылса дейміз.

Былтыр жазда туған ауылыма барып, өзенге қармақ салғаным бар. Бір сағатта қармағымды шабақ та қаппады. Бала күнімізде осы жерден білектей сазаншаларды қармақпен талай ұстап едік.  Бұл балықтың тым азайғанын көрсетеді.

Қыста барғанымда, мұз үстіне тастаған мал өлексесін көріп: «Мыналарың не?» десем, жігіттер: «Бәленше ғой, өлген қойларын қамыс арасына тастап, түлкі атады» дейді. Сол өлексе мұз ерігенде суға кетті ғой. Бұл не масқара? Қоршаған ортаны өзіміз қорғамағанда кім қорғайды? Ата-бабадан мирас болған табиғи ортаны бүлдіруге кімнің қандай құқы бар? Ертеңгі ұрпақ мұны кешіре ме?

Қадірлі ағайын, журналист өзекті мәселені орынды көтеріп отыр. Көп болып қолдау білдірейік. Өзен-көлдерге су түсіруге, кәсіби тұрғыда заңсыз шаян, балық аулауға тыйым салуға халық болып ықпал етейік. Сонда ғана жерімізді экологиялық апаттан қорғап, ертеңгі ұрпаққа аманат ететін боламыз.

Темірғали  НҰРМҰҚАЕВ,

кәсіпкер,  Жаңақала ауданының  құрметті азаматы,

Қазақстан  Республикасының құрметті  құрылысшысы

«Жеңіл аутокөлікпен зымырап келе жатқанымызда, қарама-қарсы бағытта кәдімгі велосипедті тізгіндеген қарияға назарымыздың еріксіз ауғаны. Жымпитыдағы кең көшенің жиегімен бойын тік ұстаған қалыпта «шайтанарбасын» зырылдатып барады. Жанымдағы ауыл азаматтарының бірі «Өзіміздің Опекең ғой, күндегі әдеті» дегені. Үлкен кісімен бірер ауыз тілдессек деген оймен, көлікті кері бұрғызуға тура келгені. Велосипед мінген қария қарасын да көрсетпей кетіп қалыпты. Ауыл шетіндегі үйіне бардық. Әлгіндегі қария ауласындағы қазан-ошақты тұтатып отыр.

Бізді көрісімен, шаруасын қоя сала «шәйіңді демде» дегендей бәйбішесіне ишарат жасағаны. Жүрісі ширақ, сөзі де нақты. Асығыстау екенімізді айтып, әрең көндіргендейміз. Қариямен аз-кем дидарластық. Опағали Кенбаев бүгінде 77 жасқа иек артқан жан. Кеңестік дәуірде колхоз малын бағып, трактор тізгіндеген. Ширек ғасыр қой малын баққан еңбекқор жан ауылдастары арасында да құрметті. Зайыбымен жеті ұл-қыз тәрбиелеп өсірген қария   велосипедті күнделікті пайдалануды жеті жасынан бастаған екен. 70 жылға жуық уақыт велосипед тізгіндеу екінің-бірі пешенесіне жазылмаса керек.  «Достығыңыздың 70 жылдығы құтты болсын, аға!» дедік қоштасар сәтте үлкен кісіге әзілдеген болып.

Сәндібек   Жомарт,

Сырым    ауданы

Бөрлі ауданында «Алтын алқа» иегері, ұлттық өнер шебері, ақын Дәмелі Құсайынқызының 80 жасқа толуына арналған  «Әжеміз біздің осындай!» атты кеші  өтті. Шараға  зиялы қауым өкілдері мен поэзия мен өнерсүйер қауым жиналды.

Облысқа өнерімен танылған аяулы да батыр ана Дәмелі Құсайынқызы  1938 жылы бұрынғы Жымпиты ауданы К. Маркс ауылдық кеңесінде дүниеге келген. Әкесі Құсайын Есенбаев соғыста қаза тапқан. Анасы Бәтіш Есенбаева бес қызымен жесір қалып, оларды «қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқыттырмай» өсірген. Ақын ана 1956 жылы Бұлдырты ауылындағы жалпы орта білім беретін мектепті бітірісімен, Чапай Қажығалиев есімді азаматқа тұрмысқа шыққан. Отағасы екеуі 10 ұл-қыз тәрбиелеп өсіреді. Бүгінде перзенттерінің барлығы аяқтанған, әр салада қызмет атқарып жүр. Отыз жылдан астам уақыт білім саласында еңбек еткен Дәмелі Құсайынқызы бүгінде бейнеттің зейнетін көруде. Жүрген жерінде өлең жазып, қолөнермен айналысып, қоғамдық жұмыстарға  белсене араласады.

– Мен бар ғұмырымды өнерге арнадым. Сонау 1972 жылы жасаған екі текеметім Алматы қаласындағы орыс драма театрының» музейінде сақтаулы. Сырым ауданынан Ақсай қаласына қоныс аударған соң үйде бос  отыра алмай,  төрт  киіз үй тіктім. Сол  киіз үйдің біреуін Елбасыға арнадым. Аталмыш киіз үйді бүгінде өмірден өткен журналист Ботагөз Баймұханқызы «Шаңырақ» атты шағын бейнекөрінісіне түсірді.  Сондай-ақ 75 жылдық мерейтойымда облысқа танымал әнші Ажар Сейтенова «Елбасына арнау» атты өлеңімді бабына келтіре орындады және ол «Қазақстан – Орал» арнасындағы «Атамұра» атты телебағдарламасында көрсетілді. 2007 жылы Алматы қаласындағы Ғафу Қайырбеков атындағы киностудиясы «Әлемнің 9 аумағы» атты деректі фильмін түсірген болатын. Аталмыш фильмде менің де еңбектерім баяндалып, көрсетілді. Өздеріңіз білесіздер, әр жылдары «Әке», «Мұра», «Өнер өрге өрлетеді», «Із», «Өлең өлкесінде», «Жан жарығы», «Тұлғалар» сынды кітаптарым шықты. Осы еңбектерімді Елбасына арнайы жолдадым, – деді кеш иесі.

Дәмелі Құсайынқызының жіберген кітаптарының Президентке жеткендігі жөнінде ҚР Президенті кеңесінің бастығы М. Қасымбековтен жауап хат келген. Ол хатта: «Жолдаған хатыңыз бен өлеңдеріңіз, кітаптарыңыз Мемлекет басшысы Н. Ә. Назарбаевқа таныстырылды. Бұдан бұрын жіберген кітаптарыңыз бен дискілеріңіз де кезінде Президентке көрсетілген болатын. Жалпы, Елбасымыздың атына өз еліміздегі және шетелдік авторлардан түрлі тақырыпта жазылған кітаптары күн сайын көптеп түсіп жатады. Әрине, олардың бәрін мұқият оқып шығып, жазбаша пікір білдіріп отыруға Нұрсұлтан Әбішұлының уақыт жағынан мүмкіндігі бола бермейді. Көзі ашық азамат ретінде сіз бұған түсіністікпен қарайсыз деп сенеміз. Ардақты ана, ардагер ұстаз, танымал өнер иесі және ақынжанды азамат екеніңізді білген Президент өлең арнаған ізет-құрметіңіз үшін сізге өзінің алғысын жеткізуді және қолтаңбасы қойылған «Қазақстан жолы» кітабын жіберуді тапсырды. Елбасымыз сізге зор денсаулық пен ұзақ та бақытты ғұмыр тілейді» делінген.

Ал Елбасының «Қазақстан жолы» кітабында «Құрметті, Дәмелі Құсайынқызы! Өнеріңіз өскелең жастарға үлгі болып, өлеңдеріңіз оқырмандар жүрегіне жол таба берсін» деп жазылыпты. Өнер өлкесінде ойып тұрып орын алған ақын апамыз келешек ұрпаққа мол мұра қалдырып келеді. Төл өнеріміздің дамуына бір кісідей ат салысып жүрген өнерлі жан Ұлт көшбасшысының ризашылығын алғанына қуанышты.

Халық мақтанышына айналып, ел ықыласына бөленіп жүрген батыр ананың кешін айтыскер ақын Жарқынбек Шынтаев жүргізді.

Шарада Бөрлі ауданының әкімі Алдияр Халелов мерейтой иесіне ақжарма тілегін арнап, алғысхат пен гүл шоғын табыстады.

– Сіз ақын ретінде өңірімізге танылып, өзіңіздің туған жер, ата-баба, өнер, тәрбие, адамгершілік тақырыптарына арнаған өлең-жырларыңызбен оқырмандарды баулып келесіз. Бүгінде абырой биігіне көтеріліп, лайықты құрметке бөленген абзал жан,  аяулы ана, ардақты әжесіз. Сіз зейнеткерлік демалысқа шықсаңыз да өзіңізге тән еңбекқорлығыңызбен, болашаққа деген нық сеніміңізбен, өнеріңізбен Жайық жұртшылығын қуанта бересіз деп сенемін. Еңбектеріңіз жырсүйер оқырмандар арасында лайықты бағасын алуына тілектестік білдіремін.  Шығармашылық  табыс  тілеймін. Ақындық шабытыңыз ортаймасын. Еңбегіңіз табысты болып, әрқашан да көпшіліктің ықыласына бөлене беріңіз», – деді  Алдияр Сансызбайұлы,

Шығармашылық кешке Қазақстан Республикасына еңбегі сіңген қайраткері, әнші-сазгер Донеділ Қажымов қатысып, батыр анаға ізгі тілегін жолдады.

– Бұл кешке Алматыдан арнайы келіп, қатысып отырмын. Дәмелі апайды бала кезімнен білемін. Бір ауылданбыз. 1970 жылдары аудандық газеттен Дәмелі апайдың өлеңдерін оқып таң қалдым. Керемет жазылған. Сіздің ақындығыңыздан бөлек, қолөнер шебері екендігіңізді көпшілік біледі. Біздің таныстығымыз шығармашылық байланысқа ұласты. Сексен деген – мерейлі, құрметті жас. Біз сіздің еңбекқорлығыңызға сүйсіне қараймыз, – деді Донеділ Қажымов.

Өнерлі ананың кешінде оның туған жерінен бір топ ауылдастары келіп құттықтады. Мәселен, Сырым аудандық мәслихат хатшысы Шынар Дүйсенғалиева, Сырым ауданының әкімі Төлеген Төреғалиевтің атынан  алғысхат табыстап, қазақы салт бойынша ақын анаға камзол кигізіп, ақ орамал сыйлады. Ал Сырым Датұлы атындағы тарихи-өлкетану музейінің меңгерушісі Айнагүл Ойшыбаева Махмет Қажиахметовтың  «Өнердің  оқ  қызы» атты өлеңін оқып берді.

Кеште Дәмелі Құсайынқызының сөзіне жазылған әндерді өңірімізге танымал өнер иелері Ажар Сейтенова мен әнші-термеші Жаңыл Шүгірова, әнші Самал Діңғалиевалар  орындады. Ал жас ақындар Өтепберген Қарасаев, Айгүл Шұндыбаева, Айнагүл Темьяровалар  ақын  анаға  арнауларын тарту етті.

Айым НҰРҒАЛИЕВА,

Бөрлі ауданы

Өткен жылы Жәнібек ауданындағы Әбділман және Соркөл жайылмаларын реконструкциялау жұмыстары жүргізілген болатын.

Жобалық құны 393 853 000 теңгені құраған құрылыс жұмыстарының барысында аталмыш жайылмалардың жағалаулары кеңейтіліп, плиталар төселіп, дамбалар орнатылды. Каналдар тазартылып, су ағызу құрылғылары қондырылды.

Ақоба ауылдық округі аумағында орналасқан бұл нысандарды «УральскСтройИнвест» ЖШС талапқа сай жөндеді. Қазіргі таңда гидроқұрылымдарды қалпына келтіру жұмыстары өз нәтижесін беріп, биылғы түскен қардың суы жиналуда. Облыс әкімінің қолдауымен жүзеге асқан бұл жоба көлтабандық суару әдісімен мал азығын дайындауға, шабындық жерлерді тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

Асқар ҚҰСАЙЫНОВ,

Жәнібек ауданы